سپتوپلاستی عملی جراحی است که به اصلاح سپتوم منحرف‌شده‌ی بینی می‌پردازد. سپتوم بینی دیواره‌ای است که بین دو حفره‌ی بینی وجود دارد و آن را به دو اتاقک تقسیم می‌کند. در عمل سپتوپلاستی، موقعیت سپتوم بینی اصلاح می‌شود و به خط وسط صورت بازگردانی می‌شود. در این پروسه جراح نیازمند بردیدن و خارج کردن قسمتی از غضروف بینی است.
هنگام برنامه‌ریزی برای سپتوپلاستی، جراح تمامی مشکلات شما، نظیر دشواری در تنفس را در نظر خواهد گرفت و ویژگی‌های فیزیکی که بینی شما پس از جراحی لازم است داشته باشد را از پیش، طراحی خواهد کرد. در رابطه با سپتوپلاستی و نتایجی که مد نظرتان است، با جراح خود صحبت کنید.
چرا انجام می‌شود؟
داشتن مقداری انحراف در سپتوم بینی طبیعی و شایع است. زمانی که این انحراف آن قدر شدید باشد که با بلوکه کردن یک سوراخ بینی، مشکلاتی برای تنفس ایجاد کند و سبب کاهش جریان هوایی که به ریه‌ها می‌رسد، شود به سپتوپلاستی نیاز است.
انحراف سپتوم در برخی موارد سبب خشک شدن سوراخ بینی و در نتیجه، ایجاد لخته‌های خون و خون‌ریزی در برخی افراد می‌شود. سپتوپلاستی با برداشتن استخوان، غضروف یا هردو، سبب از بین رفتن انحراف سپتوم می‌شود.
در صورتی که نشانه‌هایی نظیر دشواری تنفس از طریق بینی را حس می‌کنید، بهتر است این عمل را در نظر داشته باشید.
ریسک‌ها
همانند هر جراحی دیگری، سپتوپلاستی ریسک‌هایی نظیر خون‌ریزی، عفونت و واکنش‌های سوئی نسبت به بی‌هوشی را در پی داشته باشد. سایر ریسک‌هایی که به شکل اختصاصی سپتوپلاستی مرتبط هستند، عبارت‌اند از:
- این بین نرفتن مشکلات قبلی، نظیری انسداد بینی
- خون‌ریزی شدید
- تغییرات شکل بینی
- سوراخ شدن سپتوم
- کاهش حس بویایی
- هماتوم سپتال، حالتی که لخته‌های خون درون حفره‌ی بینی جمع می‌شوند و نیاز است تخلیه شوند.
- بی‌حسی موقتی در لثه و دندان‌های بالا
جراحی‌های اضافی ممکن است برای درمان برخی از این نشانه‌ها یا در صورت عدم دست‌یابی به نتیجه‌ی مطلوب، نیاز باشند.
اطمینان حاصل کنید که تمامی ریسک‌های جراحی را با پزشک در میان می‌گذارید.
چگونه آماده شویم؟
پیش از عمل، باید با جراح خود مشورت کرده تا تمامی مزایا و ریسک‌های جراحی را در نظر بگیرید.
- سابقه‌ی پزشکی: پزشک ممکن است سؤالاتی درباره‌ی شرایط پزشکی که سابقاً داشته‌اید و داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید را بپرسد.
- تصاویر: در کلینیک یا مطب پزشک، تصاویری از بینی شما از زوایای مختلف تهیه می‌شود. از این تصاویر برای تهیه‌ی پرونده‌ی پزشکی و بحث کردن پیش از جراحی درباره‌ی انتظارات شما و هم‌چنین، به عنوان رفرنسی در حین جراحی و پس از آن استفاده می‌کند.
- تعیین انتظارات: با پزشک خود درباره‌ی انتظاراتتان صحبت کنید. او توضیح خواهد داد که عمل جراحی چه نتایجی را در برخواهد داشت و چه نتایجی را نمی‌تواند داشته باشد.
غذا و دارو
از مصرف داروهایی که شامل آسپرین یا ایبوبروفن هستند نظیر آدویل، موترین IB و سایرین، در دو هفته‌ی پیش از جراحی خودداری کنید چرا که ریسک خون‌ریزی را افزایش می‌دهند. تنها در صورت تائید جراح استفاده کنید.
