خطر انتقال ویروس‌ها در مطب دندان‌پزشکی

علاوه بر پاتوژن های خون (BBPs) – ویروس نقص ایمنی بدن انسان (HIV) و ویروس های هپاتیت B و C (HBV) و( HCV)- دیگر ویروس های نگران کننده در مطب دندان پزشکی شامل سرخجه، اوریون ، سرخک ، ویروس هرپس (ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) انواع ۱ و ۲، واریسلا زوستر، ویروس اپشتاین بار (EBV)، ویروس سیتومگا و ویروس هرپس انسانی ۶، ویروسهای پاپیلومای انسانی، آدنویروس، ویروس کوکساکی و پاتوژن های دستگاه تنفسی فوقانی (ویروس های آنفلوآنزا A و B، پاروویروس B19 انسانی و ویروس سنسیشیال تنفسی) می‌باشند.

اکثرا نسبت به BBPs شایعترند و بسیاری از آنها برای زنان باردار و افراد دچار نقص ایمنی خطرناک‌اند. ایمن‌سازی از طریق واکسن برای کارکنان مستعد ابتلا جهت کاهش خطر ابتلا به سرخک، اوریون، سرخجه، فلج اطفال، واریسلا زوستر و HBV3 پیشنهاد می‌شود. واکسن اخیرا معرفی شده واریسلا زوستر به شدت برای آن دسته از کارکنان مراقبت بهداشتی که با کودکان و بیماران مبتلا به نقص ایمنی سر و کار دارند، قویا توصیه می شود.
عفونت های ویروسی تنفسی

مطالعات سرولوژیکی  شیوع بالاتری از آنتی بادی های آنفولانزای A و B، ویروس سنسیشیال تنفسی و آدنو ویروس در میان دندانپزشکان نسبت به گروه شاهد نشان داده است. ایمنی سالانه کارگران دندانپزشکی علیه آنفلوانزا توصیه می شود که ریسک انتقال بیماری به بیماران، همکاران و اعضای خانواده کاهش یابد.

هرپس ویروس ها

ویروس هرپس باعث عفونت مکرر در اکثر جمعیت می شود و در بزاق دفع می شود. شواهدی از وجود میزان بالاتر آنتی بادیهای EBV در دندانپزشکان و دانشجویان بالینی دندانپزشکی در مقایسه با دانشجویان دندانپزشکی پری کلینیکی وجود دارد. همچنین شواهدی از انتقال HSV به کارکنان بهداشتی از بیماران  و از کارکنان دندانپزشکی به بیماران وجود دارد از جمله شیوع HSV-1 در ۲۰ نفر از ۴۶ بیمار تحت درمان با یک بهداشتکار دهان و دندان که از دستکش استفاده نکرده بود. پتانسیل انتقال ویروس تبخال از طریق ابزارهای دندانپزشکی نیز نشان داده شده است. گزارش های دست آمده از ابتلای شغلی بهHSV به دلیل استفاده از لوازم بهداشت شخصی کمتر شده است.

ویروس هپاتیت

ویروس های هپاتیت بیشتر مرتبط با دندانپزشکان، HBV، HCV و HDV هستند.

HDV می تواند تنها به عنوان یک عفونت مشترک با HBV رخ دهد و ایمن سازی HBV مصونیتی از هر دوی HBV و HDV می دهد. شواهدی وجود دارد که ویروس هپاتیت G (HGV)را می توان از طریق تزیق زیرپوستی در خون انتقال داد. با این حال، اهمیت بالینی HGV مشخص نیست. HBV و HCV در بزاق و خون وجود دارند و از دغدغه اصلی در مطب دندانپزشکی هستند.

HBV بزرگترین خطر برای کارمند غیرایمن دندانپزشکی می‌باشد. تخمین زده شده است که ۶،۸۰۰ نفر از کارکنان مراقبت های بهداشتی واکسینه نشده در ایالات متحده سالانه آلوده به HBV می شوند. از این تعداد حدود ۱۰۰ نفر به دلیل سیروز، سرطان کبد و یا هپاتیت برق آسا از بین می‌روند.

