امروزه با وجود پیشرفتهای چشمگیر در عرصههای علمی و افزایش سطح آگاهی جامعه، کماکان “استریوتایپ“ها یا تفکرات قالبی، شاکلۀ اصلی دیدگاهها، جهتگیریها و تصمیمات عموم مردم را تشکیل میدهند. بخشی از این “نگرش کلیشهای” به دلیل عدم آگاهی و قسمتی از آن، نتیجۀ ناقص بودن دانستههاست.
مشکل از جایی غیرقابلکنترل میشود که این نگرش کلیشهای از حیطۀ اجتماعی خارج شده، و قدم به زندگی روزمره و گاهاً شخصی افراد میگذارد. بسیاری از تصمیمات در حیطۀ سلامت و بهداشت، براساس دیدگاههای عامیانه، و خارج از نظارت علمی اتخاذ میگردند. بهعنوان مثال، بر اساس نتایج تحقیق چاپشده در نشریۀ تحقیقات نظام سلامت، ۷۷.۶% جامعۀ آماری تحت بررسی، به مصرف خودسرانۀ دارو میپرداختند! یا به گزارش روزنامۀ دنیای اقتصاد، ۱۰ الی ۲۰ درصد موارد بستری در مراکز درمانی، در نتیجۀ مسمومست دارویی ناشی از مصرف خودسرانۀ داروهاست.
در مثالی دیگر، اکثر مردم به “ضرورت نوشیدن ۸ لیوان آب در روز” اعتقاد دارند، در حالی که بر اساس آخرین تحقیقات صورتگرفته در این زمینه، نوشیدن آب تنها در مواقعی ضروری است که شخص احساس تشنگی میکند (برای مطالعۀ جزئیات بیشتر میتوانید به مقالۀ ” تنها وقتی تشنهاید آب بنوشید!” مراجعه نمایید). یا به عنوان مثال دیگر، بیشتر افراد به دنبال مصرف غلات “فاقد گلوتن” هستند، در حالی که به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان تنها یک درصد جمعیت ایران مبتلا به بیماری ارثی سلیاک هستند.
مکملهای غذایی، شویندههای صنعتی، داروهای آرامبخش، واکسنهای دورهای،… همه و همه از مواردی هستند که باور نادرست یا ناقص نسبت به مزایا و معایب هرکدام، سبب پیدایش دیدگاه نادرست، و بالطبع جهبهگیری ناعادلانه در قبال آنها شدهاست.
ویژهنامۀ اختصاصی زیر ذرّهبین با هدف بررسی همهجانبۀ اینگونه موارد، سعی در اصلاح باورهای نادرست یا ناقص حاکم بر جامعه دارد. در نگارش این مقالات از منابع متعدد و معتبر استفاده میشود و تمام سعی بر آن است که عمدۀ دیدگاههای موافق و مخالف مورد بررسی قرار گیرند. در پایان هر مقاله نیز میتوانید گزیدۀ ترجمهشدهای از آخرین مقالات مرتبط با موضوع را از دیتابیس مدلاین (PubMed) مطالعه کنید. ویژهنامۀ زیر ذرّهبین را در دکتر مجازی دنبال کنید.