آیا شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که برای ۵ دقیقه خواب بیشتر هم که شده، دکمۀ چُرت زنگ هشدارتان را میفشارید؟ این مطلب برای شماست!
آدمی هر چقدر هم که بخوابد هیچگاه از خواب سیر نمیشود. اگر بخواهیم منطقی به قضیه نگاه کنیم “خاموش کردن موقت زنگ هشدار” (Snooze) یا همان “چُرت” برای ۵ تا ۱۰ دقیقه خواب بیشتر، باید شما را سرحالتر و پرانرژیتر بکند، نه؟
متأسفانه پاسخ منفی است. طبق نظر متخصصین، چرت زدن بعد از اعلام هشدار ساعت، نه تنها شما را سرحال نخواهد کرد؛ بلکه بر خستگی و کسالتتان نیز خواهد افزود. اما چرا؟
در حقیقت زمان بین دو زنگ هشدار متوالی در حالت چرت، به قدری کوتاه است (عموماً ۵ تا ۱۰ دقیقه) که بدن نمیتواند در این مدتزمان وارد خواب عمیق شود. به علاوه نبود “روزمرگی” یا نظم باعث سردرگم شدن مغز و بروز تناقض در مفهوم زنگ هشدار شده و ساعت بیولوژیکی بدن را برهم میزند.
در این زمینه نظریهای وجود دارد که مورد قبول بسیاری از جمله دانشمند رفتارشناس، دن اریلی (Dan Ariely)، میباشد. وی در ستون توصیههای خود در روزنامۀ وال استریت (Wall Street Journal) چنین مینویسد:
زنگ هشدار خود را دقیقاْ روی زمانی تنظیم کنید که قرار است از خواب بیدار شوید. فرض کنید باید ساعت ۷ از خواب بیدار شوید، ممکن است در این حالت کمی شیطنت کرده و زنگ هشدار را روی ۶:۴۰ قرار دهید؛ که تا ساعت ۷ و یا حتی ۷:۱۵ دکمۀ چرت را چندین بار زده و مدتی را اینگونه بخوابید. ولی اگر این استراتژی را در پیش گیرید بدن شما پاسخ شرطیشده به زنگ هشدار را یاد نخواهد گرفت. به طور کل بدن ما هنگامی به محرک بیرونی پاسخ درستتری میدهد که به یک قانون واحد عادت کرده باشد که در این مورد عبارت است از: موقعی که زنگ به صدا درآمد از خواب بیدار شو و رختخواب را ترک کن. موقعی که ما دکمۀ چرت را میزنیم بدنمان پیامهای نامنظمی را دریافت میکند؛ گاهی اوقات به محض شنیدن زنگ از خواب برمیخیزیم، گاهی اوقات تا ۱۰ دقیقه در رختخواب میمانیم و زمانهایی هم میشود که تا ۲۰ دقیقه پس از زنگ هشدار به خواب خود ادامه میدهیم.
ماندن در زیر لحاف حتی به مدت چند دقیقه هم که شده بسیار وسوسهانگیز است و ممکن است حس خوبی در فرد ایجاد کند؛ ولی این عمل بیشتر از منفعت، ضرر در پی خواهدداشت. اگر واقعاً نمیتوانید سر ساعت مقرر از جایتان بلند شوید، در آن صورت به میزان کافی نخوابیدهاید و اولین قدم برای رفع این خستگی صبحگاهی خوابیدن به مدت متوسط ۷ تا ۹ ساعت در روز میباشد.