تست آلکالاین فسفاتاز چیست؟
این تست سطح آلکالاین‌فسفاتاز (ALP) خون را می‌سنجد. آلکالاین‌فسفاتاز آنزیمی است که در سرتاسر بدن یافت می‌شود ولی به صورت عمده در کبد، استخوان ها و سیستم گوارش یافت می‌شود. ممکن است زمانی که کبد آسیب می‌بیند، ALP به جریان خون نشت کند. سطح بالای این آنزیم می‌تواند نشان دهنده‌ی بیماری‌های کبدی یا اختلالات استخوانی باشد.
نام های دیگر:
ALP, ALK, PHOS, Alkp, ALK PHOS
این آزمایش به چه دردی می‌خورد؟
تست آلکالاین‌فسفاتاز برای شناسایی بیماری‌های کبدی یا استخوانی کاربرد دارد.
چرا به این تست نیاز دارم؟
مراقب بهداشتی شما ممکن است این تست را به عنوان جزئی از آزمایش‌های چکاپ معمول درخواست کرده باشد. یا در صورتی که دارای علائم تخریب کبد یا اختلالات استخوانی باشید این آزمایش نیاز خواهد بود.
علائم تخریب کبد عبارتند از:
حالت تهوع و استفراغ،
کاهش وزن،
خستگی،
ضعف،
زردی (بیماری ای که باعث می‌شود پوست و سفیده‌ی چشم، زرد رنگ شود)،
ورم و/یا درد در شکم،
ادرار سیاه رنگ و/یا مدفوع کمرنگ،
خارش مداوم.
علائم اختلالات استخوانی عبارتند از:
درد در استخوان‌ها و/یا مفاصل،
استخوان‌های بزرگ و/یا با اشکال نامتعارف
و افزایش دفعات شکستگی استخوان.
بیشتر بخوانید:
در حین انجام آزمایش چه اتفاقاتی می‌افتد؟
این آزمایش یکی از انواع آزمایشات خونی است. در حین انجام تست، مراقب بهداشتی، با استفاده از یک سوزن ریز، از ورید (سیاهرگ) بازوی شما نمونه‌ی خونی تهیه می‌کند. بعد از اینکه سوزن وارد رگ شد، مقدار اندکی خون تهیه شده و به داخل لوله آزمایش یا وایال منتقل می‌شود. ممکن است در هنگام ورود سوزن به رگ و خروج آن از رگ کمی سوزش احساس کنید. انجام این مراحل معمولاً کمتر از پنج دقیقه طول می‌کشد.
آیا نیاز هست برای آماده شدن برای آزمایش کار خاصی انجام دهم؟
نیازی به آمادگی خاصی برای انجام تست آلکالاین‌فسفاتاز وجود ندارد. اگر مراقب بهداشتی شما آزمایشات خونی دیگری درخواست کرده ممکن است نیاز باشد تا برای چند ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (چیزی نخورید و نیاشامید). درصورت نیاز به انجام دستورالعمل خاص، مراقب بهداشتی شما، شما را در جریان آن قرار خواد داد.
خطری در انجام این تست وجود دارد؟
در آزمایش خون، خطر بسیار اندکی وجود دارد. شما ممکن است در محلی که سوزن وارد بدن شده کمی درد احساس کنید یا محل ورود سوزن به صورت نقطه‌ای کبود شود ولی اکثر علائم به‌سرعت رفع می‌شوند.
نتایج چه معنی‌ای خواهند داشت؟
سطح بالای آلکالاین‌فسفاتاز می‌تواند به این معنی باشد که کبد شما آسیب دیده است یا دارای مشکل استخوانی هستید. نوع آلکالاین فسفاتی که تخریب کبدی ایجاد می‌کند متفاوت از نوع ایجاد شده توسط اختلالات استخوانی است. درصورتی که نتایج آزمایش سطح آلکالاین‌فسفات را بالا نشان دهند، ممکن است مراقب بهداشتی شما آزمایشات دیگری افزون بر آزمایش آلکالاین‌فسفات درخواست کند تا منبع آلکالاین‌فسفات اضافی را پیدا کند.
سطح بالای آلکالاین فسفات در کبد می تواند نشانگر موارد زیر باشد:
سیروز،
هپاتیت،
گرفتگی مجرای صفراوی،
و مونو نوکلئوزیس (تک هسته ای شدن سلول) که گاهی اوقات می‌تواند موجب ورم کبد شود.
آزمایشات خونی متعددی وجود دارند که عملکرد کبد را می‌سنجند. این آزمایش‌ها شامل تست بیلی‌روبین، آسپارتات آمینوترنسفراز (AST) و آلانین آمینوترنسفراز (ALT) می‌باشند. اگر نتیجه‌ی آزمایش این موارد نرمال بوده و سطح آلکالاین‌فسفاتاز بالا باشد، می‌تواند به این معنی باشد که کبد شما مشکلی ندارد. در عوص، می‌تواند نشان دهنده‌ی اختلال استخوانی مانند بیماری پاژه (Paget`s Disease) باشد؛ این بیماری عبارت است از شرایطی که باعث می‌شود استخوان ها به صورت نامتعارفی بزرگ و ضعیف شده و مستعد شکستگی شوند.
سطح نسبتاً بالای آلکالاین فسفاتاز می‌تواند نشانگر وضعیت‌هایی مثل لنفومای هوچکین، ایست قلبی یا یک عفونت باکتریایی باشد.
سطوح پایین آلکالاین‌فسفاتاز ممکن است نشانگر هایپوفسفاتمی (کاهش فسفات خون) باشد که یک بیماری ژنتیکی کمیاب است و استخوان‌ها و دندان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. همچنین، سطوح پایین آلکالاین فسفاتاز می تواند به علت کمبود روی یا سوءتغذیه ایجاد شده باشد. برای فهمیدن معنی نتایج آزمایش، با پزشک خود مشورت کنید.
چیز دیگری درباره‌ی این تست وجود دارد که باید بدانم؟
سطح الکالاین‌فسفاتاز می‌تواند برای گروه‌های متفاوت، تغییر کند. بارداری می‌تواند باعث افزایش سطح آلکالاین فسفاتاز نسبت به سطح نرمال شود. کودکان و نوجوانان ممکن است دارای سطح بالایی از آلکالاین‌فسفاتاز باشند چون استخوان‌های آن‌ها درحال رشد است. برخی درو‌ها مثل قرص‌های ضد بارداری، ممکن است موجب کاهش آلکالاین فسفاتاز شوند؛ درحالی که سایر داروها می‌توانند سطح آن را افزایش دهند.
