در نیمه دوم قرن بیستم با پایان جنگ جهانی و پیشرفت تکنولوژی بسیاری بر این عقیده بودند که دیگر عصر بیماری های عفونی تمام شده و پس از این علم پزشکی باید به سوی حل بیماری های مزمنی چون بیماری های قلبی و سرطان برود. ولی متاسفانه این گونه نشد؛ از شیوع بیش از پیش ویروس HIV گرفته تا ویروس کشنده ابولا در همین اواخر این مسئله را رد کرد.
این بار نیز یک ویروس جدید! ویروس Zika با این که اولین بار در ۱۹۴۷ گزارش شده و نام خود را از محل شیوع خود؛ یعنی جنگل زیکا در اوگاندا گرفته ولی تازگی ها شیوع بیشتری پیدا کرده است.
زیکا مثل مالاریا از نیش پشه مخصوص (Aedes Aegypti & Aedes Albopictus) منتقل می شود. این پشه بیشتر در روز ها نیش می زند ولی در شب هم فعالیت می کند.
مکان های شیوع این بیماری بیشتر مناطق استوایی و نزدیک اقیانوس آرام هستند و از بعضی مناطق ایالات متحده نیز گزارش شده است.
راه های انتقال آن:
- نیش پشه ………
- رابطه جنسی؛ حضور این ویروس در مایع انزالی بیشتر از خون است
- انتقال خون
- از مادر به جنین طی دوران حاملگی یا زایمان
ویروس زیکا برای افراد عادی خطر آنچنانی ندارد ولی برای جنین در شکم مادر آلوده بسیار خطرناک است و میتواند موجب میکروسفالی ( microcephaly) و مشکلات مغزی، بینایی و شنوایی شود.
علائم عادی آن:
- تب
- ایجاد محل خارش
- درد مفاصل
- قرمزی چشم ها
- درد عضلانی
- سر درد
پیشگیری از آن فقط با پیشگیری از راه های انتقالش ممکن است و دارو و واکسن خاصی ندارد. در زمان ابتلا استفاده از استامینفون برای کاهش تب و درد توصیه می شود ولی نباید از ضد التهاب های غیر استروئیدی مثل آسپرین استفاده کرد.
زیکا فقط یک مثال بود و قصد ما بررسی علت شیوع بیماری ها ی عفونی جدید است. ویروس ها به علت تکثیر داخل سلولی خود فسیل یا ردی در تاریخ به جا نمی گذارند و همه موجودات زنده را تهدید می کنند. در کل تغییر ارگانیسم میزبان ویروس ها و خود آن ها و شرایط محیط باعث به وجود آمدن عفونی های جدید می شود.
از جمله دلایل به وجود آمدن عفونی های جدید:
- تسهیل ارتباطات؛ قطعا دورانی که در آن یک سفر بین شهری چندین روز طول می کشید با دورانی که در آن فقط نیم میلیون نوزاد در سفر های هوایی به دنیا می آیند بسیار فرق خواهد داشت. یکی از این تفاوت ها دسترسی انسان به تقریبا هر نقطه در زمین است که سد بین انسان و ارگانیسم های عفونی که در دوردست ها بوده اند را برداشته است.
- پیشرفت های جدید در پزشکی؛ همین شایع شدن استفاده از سرنگ ها کمک فراوانی به شیوع ایدز کرد. علاوه بر آن دخالت انسان در جریان انتخاب طبیعی واستفاده از دارو های مختلف برای از بین بردن عفونی ها راه را برای رشد و تکثیر عفونی های جدید باز کرد
- افزایش انفجاری جمعیت انسانی باعث درگیر شدن بیشتر انسان با محیط شده که شانس درگیر شدن انسان با عفونت های جدید را افزایش داده است
منابع:
- cdc
- thenakedscientists
