شربت دکسترومتورفان دارویی است که برای بند آوردن سرفه در هنگام سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده میشود. این دارو برای سرفه‌های مزمن ناشی از مصرف سیگار، آسم یا آمفیزم کاربرد ندارد. پس اگر سوال شما این است که شربت دکسترومتورفان برای چیست جوابش بند آوردن سرفه موقتی می‌باشد.
دکسترومتورفان با اثر مستقیم بر مرکز سرفه‌ی مغز باعث قطع سرفه میشود. تهیه‌ی شربت دکسترومتورفان از داروخانه نیازی به نسخه‌ی پزشک ندارد.
با این حال، بدون نسخه از دادن داروی سرماخوردگی و سرفه، از جمله دکسترومتورفان، به کودکان زیر ۴ سال پرهیز کنید. مصرف این داروها در نوزادان و خردسالان ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد.
حتماً بخوانید:
- آنفولانزا چگونه باعث مرگ میشود
- چه بیماریهایی ایجاد سرفه می‌کنند و چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
نکات مهم قبل از استفاده از دکسترومتورفان چیست
هنگامی که تصمیم به مصرف دارو می‌گیرید، خطرات استفاده از دارو نسبت به مضراتش باید به‌خوبی سنجیده شود. این تصمیمی است که شما و پزشکتان باید بگیرید. قبل از مصرف شربت موارد ذکر شده بایستی درنظر گرفته شود.
آیا سابقه‌ی آلرژی به شربت دکسترومتورفان یا داروهای مشابه وجود دارد؟
اگر تا بحال به داروی دکسترومتورفان یا داروهای دیگر حساسیت داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. چنانچه به غذاها، رنگ‌ها، مواد نگه‌دارنده، حیوانات یا چیز دیگری حساسیت دارید نیز به پزشک خود بگویید. در مورد داروهای بدون نسخه، دستور مصرف را به‌دقت مطالعه کنید. طی گرفتن شرح حال از شما، پزشک مورد آلرژی را مطرح خواهد کرد اما اگر این پرسش مطرح نشد، خودتان بگویید.
عوارض شربت دکسترومتورفان کودکان در خردسالان
اطلاعات قابل استنادی در مورد مصرف این شربت در کودکان در مقایسه با سایر گروه‌های سنی وجود ندارد. انتظار می‌رود که عوارض این دارو در بزرگسالان و کودکان بالای ۴ سال تفاوتی با هم نداشته باشد.
بدون نسخه از دادن داروهای ضد سرماخوردگی و سرفه به کودکان زیر ۴ سال اجتناب کنید. استفاده از داروهایی مثل دکسترومتورفان و آسپرین برای کودکان کم سن و سال می‌تواند خطرآفرین باشد.
عوارض دکسترومتورفان در سالمندان
بسیاری از داروها اختصاصاً برای مصرف افراد مسن بررسی نشده‌اند. بنابراین از نحوه‌ی عملکرد و عوارض جانبی دکسترومتورفان در افراد مسن آگاهی نداریم.
خطر استفاده از دکسترومتورفان در دوران شیردهی
طبق بررسی‌ها استفاده از دکسترومتورفان در دوران شیردهی، خطر حداقلی برای نوزاد دارد.
استفاده‌ی صحیح از شربت دکسترومتورفان
مطمئن باشید که متخصصتان از رژیم غذایی، کمبود سدیم و کمبود قند خون شما آگاهی دارد. بسیاری از داروها نسبت به دیگر داروها حاوی عناصر فعال بیشتری هستند. بسیاری از داروهای مایع الکل دارند.
این داروها براساس دستورالعمل درج شده بر پاکت یا دستورالعمل تعیین شده توسط پزشک مصرف می‌شوند. از آنها بیش ازحد استفاده نکنید. از مصرف طولانی مدت آنها پرهیز کنید. دارو را بیش از مدت زمان توصیه شده توسط پزشک یا دستورالعمل مصرف ننمائید. اگرچه عوارض دارو بسیار به ندرت مشاهده میشود، اما دکسترومتورفان اعتیادآور است. مصرف بیش‌از حد دکسترومتورفان، وابستگی جسمی و روانی به وجود می‌آورد.
