نگاه کلی
متاستاز استخوان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی از محل اصلی خود به استخوان منتشر می‌شوند.
تقریباً همه‌ی انواع سرطان‌ها می‌توانند به استخوان منتشر شوند(متاستاز دهند). اما برخی از آنان به طور با احتمال بیشتری به استخوان متاستاز می‌دهند، مانند سرطان سینه و سرطان پروستات.
متارستاز استخوان می‌تواند در هر استخوانی رخ دهد اما به طور شایعتر در مهره، لگن و ران ایجاد می‌شود. متاستاز استخوان می‌تواند اولین نشانه سرطان در فرد باشد یا ممکن است چندین سال پس از درمان سرطان رخ دهد.
متاستاز استخوان می‌تواند سبب درد و شکستگی استخوان شود. به جز در موارد نادر، سرطان‌های منتشر یافته به استخوان قابل درمان نیستند. درمان‌ها می‌توانند به کاهش درد و دیگر علائم کمک کنند.
علائم
گاهی اوقات متاستاز استخوان هیچ علامت و نشانه‌ای ندارد.
در صورت وقوع، علائم و نشانه‌های متاستاز استخوان عبارتنداز:
- درد استخوان
- شکستگی استخوان
- بی‌اختیاری ادرار
- بی‌اختیاری مدفوع
- ضعف در پاها و بازوها
- سطح بالای کلسیم خون(هایپرکلسمی)، که می‌تواند سبب حالت تهوع، استفراغ، یبوست و سرگیجه شود
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگر فرد دچار علائم نگران کننده‌ای شود باید به پزشک مراجعه کند.
اگر فرد سابقه درمان سرطان دارد، باید سوابق پزشکی خود و علائم و نشانه‌های نگران کننده را با پزشک در میان بگذارد.
دلایل
متاستاز استخوان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سرطانی از مکان اصلی خود جدا شده و به استخوان منتشر می‌یابند و در آنجا شروع به تکثیر می‌کنند.
پزشکان در مورد علت انتشار برخی سرطان‌ها اطلاعی ندارند. و همچنین مشخص نیست چرا برخی از سرطان‌ها به جای انتشار به دیگر اعضای شایع متاستاز مانند کبد، به استخوان متاستاز می‌دهند.
عوامل خطرزا
از نظر تئوری همه‌ی انواع سرطان‌ها می‌توانند به استخوان منتشر شوند، اما احتمال متاستاز در برخی از آنان بیشتر است:
- سرطان سینه
- سرطان کلیه
- سرطان ریه
- لنفوم
- مالتیپل میلوم
- سرطان پروستات
- سرطان تیروئید
تشخیص
از آزمایشات عکس برداری برای بررسی علائم و نشانه‌های مبنی بر متاستاز استخوان استفاده می‌شود. انتخاب بهترین آزمایش برای فرد از روی وضعیت به خصوص وی است.
آزمایشات عبارتنداز:
- اشعه ایکس
- اسکن استخوان
- CT اسکن
- MRI
- PET
درمان
درمان متاستاز استخوان شامل درمان دارویی، رادیوتراپی و جراحی است. اینکه کدام درمان برای فرد مناسب است بسته به وضعیت عمومی وی دارد.
دارو درمانی
داروهایی که در افراد مبتلا به متاستاز استخوان استفاده می‌شوند، عبارتنداز:
داروهای استخوان ساز: داروهایی که برای درمان افراد مبتلا به پوکی استخوان استفاده می‌شوند می‌توانند در درمان متاستاز استخوان به کار گرفته شوند. این داروها می‌توانند استخوان‌ها را استحکام بخشیده و درد ناشی از متاستاز استخوان را کاهش دهند و نیاز به داروهای مسکن قوی را کاهش دهند. داروهای استخوان ساز همچنین می‌توانند خطر ایجاد متاستاز جدید استخوان را کاهش دهند.
این داروها می‌توانند هر چند هفته یک بار به صورت داخل وریدی تزریق شوند. انواع خوراکی این داروها نیز موجود هستند اما به اندازه نوع تزریقی مؤثر نمی‌باشند و ممکن است مشکلات مجاری گوارشی ایجاد کنند.
داروهای استخوان ساز ممکن است سبب درد موقت استخوان و مشکلات کلیوی شوند. این داروها خطر ابتلا به یک بیماری نادر اما خطرناک زوال استخوان فک(استئونکروز) را افزایش می‌دهد.
شیمی درمانی: اگر سرطان بخ استخوان‌های متعددی انتشار یابد، پزشک می‌تواند شیمی درمانی را تجویز کند. شیمی درمانی در طول بدن حرکت کرده و با سرطان مبارزه می‌کند. این داروها می‌توانند به صورت قرض، آمپول یا هر دو تجویز شوند. عوارض جانبی بسته به نوع دارویی است که فرد دریافت می‌کند. برای سرطان‌های حساس به شیمی درمانی، شیمی درمانی بهترین راه برای خلاصی از درد متاستاز استخوان است.
هورمون درمانی: برای سرطان‌های حساس به هورمون‌ها در بدن، سرکوب این هورمون‌های می‌تواند یکی از گزینه‌های درمانی باشد. سرطان سینه و پروستات اغلب به درمان‌های سرکوب کننده هورمون حساس هستند.
هورمون درمانی می‌تواند شامل دریافت داروهایی برای کاهش سطح طبیعی هورمون‌ها یا داروهایی برای مسدود کردن واکنش بین هورمون‌ها و سلول‌های سرطانی باشد. یک گزینه دیگر جراحی برای خارج کردن اندام تولید کننده هورمون می‌باشد-بیضه در مردان و تخمدان‌ها در زنان.
