تحقیقی از دانشگاه مینِسوتا به تازگی نقش مهم اندوگلین را در تعیین سرنوشت سلولهای تمایزنیافتهی اولیه آشکار ساخته است. اندوگلین (endoglin) گلیکوپروتئینی در غشای سلول میباشد که علاوه بر نقش سیگنالی، از قبل بیشتر نقش آن در رگهای خونی و تمایز آنها شناخته شده بود. مطابق با چیزی که در ژورنال Nature Communications منتشر شده است، اندوگلین مسیر کلیدی سیگنالیِ مخصوص ترغیب سلولهای اولیه برای تبدیل به سلولهای خونی را با هزینهی قلب تعدیل میکند.
در مراحل اولیهی نمو، سلولها باید برای سرنوشت خود به سرعت تصمیم بگیرند و این تصمیمهای حیاتی وابسته به سطح پروتئینهای حساس زیادی میباشد؛ مثلاً اگر نوع خاصی مورد نیاز باشد، دلالت بر تولید کمتر انواع دیگر دارد. در این مورد، سطح بالای بیان اندوگلین تمایز سلولها را به سلولهای خونی بهبود میبخشد ولی از طرف دیگر تولید سلولهای قلبی را کاهش میدهد!
به نوعی میتوان گفت که این ماده نقشی دوجانبه در سرنوشت سلولهای خونی و قلبی بازی میکند. محققان با دستکاری در تمایز سلولهای بنیادی چندتوانه (pluripotent) در موش و ماهی به نتایج مذکور رسیدهاند.
قدم بعدی تلاش برای فهم بیشتر از رابطهی تنظیم مولکولی و عملکرد اندوگلین در تمایز سلولهاست. در همین راستا محققان دریافتهاند زمانی که سیگنال مذکور مختل میگردد، JDP2، واسط پاییندست مناسبی برای سرنوشت خون است.
خون و سیستم قلبی از اولین ارگانهایی هستند که در جنین پستانداران تکوین مییابند ولی مکانیسم تعیین سرنوشت سلولها در این مرحله هنوز آن طور که باید شناخته نشده است. در واقع بسیاری از مکانیسمهای جنینی نیز همینطور میباشد. با استفاده از سیستمهای مدلی چندگانه که تکنولوژی ذخیرهی سلولهای ویژه را با ابزارهای توالییابی ترکیب کرده است میتوان کمی بیشتر از این مکانیسمهای آگاه شد.
با شناخت بهتر این مسیرها میتوان فکر بهتری را برای درمان بیماریهای ارثیِ قلبی و خونی و یا آسیبهای اکتسابی در سر پروراند.