برندگان جایزه‌ی نوبل فیزیک ۲۰۱۷؛ اکتشاف امواج گرانشی

دو سال پیش، فیزیکدان‌ها برای اولین بار امواج بی‌نهایت کوچکی را در فضا شناسایی کردند که خودبه‌خود با به هم پیچیدن دو سیاهچاله به وجود آمده بود. مشاهده‌ی چنین امواجی گرانشی پیش‌بینی یک قرن پیش انیشتین را به حقیقت پیوند می‌داد. همچنین باب جدیدی را برای جستجوی آسمان‌ها باز می‌کرد. اکنون، سه رهبر تحقیقات جامعی که این اکتشاف را رقم زده‌اند، جایزه‌ نوبل گرفتند.

مقاله‌ی مرتبط: برندگان جایزه نوبل پزشکی ۲۰۱۷؛ ساعت بیولوژیک در کانون توجه

Rainer Weiss با ۸۵ سال سن از مؤسسه‌ی تکنولوژی ماساچوست (ام‌آی‌تی)، Kip Thorne، با سن ۷۷ از مؤسسه‌ی تکنولوژی کالیفرنیا (Caltech)، با هم در سال ۱۹۸۴ طرح رصدخانه موج گرانشی تداخل لیزری (LIGO) را پیشنهاد داده و به دنبال آن رفتند. Barry Barish هم با ۸۱ سال سن، فیزیکدان ذره‌ای Caltech، بعداً ساخت رصدخانه‌ی دوقلوی LIGO را در هانفورد، واشنگتن و لیوینگستون، لوئیزیانا، رهبری کرد. سومین پایه‌گذار لیگو، Ronald Drever، هفتم مارس در سن ۸۵ سالگی از دنیا رفت. (جایزه‌ی نوبل به درگذشتگان تعلق نمی‌گیرد).

بقیه‌ی فیزیکدانان کشف امواج گرانشی را جزو مهم‌ترین یافته‌های فیزیک تلقی می‌کنند. “[این اکتشاف] انقلابی است”. این حرف آبراهام لوئب، تئوریسین دانشگاه هاروارد می‌باشد. همیشه پیش نمی‌آید که دریچه‌ی کاملاً جدیدی در علم به سوی عالم گشوده شود.

Weiss می‌گوید جایزه‌ی نوبل برایش کمی شرمندگی به همراه آورده.

دریافت پول برای چیزی که شروع شدنش نوعی سرگرمی بود، کمی غیرمعمول است. بهترین راهی که می‌توانم به آن فکر کنم این است که ما نماد گروهی بسیار بزرگ‌تر هستیم که به وجود آمدن [LIGO] را رقم زده‌اند.

Weiss قرار است جایزه‌اش را برای کمک به پشتیبانی از دانشجوها به MIT اهدا کند.

کل ایده‌ی امواج گرانشی چیزی شبیه توهم است. در سال ۱۹۱۵، آلبرت انیشتین در نظریه‌ی نسبیت عام خود توضیح داده بود که گرانش یا همان جاذبه زمانی ایجاد می‌شود که جرم و انرژی باعث خمیدگی فضا-زمان شوند. این پدیده موجب می‌شود اشیا در حال سقوط آزاد از مسیرهای منحنی پیروی نمایند. یک سال بعد، او پیش‌بینی کرد که چرخشی دمبلی شکل از جرم (مثل دو سیاهچاله‌ی پیچیده به هم) باید امواجی را در فضا بپراکنند که با سرعت نور در عالم حرکت خواهند کرد.