پیش از سال ۱۹۸۷، گزارشی از انتقال به وسیله ۱۴ نفر از جراحان و ۹ دندانپزشک از جمله یک جراح دهان منتشر شد که HBV را به ۵۵ بیمار انتقال دادند. احتمالا در نتیجه افزایش انطباق با ایمن سازی HBV و استفاده از دستکش، هیچ گزارش از انتقال HBV توسط دندانپزشکان از سال ۱۹۸۷ وجود ندارد، هر چند گزارشهای انتقال HBV توسط جراحان هیچ کاهش نیافته است. اخیرا درمان دندانپزشکی یکی از عوامل خطر مهم عفونت HBV در میان بیماران در مولدووا بود که علت، کنترل ضعیف عفونت می‌باشد. این امرنتایج تحقیقات پیشین در مورد عوامل خطر برای عفونت HBV را در میان ۵،۸۰۰ بیمار در ایتالیا و بریتانیا تایید کرد.

HCV

اگر چه شیوع عفونت HCV پایین تر از HBV است، چون ایمن سازی در برابر این ویروس در دسترس نیست  نگرانی های مربوط به انتقال آن افزایش می یابد. مطالعات سرولوژیکی نشان می دهد که جراحان دهان در معرض خطر ابتلا به عفونت HCV قرار دارند، به خصوص در مناطقی با شیوع بالا . همچنین شواهدی وجود دارد که درمان دندانپزشکی به شدت با وجود آنتی بادی های HCV در بیماران مبتلا به هپاتیت غیر حاد غیر A B که سابقه انتقال خون یا سوء مصرف مواد مخدر را ندارد، مرتبط است.

اچ آی وی

طبق گزارش آزمایشگاه عمومی بهداشت، در ۲۳ ژوئن سال ۱۹۹۹، ۳۱۹ پرونده HIV در زمينه بهداشت حرفه ای در سراسر جهان وجود دارد. از این تعداد، ۱۰۲ مورد تایید شد (آزمایش منفی ابتدایی اچ آی وی بعد از قرار گرفتن در معرض، با استفاده از seroconversion بعدی یا زیرتیپی یا ژنوتیپ برای شناسایی یک اشکال یکسان از اچ آی وی در منبع و افراد ناایمن).

از ۲۱۷ مورد ممکن یا احتمالی ۹ نفر دندانپزشک بودند. انتقال HIV از ۲ نفر از کارکنان مراقبت بهداشتی آلوده به بیماران گزارش شده است: احتمال انتقال از یک دندانپزشک در فلوریدا به ۶ بیمار، و اخیرا، انتقال HIV از جراح ارتوپد به بیمار تایید شده است. ۲۷ انتقال ایدروژنیک اچ آی وی به ۹۳۴ بیمار گزارش شده است که عمدتا در اثر کنترل عفونت های ضعیف رخ می دهد؛ با این حال، تعداد قابل توجهی از گیرنده های خون و محصولات خونی که مبتلا به اچ آی وی شده‌اند هستند، از قلم افتاده‌است. بررسی شیوع ۱۴ مورد HIV در واحد دیالیز در کلمبیا نشان داد که تنها روش های تهاجمی دندانپزشکی به طور قابل توجهی با انتقال HIV ارتباط دارد. به این نتیجه رسیده شد که انتقال از بیمار به بیمار از طریق دستگاه های دندانپزشکی آلوده انجام شده است.

دندانپزشکان در معرض پاتوژنهای خون

آسیب های پوستی و پاشیدن خون به چشم ها، بینی یا دهان اغلب در طول درمان دندان ها رخ می‌دهد. به طور متوسط، دندانپزشکان در کانادا ۳ آسیب پوستی و ۱.۵ مخاطی غشای مخاطی در سال گزارش می کنند. بیشترین فراوانی آسیب های پوستی توسط ارتودنتیستها گزارش شده (۴.۹ در سال) و بالاترین فراوانی پاشیدن خون به چشم، بینی و یا دهان توسط جراحان دهان (۱.۸ در سال). خطرات انتقال HBV، HCV و HIV در اثر تماس با سوزن آلوده حدود ۳۰٪ (HBV زمانی که منبع آنتی ژن مثبت)، ۳٪ (HCV) و ۰.۳٪ (HIV) است.