سایر مراقبت‌ها
در صورتی که سیگار می‌کشید، آن را متوقف کنید. سیگار کشیدن پروسه‌ی بهبودی پس از جراحی را مختل می‌کند.
چه چیزی انتظار می‌رود؟
سپتوپلاستی، سپتوم منحرف‌شده‌ی بینی را به جای اصلی خود در خط وسط بازمی‌گرداند. جراح با استفاده از برش‌هایی درون بینی، عمل را انجام می‌دهد اما در برخی موارد، نیاز است در بین حفرات بینی نیز برشی ایجاد شود. در صورتی که استخوان‌های بینی نیز منحرف شده باشند، نیاز به شکستن و جابه‌جایی آن وجود دارد.
گرافت‌های جداکننده‌ی کوچک، برای اصلاح شکل سپتوم استفاده شده، بندها و غضروف‌ها در صورتی که بریج بینی نیز دچار انحراف باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند و در برخی موارد برای اصلاح شکل بینی ضروری هستند.
در حین پروسه
سپتوپلاستی تحت بی‌هوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی می‌تواد انجام شود. جراح با استفاده از شرایط فرد و دشواری عمل، مناسب‌ترین شیوه را انتخاب خواهد کرد.
- بی‌حسی موضعی: بی‌حسی تنها در محدوده‌ی بینی انجام می‌شود و فرد نسبتاً هوشیار است. پزشک داروهای بی‌حس کننده را در این ناحیه تزریق می‌کند. علاوه بر آن، فرد داروهای مسکن نیز دریافت می‌کند که با استفاده از کاتتر، درون ورید تزریق می‌شوند.
- بی‌هوشی عمومی: با ورود مواد بی‌هوش‌کننده از طریق سیستم تنفسی یا تزریق وریدی، تمامی بدن تحت تأثیر قرار گرفته و فرد هوشیاری خود را به طور کامل از دست می‌دهد و خاطره‌ای از جراحی نخاوهد داشت.
پیش از جراحی، پزشک شیوه‌ی مورد نظر را با شما در میان خواهد گذاشت.
برش‌ها توسط بخیه‌های قابل جذب بسته خواهند شد. ممکن است برای حمایت از دیواره‌ی خارجی حفرات بینی، از اسپلینت‌های سیلیکونی استفاده شود. برای جلوگیری از خون‌ریزی، جراح ممکن است از موارد بانداژمانندی درون بینی استفاده کند. پس از جراحی، به اتاق ریکاوری منتقل خواهید شد تا وضعیت عمومی شما تحت نظارت قرار گیرد و از بروز هرگونه مشکل احتمالی جلویگری شود. بیمار معمولا در همان روز قادر به بازگشتن به خانه می‌باشد.
پس از پروسه
برای کاهش ریسک التهاب و خون‌ریزی پس از جراحی، پزشک مراقبت‌هایی را تا چند هفته پس از جراحی انجام خواهد داد. شما ممکن است به همه‌ی آنان نیازی نداشته باشید.
برخی از آنان عبارت‌‌از:
- از فعالیت‌های سخت فیزیکی، نظیر ورزش‌های ایروبیک و دویدن، خودداری کنید. این امر برای کاهش فشار خون که می‌تواند سبب خون‌ریزی شود، انجام می‌شود.
- هوا را با فشار از بینی خود خارج نکنید.
- در هنگام خوابیدن، سر خود را در موقعیتی بالاتر از تنه قرار دهید.
- از پوشیدن لباس‌هایی که باید از سر پوشیده شوند، نظیر تی‌شرت و سوئی‌شرت، که سبب فشار آمدن به صورت می‌شود، خودداری کنید.
نتایج
با وجود این که نتایج سپتوپلاستی معمولا دائمی هستند، غضروف و بافت اصلاح‌شده در طول زمان، تغییر شکل دهند. این بافت تا ۳ الی ۶ ماه پس از جراحی، پایدار شده با این حال، در برخی موارد برای فیکس شدن کامل به یک سال یا بیشتر زمان نیاز است. سپتوپلاستی سبب بهبود علائمی که با انحراف سپتوم پدید می‌آیند، نظیر دشواری در تنفس، می‌شود. درجه‌ی این بهبودی می‌تواند متفاوت باشد؛ ممکن است به جراحی مجددی برای از بین رفتن کامل این علائم نیاز باشد.
