فضانوردانی که در ماموریت آپولو به عمق فضا رفته بودند برای ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مستعد‌تر شناخته شدند! این پژوهش در science report منتشر شده است.
این فضانوردان که برای ماموریت Apollo راهی کره ماه شده بودند در سطح بالایی در معرض پرتو‌های کیهانی (galactic cosmic rays) قرار گرفته بودند. این پرتو‌ها در خارج از فضای اجرام آسمانی تولید شده و احتمالا حاصل انفجار ابرنواختر‌ها هستند و در طول میلیون‌ها سال شتاب گرفته و سرعت نور دارند به طوری که ممکن است به پرتو‌های خطرناک γ تبدیل شوند. سایر فضانوردان در سایر ماموریت‌ها دچار چنین عارضه‌ای نشده بودند.
مطالعات گذشته درباره‌ی سخت شدن عروق در سفر‌های فضایی سخن به میان آورده بودند. تجربه گرانش نزدیک صفر در طی مسافرت‌های فضایی بر گردش خون تاثیر دارد. سیستم گردش خون انسان برای برای پمپ کردن خون به طرف بالا طراحی شده است تا در مقابل نیروی گرانش زمین مقاومت داشته باشد. در فضا چون خون به طرف پایین نمی‌رود صورت فضانوردان پف می‌کند!
بررسی‌ها نشان می‌دهد در طول ۱۹۵۹-۱۹۹۱ ۱۰% فضانوردان بر اثر بیماری‌های قلبی عروقی، ۵% با سرطان و ۸۰% به خاطر حوادث جان باخته‌اند! اگرچه فقط برخی از فضانوردان عمق فضا را تجربه می‌کنند.
پرتو‌های عمق فضا و بی وزنی به عنوان دو عامل در نظر گرفته شدند. پروژه آپولو از ۱۹۶۱ تا ۱۹۷۲ طول کشید و طی ۱۱ پرواز صورت گرفته ۲۴ فرد به عمق فضا قدم گذاشتند. از آن افراد، ۸نفر فوت کرده‌اند. نتایج معنادار بود. ۴۳% علت‌های مرگ مشکلات قلبی عروقی بوده است. این درصد برای بقیه فضانوردان تنها ۹ درصد بود. حتی برای آن‌هایی که در مدار زمین هم بودند فقط ۱۱% را نشان می‌داد. آن‌هایی که در مدار زمین بودند هم بی وزنی را تجربه کرده بودند ولی احتمالا پرتو‌های عمق فضا عامل تاثیرگذارتری بوده‌است.
این اثر بر روی موش‌ها نیز آزمایش شد و آن‌ها بعد از ۶ ماه که معادل ۲۰ سال عمر انسان است بر اثر مشکلات قلبی و عروقی مردند. رگ‌های آن‌ها صدمه‌ای را تحمل کرده بود که در انسان به آتریواسکلروزیس می‌انجامد. این پرتو‌ها باعث اختلال در عملکرد سلول٬های پوششی رگ‌ها می‌شود که به انسداد آن‌ها می‌انجامد. آتریواسکلروزیس در اثر صدمه به سلول‌های پوششی رگ‌ها باعث ایجاد ضایعاتی می‌شود که ممکن است موجب انسداد رگ شود.
این در حالیست که فضانوردان از بین افراد با بنیه قوی انتخاب می‌شوند و سلامت، تغذیه و… آن‌ها مدام کنترل می‌شود.
به هر حال آن‌ها کاری کردند که تابحال کسی انجام نداده بود؛ شاید ارزشش را داشت!
این در حالیست که برخی دولت‌ها و سارمان‌های خصوصی در حال برنامه‌ریزی برای مسافرت به عمق فضا و توریسم! هستند. همچنین سازمان ملی فضا و هوانوردی (NASA) قصد دارد ماموریت‌هایی در مدار ماه و مریخ به زودی انجام دهد. محققان این مطالعه در همکاری با NASA روی مشکلات قلبی و عروقی بیشتر تمرکز خواهند کرد.
- منابع:
- medicalnewstoday
- NASA