دوز فراموش شده
در صورت فراموش کردن مصرف دارو، در اسرع وقت آن را دریافت کنید. اما اگر زمان به یادآوری مصادف با مصرف دوز بعدی باشد، از دوز از دست رفته صرف نظر کرده و مطابق برنامه‌ی قبل دارو را مصرف کنید. دوز دارو را دو برابر نکنید.
شرایط نگهداری شربت دکسترومتورفان
دارو را در مخزن بسته و در دمای اتاق نگهداری کنید. دارو را از حرارت، رطوبت، نور و یخ‌زدگی دور نگه دارید. دارو باید دور از دسترس اطفال نگهداری شود. داروهای تاریخ گذشته یا بی‌مصرف را دور بیندازید.
احتیاط در مصرف شربت
در صورت عدم بهبودی سرفه پس از ۷ روز و گلودرد پس از ۲ روز و همچنین ظهور راش‌های پوستی، تب بالا، سرفه‌ی همراه سردرد مداوم، آسم یا افزایش فشار خون، موضوع را به پزشک خود گزارش دهید. بروز این علائم بیانگر این موضوع است که مشکلات پزشکی دیگری وجود دارد.
قرص‌های لوزی شکل دارو را با احتیاط در دهان حل کنید تا خطر خفگی کمتر شود.
قبل از مصرف این دارو، در صورت داشتن حساسیت به آن پزشک یا داروساز را مطلع نمایید. اگر در کل به هر دارو یا ماده‌ی دیگری هم تاکنون آلرژی داشته‌اید، ذکر کنید. این شربت ممکن است مواد غیرفعالی داشته باشد که سبب بروز آلرژی شوند.
قبل از مصرف دارو، سابقه‌ی پزشکی خود را به پزشک بگویید. مخصوصاً اگر مشکلات ریوی مثل آسم و آمفیزم دارید او را مطلع نمایید.
این شربت ممکن است باعث سرگیجه یا خواب‌آلودگی شود. الکل و مواد تفریحی مثل ماریجوانا هم می‌توانند باعث ایجاد سرگیجه و خواب‌آلودگی شوند. تا وقتی این حالت‌ها رفع نشده، پشت خودرو نشینید، با دستگاه کار نکنید و خلاصه کاری انجام ندهید که نیازمند هشیاری باشد. از مصرف نوشیدنی‌های الکلی بپرهیزید. در صورت مصرف ماریجوانا با پزشک خود در میان بگذارید.
این شربت شاید آسپارتام داشته باشد. اگر مبتلا به بیماری فنیل کتونوریا یا هر عارضه‌ای هستید که نیازمند محدودیت آسپارتام (یا فنیل آلانین) در رژیم غذایی دارد، با پزشک یا داروساز در مورد آن گفتگو کنید.
در طول حاملگی، استفاده از شربت دکسترومتورفان تنها در مواقع ضروری مجاز است. هنوز معلوم نیست که این دارو وارد شیر مادر میشود یا خیر؛ بنابراین قبل از مصرف آن با پزشک زنان خود مشورت نمایید.
در صورت اوور دوز دارو چه کار باید کرد
اگر فردی دچار اوور دوز شده و علائم وخیمی مثل غش کردن و مشکل تنفسی دارد با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید. علائم اوور دوز ممکن است شامل ضربان قلب تند، استفراغ، تعریق، دستپاچگی، مستی، توهم، مشکل در راه رفتن، عصبانیت و خواب‌آلودگی شدید باشد.
عوارض جانبی شربت دکسترومتورفان کودکان
مصرف یک دارو ضمن دارا بودن اثرات درمانی، ممکن است یک‌سری عوارض ناخواسته نیز داشته باشد. همه‌ی عوارض جانبی همزمان مشاهده نمی‌شود. با این وجود ضمن مشاهده عوارض، توجه ویژه‌ی پزشک لازم است.
