تحقیقی جدید، خرافات قدیمی را که به احتمال زیاد از تمایل به تصدیق ریشه گرفته اند، رد میکند.
مطالعهای جدید نشان میدهد که ماه کامل هیچ ارتباطی با شلوغتر شدن اتاقهای اورژانس بیمارستانها و یا تعداد زایمانهای بیشتر، ندارد!
باور به اینکه ممکن است ارتباطی بین این پدیدهها باشد، به نوعی تعصب در طرز تفکر افراد -حتی افراد باهوش- برمیگردد که تمایل به تصدیق (Confirmation Bias)، نام دارد.
Jean-Luc Margot، یکی از پروفسورهای نجوم سیارهای دانشگاه UCLA، که در پیشبرد این تحقیق نقش اصلی را داشت، میگوید:
«بعضی از پرستارها و پزشکها، این هرج و مرج آشکار را به وضعیت ماه نسبت میدهند، در حالی که مقالات متعددی وجود دارد نشان میدهند این باور بیاساس است.»
علیرغم محبوبیت زیاد این باور در بیمارستانها، بررسی انجام شده، چاپ شده در ژورنال Nursing Research، هیچ گواهی بر صحت آن نیافت.
و به طریق مشابه، هیچ مدرکی بر اثرگذاری ماه در پدیدههای زیر نیز وجود ندارد:
- تعداد تصادفات رانندگی
- مراجعهکنندگان به بیمارستانها
- نتایج اعمال جراحی
- درصد بهبود سرطانها
- چرخه قاعدگی زنان
- تعداد تولدها
- علایم مادرزادی نوزادان
- افسردگی
- رفتار خشونتآمیز
- و حتی حوادث جنایی
حداقل یکی از دلایل اصلی اصرار ورزیدن آدمها -حتی آدمهای هوشمند- به باورهایشان، پدیدهای است به نام Confirmation Bias؛
دلیل بروز این پدیده این است: آدمها، همواره در حال جستوجو برای اطلاعاتی هستند که تاییدکننده و مطابق بر عقاید و افکار خودشان باشد و هر چیز نامطابقی را رد میکنند. تمامی افراد این کار را انجام میدهند، معمولاً به صورت ناخودآگاه.
برای اینگونه تفکرات که ساخته و پرداخته ذهن فرد هستند و به نوعی میتوان گفت فرد دوست دارد آن نظریه صحیح باشد -صرفنظر از حقیقت- اصطلاح Pet Theory به کار میرود. و برای آدمها خیلی راحتتر است که به دنبال گواه برای Pet Theory خود باشند، تا اینکه نظریهای جدید بسازند. این پدیده به افراد کمک میکند خود را فردی دقیق و متفکر، که همیشه از همهچیز آگاهند، بپندارند.
متأسفانه این تفکرات میتوانند نتایج جبرانناپذیری داشته باشند؛ برای مثال: یکی از دلایل افزایش شدید تعداد کودکان مبتلا به سرخک در ایالات متحده در سالهای اخیر، میتواند تفکرات خرافی والدین باشد که از ترس عقبمانده شدن فرزندانشان، از واکسیناسیون آنها اجتناب میکنند.
در نظر پروفسور Margot راه جلوگیری از دچار شدن به Confirmation Bias، داشتن نگرشی فروتنانه است:
«واکسیناسیون به طور وسیع و صحیحی، یکی از بزرگترین دستاوردهای بهداشت عمومی قلمداد میشود. با این حال همواره افراد زیادی در اثر تفکرات خرافی و غیرعلمی، قربانی بیماریهای قابل پیشگیری با واکسن میشوند.
تمایل به استدلال بر اساس شواهد علمی، و قبول این واقعیت که ممکن است در تفکراتمان دچار اشتباه شویم، به تصمیمگیری صحیح ما کمک بزرگی میکند و باعث اصلاح دید ما نسبت به دنیای اطرافمان میشود.
میتوانیم این کار را با اصلاح همین توهمات و تفکرات خرافی درباره ماه، شروع کنیم.»
حالا که فهمیدید Confirmation Bias چیست، آن را همهجا خواهید دید.