مطالعهای جدید، مشخص میکند که انسانها عواطف مختلف را در کدام قسمتهای بدن حس میکنند.
احساسات و عواطف مختلف انسانی، مانند احساس شادی و خشم و … برخلاف تفکرات ذهنی ما، که تنها در مغز ما تجربه میشوند، اثرات واضحی در سایر بخشهای بدن نیز به جا میگذارند. مثلاً وقتی دچار اضطراب میشویم، حس میکنیم «دلمان مثل سیر و سرکه میجوشد».
این مطالعه جدید، برای اولین بار و به طور واضح، الگویی کلی را از نحوه ارتباط احساسات روانی با احساسات بدنی ترسیم میکند.
نقشههای بدن
در طی این آزمایش، محققان فنلاندی، احساسات روانی مختلفی را در ۷۰۱ شرکتکننده آزمایش تحریک کردند و سپس از آنان خواستند که تغییراتی را که در بدن خود احساس کردهاند، در نقشههایی از پیش آماده شده به شکل بدن انسان، مشخص کنند.
در این آزمایش، هم شرکتکنندگانی از کشورهای غرب اروپا، مانند فنلاند و سوئد، و هم شرکتکنندگانی از شرق آسیا (کشور تایوان) شرکت داشتند.
برخلاف تفاوتهای فرهنگی افراد شرکتکننده، شباهتهای فراوانی در واکنشهای افراد مشاهده شد.
در ادامه میتوانید نقشههای مربوط به ۶ احساس پایه را مشاهده کنید. رنگ زرد و پس از آن، رنگ قرمز، نشاندهنده افزایش میزان فعالیت هستند. رنگ سیاه، خنثی میباشد و رنگهای آبی و آبی کمرنگ، به ترتیب نشاندهنده کمترین میزان فعالیت میباشند.
محققان، نتایج را اینگونه تفسیر میکنند:
«شرکتکنندگان، بیشتر این احساسات پایه را با افزایش فعالیت در قسمتهای فوقانی ناحیه سینه همراه دانستند، احتمالاً به سبب تغییرات در روند تنفس و ضربان قلب. احساس افزایش فعالیت در ناحیه سر نیز در واکنش به این ۶ احساس پایه، از موارد مشترک بود، که ممکن است به تغییرات فیزیولوژیک در ناحیه صورت، و یا حتی به تغییرات ناگهانی افکار در واکنش به اتفاقات، مربوط باشد.»
شگفتانگیز است که احساس خوشحالی، تنها احساسی است که فعالیت کل بدن را تحت تاثیر قرار میدهد، حتی فعالیت پاها نیز در واکنش به احساس شادی افزایش مییابند، شاید چون فرد خوشحال آماده بروز عکسالعمل و بالا و پایین پریدن است!
علاوه بر احساسات پایه، میتوانید نقشههای ۶ احساس پیچیده را در زیر ملاحظه کنید:
احساسی که در بین این ۶ احساس پیچیده توجه را به خود جلب میکند، احساس عشق است؛ عشق نیز مانند خوشحالی تقریباً تمامی نقاط بدن را، به جز قسمتی از پاها، درگیر میکند. ۳ کانون اصلی این احساس، مناطق سر، قلب و اندامهای جنسی میباشند.
Lauri Nummenmaa، مؤلف ارشد این تحقیق، در تفسیر نتایج میگوید:
«حالات مختلف روانی، علاوه بر وضعیت ذهنی، بر وضعیت فیزیکی بدن ما نیز تأثیر میگذارند، و اینگونه ما را برای نشان دادن سریع واکنش برای مقابله با خطرات و یا استفاده از فرصتها آماده میکنند. آشنایی با تغییرات بدنی مرتبط با هر یک از این احساسات روانی، ممکن است در نهایت به بروز هوشیارانه این احساسات منجر شود.»