نگاه کلی
استئوسارکما گرچه نادر است اما رایج‌ترین نوع سرطان استخوان میباشد، که از سلولهای استخوان ساز منشأ میگیرد. در موارد بسیار نادر، ممکن است در بافت نرم بیرون نیز استخوان ایجاد شود. استئوسارکوما اغلب در استخوان‌های دراز ایجاد می‌شود-بیشتر در پاها و گاهی در دست‌ها-اما میتواند در هر استخوانی شروع گردد.
استئوسارکوما در جوانان و نوجوانان رخ می‌دهد، اما در کودکان و افراد مسن‌تر نیز میتواند ایجاد شود. گزینههای درمانی این سرطان شیمی درمانی و جراحی هستند. پرتو درمانی در درمان ضایعات استئوسارکومایی کارایی ندارد.
علائم
علائم و نشانه‌های استئوسارکوما میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم در نزدیک استخوان
- درد استخوان یا مفصل
- آسیب یا شکستگی استخوان بدون دلیل مشخص
به دلیل اینکه علائم این بیماری میتواند با دیگر مشکلات پزشکی مانند آسیب‌های ورزشی اشتباه گرفته شود، گاهی سبب تأخیر در تشخیص می‌شود.
دلایل
علت ایجاد استئوسارکوما مشخص نیست و بیشتر موارد آن به صورت تکگیر میباشند، اما برخی عوامل میتوانند خطر را افزایش دهند.
عوامل خطرزا
این عوامل خطر ابتلا به استئوسارکوما را افزایش میدهند:
- سابقه درمان با پرتو درمانی
- بیماریها و ناهنجاریهای ارثی خاص: مانند رتینوبلاستومای ارثی، سندرم بلوم، سندرم لیفرومنی، سندرم راتموند تامسون، آنمی دایموند بلکفین، بیماری پاگت و سندرم ورنر
عوارض
استئوسارکوما میتواند از محلی که شروع شده به نواحی دیگر منتشر شده و درمان و نقاحت را مشکلتر سازد. جراحی برای خارج ساختن تومور و پاکسازی اندام، روش عادی درمان میباشد. اما برخی بیماران نیاز به قطع عضو آسیب دیده دارند و باید از اعضای مصنوعی استفاده کنند.
همانند دیگر سرطانهای خطرناک، شیمی درمانی تهاجمی برای استئوسارکوما میتواند عوارض جانبی قابل توجهی در کوتاه مدت و دراز مدت داشته باشد.
تشخیص
اولین اقدام در تشخیص معاینه فیزیکی، بررسی سوابق پزشکی و آزمایش میباشد.
پزشک یک یا چند مورد از آزمایشات زیر را برای یافتن محل سرطان و گسترش آن تجویز میکند:
- تصویربرداری با اشعه ایکس
- CTاسکن
- MRI
- PET
- اسکن استخوان
نمونه برداری
روشهای نمونه برداری که براس تشخیص استئوسارکوما به کار میروند عبارتنداز:
- نمونه برداری با سوزن
- نمونه برداری با جراحی
پزشک باید از شیوهای استفاده کند تا با جراحی احتمالی در آینده تداخل نداشته باشد.
درمان
در سالهای اخیر پیشرفتهای بسیاری در زمینه درمان استئوسارکوما انجام گرفته است. درمان اغلب شامل جراحی اندام و شیمی درمانی میباشد، اما گزینههای دیگری نیز وجود دارند.
جراحی: هدف از جراحی برداشت سلولهای سرطانی میباشد، اما جراحان اعمالی را برای حفظ عملکرد فرد و به خداقل رساندن معلولیت نیز انجام میدهند. وسعت جراحی به عوامل مختلفی مانند اندازه و مکان تومور و سن بیمار بستگی دارد.
قطع عضو
روتاسیون پلاستی (اصلاح چرخشی): در این روش که اغلب برای کودکان در حال رشد انجام میگیرد، جراح تومور و بافتهای اطراف آن از جمله مفصل زانو را برمیدارد. پا و مچ چرخانده میشوند و مچ به عنوان زانو عمل میکند. اعضای مصنوعی در اندامهای تحتانی مانند پا و ران به کار میروند. نتایج این روش امیدوار کننده بوده و فرد را قادر به انجام کارهای روزمره میسازد.
شیمی درمانی: این روش اغلب قبل از جراحی انجام میگیرد تا اندازه تومور کاهش یابد. و پس از جراحی نیز برای از بین بردن سلولهای باقی مانده مناسب است.
پرتو درمانی: گرچه پرتو درمانی برای درمان استئوسارکوما مناسب نیست، اما روشهای نوین پرتو درمانی ممکن است در موارد نادر به کار گرفته شوند.
