آیا این توانایی در ما وجود دارد تا درد دیگران را واقعاً حس کنیم؟ منظورم همدردی و احساسات انسانی نیست، منظور، درد فیزیولوژیک است! این نتیجه‌ی احتمالی آزمایش‌هایی است که به نظر می‌رسد حساسیت نسبت به درد می‌تواند در اجتماع منتقل شود؛ حداقل در موش‌ها! اگر همین موضوع در مورد انسان نیز صادق باشد، شاید بتوان علت عارضه‌هایی همچون فیبرومیالژیا (احساس درد در فقدان دلیل آشکار پزشکی) توضیح داد.
برای اولین بار نشان داده‌شده‌است که برای احساس درد لازم نیست حتماً زخم یا التهابی در بدن وجود داشته باشد. درد می‌تواند به دلایل اجتماعی به وجود بیاید! محققان (Andrey Ryabinin و همکارانش) پدیده‌ای را در موش‌هایی که از تماس فیزیکی محروم بوده، کشف کرده‌اند که آن‌ها را به احساس درد وادار می‌کند. همه‌ی موش‌های آزمایش در اتاقی واحد ولی در قفس‌هایی با فاصله‌ی ۱-۲ متر بودند؛ به طوری که همدیگر را نمی‌دیدند.
محققان برخی از این موش‌ها را در وضعیت ترک الکل یا هروئین قرار داده یا ماده‌ی تحریک‌کننده‌ای را از پنجه‌ی آن‌ها تزریق کردند. پس از این کار هم این موش‌ها و هم موش‌های ناظر نسبت به احساس درد با سه روش مختلف بررسی شدند. تست اول شامل قلقلک دادن پاهای موش‌ها با مو بود، تست بعدی قرار دادن دمشان در آب گرم برای مشاهده‌ی مدتی که می‌توانستند تحمل کنند و تست آخر ایجاد خراشی در پنجه‌ی آن‌ها بود تا ببینند با چه تناوبی آن را لیس می‌زنند.
تهدید قریب‌الوقوع
وقتی دردی ناشی از ترک الکل یا هروئین به وجود می‌آید، منابع برای موش‌های ناظر کاملاً مطابق با آن‌هایی است که درد را تجربه می‌کنند. این در حالیست که موش‌های کنترل در اتاق مجاور هیچ احساسی ندارند. زمانی که موشی درد را احساس می‌کند، حساسیت نسبت به درد در موش‌های مجاور نصف آن‌هاست، ولی بسیار بالاتر از آنهاییست که در اتاق مجاورند.
شاید موادی شیمیایی توسط موش‌های دردکشیده (!) ترشح می‌شود که با ایجاد همان حس در موش‌های مجاور نشانه‌های حساسیت نسبت به درد را منتقل می‌کند. شاید علت این پدیده تکاملی بوده و برای هشدار دادن به موش‌های مجاور باشد.
نتایج شاید توضیح دهند که چرا برخی از افراد بدون داشتن دلیل، متحمل درد می‌شوند. پیدا کردن راه‌های انتقال این حس همدردی (!) بسیار سخت به نظر می‌رسد؛ چون زیاد شبیه به سیگنال‌های بویایی نیستند. شاید در انسان حس بینایی نقش مهم‌تری داشته باشد؛ احساس خود را هنگام دیدن کسی که از بیماری مزمن رنج می‌برد به یاد بیاورید!
شاید زندگی کردن با بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن حسی همچون چیزی که درباره‌ی آن بحث می‌کنیم را به وجود بیاورد ولی همین حس در تکامل و آفریدن موقعیت‌های جدید کمک بسیاری به انسان کرده است.
