ایزونیازید به همراه چند داروی دیگر برای درمان عفونت فعال سل (TB) استفاده می‌شود. همچنین از این دارو به تنهایی برای جلوگیری از عفونت فعال سل در افرادی که ممکن است به این باکتری آلوده شوند، استفاده می‌شود (افرادی که تست پوستی سل در آن‌ها مثبت شده است).
ایزونیازید یک آنتی بیوتیک است و از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند. آنتی بیوتیک فقط عفونت‌های باکتریایی را درمان کرده و در عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی و آنفولانزا) اثرگذار نیست. استفاده از هر آنتی بیوتیکی در صورت عدم نیاز ممکن است باعث شود تا آن آنتی بیوتیک در آینده موثر نباشد.
دستور مصرف ایزونیازید:
ایزونیازید را طبق دستور پزشک و همچنین از راه خوراکی و با معده خالی (۱ ساعت قبل یا ۲ ساعت بعد از غذا) مصرف کنید. اگر از فرم مایع این دارو استفاده می‌کنید، دوز مناسب را با استفاده از قاشق یا ابزار مخصوص اندازه‌گیری به دقت اندازه بگیرید. از قاشق غذاخوری استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است اندازه‌گیری به درستی صورت نگیرد.
اگر از آنتی‌اسیدهایی که حاوی آلومینیوم هستند نیز استفاده می‌کنید، حداقل ۱ ساعت قبل از آنتی اسید ایزونیازید را مصرف کنید.
دوز مصرفی ایزونیازید براساس سن، وزن، شرایط پزشکی و پاسخ به درمان است.
برای مشاهده بهترین اثر ایزونیازید را در فواصل زمانی یکسان مصرف کنید. اگر این دارو را روزانه مصرف می‌کنید، هر روز در یک ساعت مشخص مصرف کنید. اگر این دارو را طبق برنامه هفتگی مصرف می‌کنید، آن را در همان روز(های) هفته و در ساعت مشخصی از آن روز مصرف کنید. روزهایی را که باید داروی خود را مصرف کنید، در تقویم علامت‌گذاری کنید.
مصرف ایزونیازید (و سایر داروهای ضدسل) را تا پایان مقدار تجویز شده ادامه دهید؛ حتی اگر علائم‌تان از بین بروند. متوقف کردن خیلی زود یا مصرف نکردن برخی دوزها ممکن است باعث ادامه رشد باکتری شود. این اتفاق ممکن است منجر به بازگشت عفونت شده و باعث شود درمان عفونت دشوارتر شود. درواقع باکتری به درمان مقاوم می‌شود.
پزشک همچنین ممکن است مصرف ویتامین B6 (پیریدوکسین) را به شما توصیه کند تا از برخی عوارض جانبی (مانند مشکلات عصبی) ایزونیازید جلوگیری کند. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
تداخل غذایی ایزونیازید:
ایزونیازید ممکن است با غذاهای حاوی تیرامین (مانند پنیر کهنه، شراب قرمز و انواع خاصی از ماهی) تداخل داشته باشد. این تداخل ممکن است باعث افزایش فشارخون، گرگرفتگی، سردرد، سرگیجه یا تند شدن ضربان قلب شود. در صورت بروز هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما ممکن است توصیه کند هنگام مصرف این دارو رژیم خاصی را دنبال کنید. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
در صورت تداوم یا بدتر شدن وضعیت خود به پزشک‌تان اطلاع دهید.
عوارض جانبی ایزونیازید:
با مصرف ایزونیازید ممکن است حالت تهوع، استفراغ یا ناراحتی معده رخ دهد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز خود بگویید.
به یاد داشته باشید پزشک این دارو را از آن جهت برای شما تجویز کرده که تاثیر مثبت آن را بیشتر از عوارض جانبی آن می‌دانسته است. بیشتر افرادی که از این دارو مصرف می‌کنند، عوارض جانبی جدی ندارند.
در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی بعید اما جدی، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید:
- بی‌حسی
- گزگز دست و پاها
- مفاصل دردناک و متورم
- افزایش تشنگی
- افزایش دفع ادرار
- تغییرات بینایی
- کبودی و خونریزی آسان
- تغییرات ذهنی و خلقی (مانند گیجی و روان پریشی)
- تشنج
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی بلافاصله به دنبال کمک پزشکی باشید. علائمی مثل:
- تبی که برطرف نمی‌شود
- تورم جدید یا بدتر شدن تورم غدد لنفاوی
- بثورات پوستی
- خارش و تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)
- سرگیجه شدید
- مشکل در تنفس
علائم گفته شده شامل تمام عوارض احتمالی ایزونیازید نیست. پس در صورت مشاهده علائم دیگر با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
احتیاطات مصرف ایزونیازید:
پیش از مصرف ایزونیازید پزشک یا داروساز خود را در جریان موارد زیر بگذارید:
- اگر سابقه آلرژی یا واکنش شدید (مثل مشکلات کبدی) به ایزونیازید دارید؛
- اگر سابقه آلرژی‌های دیگری دارید؛ (این قرص حاوی موارد جانبی دیگری نیز هست که ممکن است آلرژی‌زا باشند یا مشکل ایجاد کنند. درباره جزئیات بیشتر از داروساز خود بپرسید.)
