علیرغم جنجالی که اخیراً بر سر احتمال وارونگی مغناطیسی زمین به راه افتاده، شواهد جدید حاکی از آن است که این پدیده تأثیرات فاجعهبار چندانی در پی نخواهد داشت.
با این که وارونگی قطبهای زمین محتمل به نظر نمیرسد، ولی صحبت عموم در این مورد همواره وجود داشته؛ که اگر از حق نگذریم، شواهد علمی موثق نیز ضعیف شدن میدان مغناطیسی زمین را تأیید کرده است. در چنین مواقعی، ترس از وقوع رخدادهای پساآخرالزمانی معمولاً با ظهور نگرانی عمومی همراه است. اما واقعاً نیازی به این همه نگرانی نیست.
رفتار فعلی میدان مغناطیسی زمین مشخصهای از احتمال آغاز وارونگی میدان مغناطیسی را نشان نداده است. وارونگی مغناطیسی به معنی تغییر سریع در موقعیت قطبهای مغناطیسی زمین میباشد.
زمین نوعی میدان مغناطیسی دارد که به نظر میرسد از حرکات موجود در هستۀ آن ناشی شده باشد. کتاب جدیدی که در این باره منتشر شده میگوید که زمین در طول حیات چهار و اندی میلیارد سالۀ خود صدها مرتبه شاهد بروز این پدیده بوده است، که آخرین مورد ۸۰۰ هزار سال قبل رخ داده است. میدان مغناطیسی زمین از سال ۱۸۴۰ با شتاب ۵ درصد به ازای هر سده در حال ضعیف شدن بوده، به خصوص منطقۀ آتلانتیک جنوبی بیش از هر جایی متأثر شده است. عدهای عقیده دارند این سیگنال خبر از وقوع یک وارونگی ویرانگر در آینده میدهد؛ که میتواند منجر به بروز انقراضهای دستهجمعی و قطع برق در مقیاس وسیع بشود.
اخیراً پژوهشگران در مقالهای گزارش کردهاند که میدان مغناطیسی زمین در سراسر تاریخ حیات آن فقط دو بار به وضعیت کنونی نزدیک شده است. در هر دو مورد، نقاط بزرگی از ضعیفشدگی در میدان – مانند ضعیفشدگی آتلانتیک جنوبی، ظاهر شده بوده است. ولی نکته جالب اینجاست که در هیچیک قطبهای زمین دچار وارونگی نشدند.
بر همین اساس، اگر ناهنجاری موحود در آتلانتیک جنوبی به قوت خود باقی بماند و میدان مغناطیسی نیز رفتهرفته ضعیفتر شود، روزهای خوبی در انتظار شبکههای برق و ماهوارهها نخواهد بود. به علاوه، انسان همچنان جهت ایمن ماندن در برابر تابش فشار قوی با منشأ فضایی به میدان مغناطیسی زمین نیاز دارد.
مقاله مرتبط: رویداد انقراض کرتاسه پالئوژن: روزی که زمین به جهنم تبدیل شد
عدهای نیز با نتایج موجود در مقاله موافقت نمودهاند. یکی از محققین مرکز تحقیقات علوم زمین آلمان توضیح میدهد:
بر اساس بررسی صورت گرفته، میدان مغناطیسی زمین در گذشته نیز رفتارهای مشابهی را بروز داده بوده که به هیچگونه وضعیت مشکلآفرینی منجر نگشته است. بنابراین، ناهنجاری آتلانتیک جنوبی به معنی در راه بودن فاجعه نیست.
طبق معمول، پایان راه نزدیک نیست. ما هم که قرار نیست بیش از صد سال زنده بمانیم! پس بهتر است نگران نباشیم.
اصن زمین جای ما نیس..