هنگام مشاهده موارد زیر در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
نشانه‌های مصرف بیش از حد شربت:
- تاری دید
- گیجی
- مشکل در دفع ادرار
- خواب آلودگی یا سرگیجه
- تهوع یا استفراغ (شدید)
- لرزش و مشکل در راه‌رفتن
- تنفس کند
- هیجان غیر معمول، نگرانی، بی حوصلگی یا تحریک پذیری (شدید)
بسیاری از عوارض جانبی دکسترومتورفان نیز مشاهده می‌شوند که اهمیت پزشکی چندانی ندارند. این اثرات ممکن است در طول درمان از بین بروند؛ زیرا بدن به دارو عادت می‌کند. پزشک متخصص در مورد راه‌های پیش‌گیری یا کاهش برخی از عوارض به شما اطلاعات و راهکارهایی می‌دهد. اگر عوارض جانبی همچنان ادامه‌دار و یا آزار دهنده باشند، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض نادر یا کمتر مشاهده شده شربت دکسترومتورفان:
- گیج‌شدگی
- یبوست
- سرگیجه (خفیف)
- خواب آلودگی (خفیف)
- سردرد
- حالت تهوع یا استفراغ
- دل درد
سایر عوارض جانبی که بیان نشده‌است در بعضی از بیماران ممکن است مشاهده شود. چنانچه متوجه سایر عوارض جانبی شدید، به متخصص خود اطلاع دهید.
با پزشک خود جهت توصیه‌های پزشکی پیرامون عوارض جانبی تماس بگیرید. سایر عوارض جانبی را به سازمان غذا و دارو نیز گزارش دهید.
برندهای تجاری ایرانی دکسترومتورفان
| نام دارو | ^وارد کننده/تولید کننده* | نام ژنریک |
| دکسترومتورفان پی | Dextrometorphan+Pseudoephidrine | |
| دکسترومتورفان | Dextrometorphan | |
| قرص دکسترومتورفان پورسینا ۱۵ میلی‌گرم | *داروسازی پورسینا | Dextrometorphan |
| قطره دکسترومتورفان الحاوی | *داروسازی الحاوی | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان البرزدارو ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی البرزدارو | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان خوارزمی ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی خوارزمی | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان مینا ۱۵میلی‌گرم/۵ میلی‌لیتر | *داروسازی مینا | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان پورسینا ۱۵ میلی‌گرم/۵ میلی‌لیتر | *داروسازی پورسینا | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان رها ۱۵ میلی‌گرم/۵ میلی‌لیتر ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی رها | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان تولید دارو ۱۵میلی‌گرم/۵ میلی‌لیتر ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی تولید دارو | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان الحاوی ۱۵ میلی‌گرم/۵ میلی‌لیتر ۶۰میلی‌لیتر | *داروسازی الحاوی | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان پی البرز ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی البرزدارو | Dextrometorphan+Pseudoephidrine |
| شربت دکسترومتورفان پی مینا ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی مینا | Dextrometorphan+Pseudoephidrine |
| شربت دکسترومتورفان پی پورسینا ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی پورسینا | Dextrometorphan+Pseudoephidrine |
| شربت دکسترومتورفان پی الحاوی ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی الحاوی | Dextrometorphan+Pseudoephidrine |
| شربت دکسترومتورفان پی عماد ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی عماد درمان پارس | Dextrometorphan+Pseudoephidrine |
| شربت دکسترومتورفان پی خوارزمی ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی خوارزمی | Dextrometorphan+Pseudoephidrine |
| دکسترومتورفان+کیینیدین | Dextrometorphan+Quinidine | |
| شربت دکسترومتورفان امین ۱۵ میلی‌گرم/۵ میلی‌لیتر | *داروسازی امین | Dextrometorphan |
| شربت دکسترومتورفان پی امین ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی امین | Dextrometorphan+Pseudoephidrine |
| شربت دکسترومتورفان پی اکسیر ۶۰ میلی‌لیتر | *داروسازی اکسیر | Dextrometorphan+Pseudoephidrine |
| شربت دکسترومتورفان اکسیر ۱۵ میلی‌گرم/۵ میلی‌لیتر ۱۲۰ میلی‌لیتر | *داروسازی اکسیر | Dextrometorphan |
تداخلات شربت دکسترومتورفان کودکان
داروهای خاصی وجود دارند که نباید همزمان مصرف شوند. در بسیاری از موارد دو داروی مختلف برای اثرگذاری بهتر باید همزمان با هم مصرف شوند. در رابطه با این دارو، پزشک شما ممکن است مایل به تغییر دوز باشد. رعایت احتیاط هنگام مصرف دارو ضروری است. هنگام استفاده از دارو، متخصص سلامت باید بداند که شما از چه داروهایی در حال حاضر استفاده می‌کنید. تداخلات زیر بر اساس اهمیت آنها انتخاب شده و لزوماً همه‌ی موارد را شامل نمی‌شود.
