دانشمندان به تازگی یکی از امیدبخش ترین اهداف واکسن های مالاریا رایافته اند. با این روش می توان جلوی ورود مالاریا به سلول های خونی را گرفت.
به رغم دهه ها تحقیق و پژوهش بسیار، هنوز واکسن مالاریای تجاری در دسترس نیست. در حالی که یک واکسن قرار است سال آینده آزمایش شود، دانشمندان نقطه امیدبخشی در محل اتصالی که پلاسمودیوم مالاریا با گلبولهای قرمز برقرار میکند، یافته اند که میتواند که به درمان مؤثرتر و ارزان تری منتهی شود.نزدیک به ۵۰۰ نوع مختلف انگل پلاسمودیوم مسئول ابتلای انسان به مالاریا هستند که P. vivax و extra nasty P. falciparum دو نوع بسیار شایع آن هستند.آن ها همگی از طریق نیش پشه های آلوده منتشر میشوند که تاکنون بر ۹۷ کشور و منطقه در سرتاسر جهان تأثیر گذاشته اند.در سال ۲۰۱۵ پلاسمودیوم موجب بیماری ۲۱۲ میلیون نفر شد و جان نزدیک به ۴۳۰ هزار تن را گرفت که اکثراً کودکان زیر ۱۵ سال بودند.
اگرچه این اعداد بزرگ به نظر میآیند، در عین حال طی ۱۵ سال اخیر شاهد پیشرفت قابل توجهی بوده ایم. پشه بندها و حشره کش ها به کاهش۲۲ درصدی موارد ابتلا از سال ۲۰۰۰ کمک کرده اند؛ همچنین آمار تلفات نیز نصف شده است.
راهبرد سازمان جهانی بهداشت برای مالاریا، ریشه کن کردن کامل بیماری در حداقل ۱۰ کشور تا سال ۲۰۲۰ و کاهش ۴۰ درصدی موارد ابتلا به بیماری در کشورهایی که بیماری در آنجا بومی است؛ هنوز برای ریشه کن کردن چیزی که به عنوان یکی از مرگبارترین بیماری ها، دنیای مدرن ما را تهدید میکند، راه درازی در پیش داریم. سلاح قدرتمند برای مبارزه با انگل پلاسمودیوم باید یک واکسن ارزان و باثبات باشد که میتواند میان جمعیت های فقیر و دورافتاده جهان توزیع شود.یکی از واکسن های امیدبخش،واکسن RTS,S است که با نام Mosquirix نیز شناخته میشود، قرار است که سال بعد در آفریقا آزمایش شود؛ اگر عملکرد آن مطابق انتظارات باشد، می تواند آلودگی را در کودکان خردسال به نصف کاهش دهد.تحقیقات بر روی ابزارهایی که توانایی تأمین ایمنی در برابر انگل را دارند، همچنان ادامه دارد.
با در نظر گرفتن این موضوع، گروهی از پژوهشگران در انستیتو Wellcome Trust Sanger تمرکز خود را بر روی ماده شیمیایی که عامل بیماری زا (پاتوژن) از آن برای اتصال به گلبول قرمز میزبان استفاده می کند، متمرکز کرده است.
این مولکول که RH5 نام دارد، در پژوهش قبلی برای اتصال به گیرنده گلبول قرمز که Basigin نام دارد،یافت شده بود؛ که به روشی دو سلول را به هم متصل میکرد. دو پروتئین دیگر، CyPRA و RIPR حین تشکیل کمپلکس با RH5 کشف شده بودند. اگرچه جزئیات همچنان مبهم بودند.
اکنون محققان دقیقا یافته اند که این فرآیند چگونه عمل میکند:
همزمان که پلاسمودیوم پروتئین RH5 را ترشح میکند، نوعی گیرنده در سطح آن به نام P113 به پلاسمودیوم اجازه میدهد که خودش را به گلبول قرمز قلاب کند تا بتواند به داخل آن نفوذ کند. تحقیقات نشان داد که فقط ناحیه کوچکی از RH5 برای اتصال به پلاسمودیوم استفاده می شود؛ این یک راهنمایی برای امکان تولید ارزان و آسان یک «مسدود کننده» بود.
یکی از اعضای گروه به نام Julian Raynor توضیح داد که خبر ساختن یک واکسن مقرون به صرفه و چندمنظوره تا چه حد هیجان انگیز است:
ما میدانیم که هردو پروتئین برای تهاجم مورد نیاز هستند اما این اولین باری است که کسی توانسته واکنش بین RH5 و P113 را ببیندو نشان بدهد که این دو با هم کار می کنند.
در حالت فرضی، اگر یک آنتی بادی (پادتن) گیرنده P113 را مسدود کند و از اتصال آن با RH5 جلوگیری کند، از ورود انگل به داخل گلبول های قرمز جلوگیری میکند. این موضوع پروتئین P113 را به عنوان هدف خوبی برای واکسن قرار میدهد.
پروتئین RH5رابط حیاتی بین انگل مالاریا و گلبولهای قرمز ما محسوب میشود. پیدا کردن راهی برای هدف قرار دادن آن با واکسن، موجب غیرفعال شدن آن در بدن شده و ما را یک قدم به دنیای بدون مالاریا نزدیک میکند.