داروهای مسکن: داروهای مسکن می‌توانند به کنترل درد ناشی از متاستاز استخوان کمک کنند. این داروها عبارتنداز داروهایی مانند ایبوپروفن و داروهای قوی‌تر مانند مورفین.
تعیین بهترین ترکیب دارویی برای فرد ممکن است زمان‌بر باشد. اگر فرد همزمان با مصرف داروها درد داشته باشد، باید با پزشک خود مشورت کند.
استروئیدها: داروهایی که به استروئیدها مشهورند می‌توانند درد ناشی از متاستاز استخوان را از طریق کاهش تورم و التهاب اطراف محل سرطان کاهش دهند. این استروئیدها متفاوت از استروئیدهایی است که ورزشکاران و بدنسازان برای بدنسازی استفاده می‌کنند.
این داروها می‌توانند در کاهش درد بسیار سریع عمل کنند و از برخی عوارض سرطان‌ها جلوگیری کنند، اما باید بسیار با دقت استفاده شوند، زیرا عوارض جانبی مختلفی به خصوص در استفاده‌های طولانی مدت دارند.
درمان هدفدار: برای بسیاری از سرطان‌ها نوعی درمان جدید به نام درمان هدفدار وجود دارد. این داروها ناهنجاری‌های خاص را در داخل سلول‌های سرطانی مورد هدف قرار می‌دهند.
سرطان‌های خاصی به این درمان‌ها بسیار خوب پاسخ می‌دهند. به عنوان مثال، سرطان سینه که حاوی ژن HER2 است می‌تواند به داروی تراستوزوماب پاسخ دهد.
رادیوتراپی(پرتو درمانی)
در این درمان با استفاده از اشعه‌های پرقدرت مانند اشعه ایکس سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند. اگر درد ناشی از متاستاز استخوان با دارو کنترل نشود یا درد محدود به ناحیه کوچکی باشد، پرتو درمانی یک گزینه مناسب است.
بسته به وضعیت فرد، پرتو تابی به استخوان می‌تواند در یک دز بالا یا چندین دز پایین در طول چند روز انجام گیرد. عوارض جانبی پرتو درمانی بسته به محل درمان و اندازه آن است.
جراحی
شیوه‌های جراحی می‌توانند به تثبیت استخوانی که در خطر شکستگی است یا ترمیم یک استخوان شکسته کمک کنند.
جراحی برای تثبیت استخوان: اگر استخوان به دلیل متاستاز استخوان در خطر شکستگی قرار گرفته باشد، جراح می‌تواند با استفاده از صفحات فلزی و تثبیت کننده‌های ارتوپدی استخوان را تثبیت کند. تثبیت کننده‌های ارتوپدی می‌توانند درد را کاهش داده و عملکرد را بهبود بخشند. اغلب، هنگامی که فرد پس از جراحی بهبود می‌یابد، تحت پرتو درمانی قرار می‌گیرد.
جراحی برای تزریق سیمان استخوانی: استخوان‌هایی مانند استخوان‌های لگن و مهره‌ها که نمی‌توانند به آسانی با صفحات فلزی تثبیت شوند، می‌توانند از سیمان استخوانی بهره ببرند. جراح سیمان استخوانی را در داخل استخوان شکسته یا آسیب دیده توسط متاستاز تزریق می‌کند. این پروسه درد را کاهش می‌دهد.
جراحی برای ترمیم استخوان شکسته: اگر متاساتاز سبب شکستگی استخوان شود، جراحان استخوان را ترمیم خواهند کرد. در این روش با استفاده از صفحات فلزی استخوان تثبیت می‌شود.
تعویض مفصل مانند تعویض لگن، نیز می‌تواند یکی از گزینه‌ها باشد. در کل، استخوان‌های شکسته‌ای که توسط متاستاز استخوان ایجاد می‌شوند با گذاشتن کاست روی استخوان ترمیم نمی‌شوند.
گرم کردن و منجمد کردن سلول‌های سرطانی
شیوه‌هایی که در آن سلول‌های سرطانی را با استفاده از سرما و گرما نابود می‌کنند می‌توانند به کنترل درد کمک کنند. این شیوه‌ها می‌توانند در صورتی که فرد یک یا دو ناحیه متاستاز استخوان داشته باشد و روش‌های درمانی دیگر کارساز نباشند، به کار گرفته شوند.
در شیوه‌ای به نام رادیوفرکانس ابلاسیون، سوزنی حاوی یک پروب الکتریکی به تومور استخوانی فرو می‌کنند. الکتریسیته از طریق پروب عبور کرده و بافت اطراف را گرم می‌کند. سپس اجازه می‌دهند تا بافت سرد شود و پروسه را دوباره تکرار می‌کنند.
در روش دیگری به نام کرایوابلاسیون تومور را فریز می‌کنند و سپس اجازه می‌دهند یخ آن باز شود. این پروسه چندین بار تکرار می‌شود.
عوارض جانبی این روش می‌تواند آسیب به ساختارهای اطراف مانند اعصاب و آسیب به استخوان‌هایی باشد که در معرض شکستگی هستند.
رادیوتراپی داخل وریدی
برای افرادی که متاستازهای استخوانی متعددی دارند، نوعی از رادیوتراپی به نام فارماسیوتیکال رادیوتراپی می‌تواند از طریق ورید به کار گرفته شود. در این روش از سطوح پایین مواد رادیواکیتو که جاذبه بالایی به استخوان‌ها دارند استفاده می‌شود. در داخل بدن، این مواد به نواحی متاستاز استخوان حرکت می‌کنند و مواد رادیواکتیو خود را آزاد می‌کنند.
رادیوفارماسیوتیک می‌تواند به کنترل درد کمک کند. عوارض جانبی عبارت است از آسیب به مغز استخوان که می‌تواند منجر به کاهش سلول‌های خونی شود.