- سابقه پزشکی خود به ویژه مشکلاتی مثل: بیماری کبدی، مصرف الکل، عفونت HIV، بیماری کلیوی، دیابت، بی‌حسی یا گزگز در دست و پاها (نوروپاتی محیطی)، زایمان اخیر.
قبل از انجام جراحی، کلیه محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای نسخه‌ای، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.
الکل ممکن است خطر ابتلا به بیماری کبد را افزایش دهد. هنگام استفاده از ایزونیازید از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید.
ایزونیازید ممکن است باعث شود که واکسن‌های زنده باکتریایی (مانند واکسن BCG) به خوبی عمل نکنند. بنابراین در هنگام استفاده از این دارو هیچگونه واکسیناسیونی انجام ندهید؛ مگر این که پزشک به شما گفته باشد.
اشکال مایع ایزونیارید ممکن است حاوی قند باشد. توصیه می‌شود در صورت ابتلا به دیابت یا هر بیماری دیگری که لازم است مصرف قند را محدود یا از آن اجتناب کنید، در استفاده از این اشکال احتیاط کنید. در مورد استفاده از این محصول از پزشک یا داروساز خود سوال کنید.
مصرف ایزونیازید در بارداری و شیردهی:
ایزونیازید در دوران بارداری باید فقط در مواردی که به وضوح مورد نیاز است استفاده شود. درباره خطرات و فواید مصرف این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
ایزونیازید به شیر مادر منتقل می‌شود اما بعید است به نوزاد شیرخواره آسیب برساند. پیش از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل دارویی ایزونیازید:
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر داده یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این مقاله شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمام فرآورده‌هایی که استفاده می‌کنید (شامل داروهای نسخه‌ای، بدون نسخه و محصولات گیاهی) را نوشته و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک مصرف داروهای خود را شروع و متوقف نکرده و دوز آن‌ها را تغییر ندهید.
برخی از فرآورده‌هایی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از:
- استامینوفن
- برخی ضدقارچ‌های آزولی (ایتراکونازول و کتوکونازول)
- دی سولفیرام
- مهارکننده‌های آنزیم MAO (ایزوکربوکسازید، لینزولاید، متیلن بلو، مکلوبماید، فنلزین، پروکربازین، راساژلین، سفینامید، سلژیلین و ترانیلسیپرومین)
- فنی‌توئین
- داروهای ضدافسردگی دستهSSRI (مانند فلوکستین و سرترالین)
- والپروئیک اسید
این دارو ممکن است با برخی تست‌های آزمایشگاهی (از جمله آزمایش گلوکز ادرار) تداخل داشته باشد. این اتفاق احتمالاً باعث نتایج کاذب می شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.
مصرف بیش از حد ایزونیازید:
اگر کسی بیش از حد ایزونیازید مصرف کرده و علائم جدی مانند از هوش رفتن یا مشکل تنفسی دارد، با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.
در صورت اوردوز فرد ممکن است علائمی مانند تغییرات بینایی، تنفس کند و کم عمق و یا خواب آلودگی شدید داشته باشد.
توجه:
داروی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
تست‌های آزمایشگاهی (مانند آزمایش خلط، عملکرد کلیه و کبد، شمارش سلول‌های خونی (CBC)) باید به صورت دوره‌ای انجام شده تا پیشرفت شما کنترل یا عوارض جانبی شما بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
فراموش کردن یک دوز:
مصرف هر دوز از ایزونیازید طبق برنامه ضروری است. اگر روزانه این دارو را مصرف می‌کنید و یک دوز را فراموش کرده‌اید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان دوز بعدی است، از دوز فراموش شده صرف نظر کنید. دوز بعدی را در زمان معین مصرف کرده و دوز را برای جبران دو برابر نکنید.
اگر این دارو را طبق برنامه هفتگی مصرف می‌کنید و یک دوز را فراموش کرده‌اید، اگر در روز مصرف هستید به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر در روزهای بعد به یاد آوردید، بلافاصله از پزشک یا داروساز خود بخواهید یک برنامه جدید تنظیم کند. دوز را برای جبران دو برابر نکنید.
نحوه نگهداری ایزونیازید:
دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. دارو را در سرویس بهداشتی نگذارید. همچنین دارو را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی به دور نگه دارید.
دارو را در توالت یا فاضلاب نریزید؛ مگر آن‌که در دستورالعمل نوشته یا به شما گفته شود. زمانی که دیگر به دارو نیاز ندارید یا تاریخ انقضای آن فرارسیده، به درستی این محصول را دور بریزید. درباره دور ریختن صحیح آن از داروساز خود کمک بگیرید.
