۸۰۴ میلیون پنگوئن، مرغ نوروزی، باکلان، آلباتروس، پلیکان، مرغ طوفان و سایر پرندگان دریایی در سراسر دنیا، سالانه ۳.۸ میلیون تن نیتروژن از دریا دریافت کرده و آن را به صورت مدفوع در خشکی پراکنده می‌نمایند. به علاوه، این پرندگان سالانه چیزی در حدود ۱۰۰ هزار تن فسفر را از دریا به ساحل منتقل می‌کنند.
ارقام فوق از محاسبات گروهی از محققین دانشگاه سانتیاگو (Santiago) در اسپانیا حاصل شده است. این گروه با جمع‌آوری مقدار عظیمی از داده‌ها، مطالعه‌ای کمی روی نقش پرندگان دریایی بر نیتروژن و فسفر در حال چرخش در سراسر زمین، ترتیب دادند.
پرندگان ادرار نمی‌کنند. اوره در این جانوران به جای ادرار، در قالب ماده‌ای خمیری‌شکل و سفیدرنگ دفع می‌شود. و همان‌طور که می‌دانید، پرنده‌ها در هر جایی پیرامون آشیانۀ خود اگر لازم ببینند، عمل دفع را انجام می‌دهند که باعث تقویت خاک زمین‌های مجاور می‌شود. این شیوه از غنیسازی خاک به خصوص در قطب جنوب و مناطق مجاور بسیار رواج دارد، چرا که میلیون‌ها پنگوئن آمادۀ تولید مثل در این نواحی ساکن‌اند.
در مناطق پرباران، معمولاً این فضولات از سطح زمین شسته می‌شوند، ولی نواحی با اقلیم خشک محیطی بسیار مناسب برای تجمع اورۀ دفعی پرندگان فراهم محسوب می‌شود، به طوری که مواد دفعی می‌توانند تا صدها و حتی میلیون‌ها سال در چنین جاهایی بر روی هم تلمبار شوند. این پدیده مخصوصاً برای دو کشور پرو و شیلی از اهمیت فراوانی برخوردار است، به طوری که ارتفاع مدفوع تجمع یافته در این دو کشور گاهی به صد متر نیز می‌رسد (البته “عمق” لفظ صحیح‌تری است، چرا که فضولات انباشته شده در زمین دفن می‌شوند، نه این که ارتفاع بگیرند).
طی دهۀ ۱۸۴۰، پرو از طریق استخدام نمودن ۱۰ هزار کارگر چینی جهت استخراج این منابع طبیعی، موفق شد به ثروت قابل توجهی دست پیدا کند. تقریباً هیچ یک از این کارگران چینی آن‌قدری زنده نمانند که بتوانند به زادگاه خود بازگردند.
در ادامه، مقادیر چشمگیری از گوانو (Guano، واقعاً چه کسی فکر می‌کرد کود مرغی چنین اسم شیکی داشته باشد!) به منظور استفاده در غنیسازی خاک، به اروپا صادر شد. پس از ته کشیدن ذخایر در پرو، فرصت به شیلی رسید که با انحصاری‌سازی صنعت استخراج و صدور گوانو، ثروتی برای خود دست‌وپا کند. با این وجود، تا دهۀ اول قرن بیستم، تمامی ذخایر گوانو در کشورهای آمریکای جنوبی تقریباً به اتمام رسید.
خوشبختانه در سال ۱۹۰۸، فریتز هابر (Fritz Haber)، شیمی‌دان آلمانی، تکنیکی برای تهیۀ نیتروژن خالص از هوا و تبدیل آن به اوره ابداع نمود. این دستاور هابر با کاهش دادن آمار مرگ ناشی از گرسنگی در جهان، جایزۀ نوبل شیمی را در سال ۱۹۱۸ برای وی به ارمغان آورد.
امروزه بزرگ‌ترین ذخایر گوانو در چین، ایالات متحده و مکزیک قرار دارد.
ذخایر واقع در مراکش با وسعتی بالغ بر ۴۵۰۰ کیلومتر مربع و قدمتی ۶۰ میلیون ساله، یادگار دایناسورها محسوب می‌شود، نه پرندگان! گوانوی غنی از فسفات مراکشی، با پیمودن مسیری به مسافت ۶۱ کیلومتر – از لبۀ صحرای آفریقا تا نزدیک‌ترین بندر – به اقصی‌نقاط جهان، به خصوص نیوزیلند، صادر می‌شود.
مقالۀ مرتبط: زلاندیا؛ قارۀ نو
از آن‌جایی که نیوزیلند باران فراوانی دریافت می‌کند، مدفوع پرندگان دریایی مجالی برای انباشته شدن روی خاک نمی‌یابد، چرا که به سرعت توسط آب شسته می‌شود. تجمع گوانو در نیوزیلند تنها در مجاورت کلنی‌های سفیدغاز تا حدودی مشاهده شده است.
بعضی از پرندگان آن‌قدر روی درخت‌ها می‌نشینند که درخت نگون‌بخت را به کشتن می‌دهند (به دلیل این که ریشۀ درخت مقدار بسیار زیادی از گوانو از طریق آب باران دریافت می‌کند). برای مثال، باکلان‌ها شماری از درختان را در جزیره ورو (Whero Island) به کام مرگ کشانده‌اند که تأثیر نامطلوبی روی کنام سایر پرندگان دریایی داشته است.
لانه‌گزینی این پرندگان روی درختان ماکروکارپا (Cupressus macrocarpa) نیز تعدادی از همین درخت‌ها را در جزایر شمالی و جنوبی خشکانده است.
از سوی دیگر، مدفوع پرندگان دریایی با غنیسازی خاک، موجب تقویت رشد گونه‌های نادری از گیاهان بومی در نیوزیلند شده است، که قابل تقدیر می‌باشد.