استفاده از شربت دکسترومتورفان همراه با داروهای زیر توصیه نمی‌شود. پزشک شما باید بداند که نباید این داروها را برای شما تجویز کند. بهتر است به جای آنها از داروهای دیگری استفاده کند.
- Clorgyline
- Iproniazid
- Isocarboxazid
- Moclobemide
- Nialamide
- Pargyline
- Phenelzine
- Procarbazine
- Rasagiline
- Selegiline
- Toloxatone
- Tranylcypromine
استفاده از شربت دکسترومتورفان با داروهای زیر نیز توصیه نمی‌شود. ولی اگر پزشک مجبور به تجویز داروهای ذیل بود، لازم است دوز دارو را تغییر بدهد.
- Almotriptan
- Amitriptyline
- Amoxapine
- Buprenorphine
- Bupropion
- Citalopram
- Clomipramine
- Darunavir
- Desipramine
- Desvenlafaxine
- Dolasetron
- Doxepin
- Duloxetine
- Escitalopram
- Fentanyl
- Fluoxetine
- Fluvoxamine
- Granisetron
- Hydroxytryptophan
- Imipramine
- Levomilnacipran
- Linezolid
- Lorcaserin
- Memantine
- Meperidine
- Methylene
- Blue Milnacipran
- Mirtazapine
- Nortriptyline
- Oxycodone
- Palonosetron
- Panobinostat
- Paroxetine
- Protriptyline
- Sertraline
- Sibutramine
- Tramadol
- Trazodone
- Trimipramine
- Venlafaxine
- Vilazodone
- Vortioxetine
- Ziprasidone
استفاده از شربت دکسترومتورفان کودکان با هر یک از داروهای زیر ممکن است خطرات ناشی از عوارض جانبی را افزایش دهد. اما استفاده از هر دو دارو، بهترین درمان محسوب میشود. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک باید دوز مناسب و زمان استفاده‌ی همزمان از داروها را تعیین کند.
- Abiraterone
- Clobazam
- Haloperidol
- Quinidine
سایر تداخلات
بسیاری از داروها نباید هنگام غذا خوردن یا خوردن یک سری مواد خاص مصرف شوند؛ زیرا ممکن است تداخلاتی روی بدهد. مصرف تنباکو و الکل به همراه داروهای خاص در اثرگذاری دارو تداخل ایجاد می‌کند. تداخلات مذکور بر اساس اهمیت آنها انتخاب شده و همه‌ی موارد را شامل نمی‌شوند.
عوارض سلامتی مهم در مصرف شربت دکسترومتورفان
وجود مشکلات سلامت و بیماری‌های مختلف ممکن است برعملکرد دارو تأثیر بگذارد. مطمئن باشید که پزشک خود را از سایر مشکلات پزشکی‌تان باخبر کرده‌اید. مشکلاتی از قبیل:
- آسم: از آن‌جا که شربت دکسترومتورفان سرفه را کاهش می‌دهد، دفع ترشحات مخاطی ناشی از آسم که در مجاری هوایی وجود دارند، دشوار می‌گردد.
- دیابت (دیابت شیرین): بسیاری از داروها حاوی قند هستند. این ویژگی در تنظیم قند خون تأثیر می‌گذارد.
- بیماری‌های کبدی: دکسترومتورفان ممکن است در بدن تجمع پیدا کرده و عوارض ناخواسته‌ای به دنبال داشته باشد.
- سرفه همراه با خلط: از آن‌جا که این دارو سرفه را کاهش می‌دهد، دفع ترشحات مخاطی موجود در مجاری هوایی دشوار می‌گردد.
- تنفس آهسته: شربت دکسترومتورفان ممکن است سرعت تنفس را آهسته‌تر کند.
- برونشیت مزمن
- آمفیزم ریوی
داروی دکسترومتورفان به اشکال زیر در دسترس است
- سوسپانسیون، انتشار گسترده
- محلول
- کپسول
- شربت
- قرص مکیدنی
- اکسیر
- قرص
- مایع
- کپسول مایع پر شده
- سوسپانسیون
