دیابت بارداری همان‌طور که از نام آن برمی‌آید، در دوران بارداری بروز پیدا می‌کند. مانند سایر انواع دیابت، دیابت بارداری نیز بر روی سوخت و ساز گلوکز در سلول‌های بدن تأثیر می‌گذارد. دیابت بارداری به واسطۀ بالاتر بردن قند خون در دوران بارداری، می‌تواند بر سلامت فرزندی که در آینده متولد خواهد شد، اثر بگذارد.
بروز هر نوع آسیب ثانویه به بیماری‌ها در حین بارداری نگران‌کننده است، ولی خبرهای خوبی هم در این باره داریم. زنان باردار مبتلا به دیابت می‌توانند با دریافت غذای سالم، ورزش کردن و مصرف داروهای مربوط (در صورت لزوم) از پیشرفت بیماری خود جلوگیری کنند. نظارت دقیق بر مقدار قند خون، دشواری وضع حمل را کاهش داده و سلامت مادر و فرزند را در سطح مطلوبی حفظ می‌کند.
در دیابت بارداری، مقدار قند خون به فاصلۀ کمی پس از وضع حمل به حالت طبیعی باز می‌گردد. اما ابتلا به دیابت بارداری در وهلۀ اول، با خطر افزایش یافتۀ بروز دیابت نوع ۲ نیز همراه است. به همین دلیل، در صورتی که شما هم در دوران بارداری خود به دیابت خاص این دوره ابتلا داشته‌اید، بهتر است به صورت پیوسته با پزشک خود مشورت کرده و قند خون‌تان را پس از وضع حمل نیز کنترل نمایید.
علائم و نشانه‌ها
بسیاری از زنان باردار هیچ‌گونه علامت یا نشانه‌ای تجربه نمی‌کنند که حاکی از دیابت بارداری باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت امکان، توصیه می‌شود زنانی که قصد بارداری دارند – پیش از آن که برای فرزنددار شدن اقدام نمایند – به پزشک مراجعه کنند. پزشک می‌تواند به عنوان بخشی از برنامۀ حفظ سلامت در بارداری، میزان خطری که شما را نسبت به دیابت بارداری آسیب‌پذیر می‌سازد، ارزیابی نماید. پس از این که بارداری با موفقیت صورت گرفت، پزشک‌تان وضعیت شما را از نظر ابتلا به دیابت بارداری، به عنوان بخشی از مراقبت دوران بارداری، بررسی خواهد کرد. ممکن است نیاز باشد از نظر ابتلا به این بیماری چندین بار از سوی پزشک‌تان تحت معاینه قرار بگیرید. بیش‌ترین تعداد ملاقات‌هایی که با پزشک خود خواهید داشت به سه ماهۀ آخر بارداری مربوط می‌شود. در این دورۀ حساس، کنترل مقدار قند خون و وضعیت سلامت جنین ضروری به نظر می‌رسد.
به منظور ارائه‌ی مشاورۀ دقیق‌تر، ممکن است از سوی پزشک‌تان به یک متخصص غدد و یا مشاور تغذیه ارجاع داده شوید. آن‌ها بهتر می‌توانند در امر تنظیم قند خون در دوران بارداری، به شما کمک کنند. جهت کسب اطمینان از بازگشت قند خون به میزان طبیعی پس از وضع حمل، قند خون‌تان بلافاصله بعد از تولد نوزاد توسط پزشک معالج اندازه‌گیری خواهد شد. ارزیابی دوم در هفتۀ ششم پس از وضع حمل صورت خواهد گرفت. در صورتی که در نه ماهۀ بارداری به دیابت ابتلا داشته‌اید، توصیه می‌شود حتی پس از وضع حمل نیز به اندازه‌گیری منظم قند خون‌تان ادامه دهید.
این که با چه سرعتی باید اندازه‌گیری‌ها تکرار شوند، به نتیجۀ اولین آزمایش قند خون تصادفی شما پس از تولد نوزاد بستگی خواهد داشت.
علل بیماری
پژوهشگران در مورد علت بروز دیابت بارداری اطمینان ندارند. برای درک علت بروز این بیماری، بهتر است نگاهی به آثار بارداری بر پردازش گلوکز در بدن داشته باشیم.
بدن با هضم غذای دریافتی، گلوکز را جذب کرده و وارد جریان خون می‌سازد. لوزالمعده در پاسخ به ورود گلوکز به جریان خون، انسولین ترشح می‌کند. انسولین هورمونی است که کمک می‌کند گلوکز بتواند از جریان خون وارد سلول‌های بدن شده و در آن‌جا برای تولید انرژی مورد استفاده قرار بگیرد.
در جریان بارداری، جفت – که وظیفۀ تأمین مواد غذایی مورد نیاز جنین را از خون مادر بر عهده دارد – مقادیر بالایی از هورمون‌های متفاوت را ترشح می‌کند. تقریباً تمام این هورمون‌ها با سرکوب عملکرد انسولین، موجب افزایش قند خون می‌شوند. افزایش جزئی قند خون پس از صرف غذا در دوران بارداری، طبیعی است.
با رشد جنین، جفت نیز مقدار بیش‌تری از هورمون‌های سرکوبگر انسولین را تولید می‌کند. در دیابت بارداری، جفت به قدری در تولید هورمون زیاده‌روی می‌کند که سطوح افزایش یافتۀ قند خون می‌تواند رشد و سلامت جنین را تحت تأثیر قرار دهد. دیابت بارداری اغلب در نیمۀ دوم این دوره بروز می‌کند. گاهی اوقات ممکن است بیماری به سرعت و در هفتۀ ۲۰ام بارداری خود را نشان دهد. ولی در اکثر مواقع، ظهور دیابت بارداری پیش از هفتۀ ۲۰ام ناشایع است.
می‌توان گفت تمام مادران با خطر ابتلا به دیابت بارداری در طول حیات خود مواجه خواهند شد، ولی بدیهی است که گروهی از زنان با خطر افزایش یافته‌ای رو به رو هستند. عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری به شرح زیر است:
- سن بالاتر از ۲۵. زنانی که بالاتر از ۲۵ سال دارند، نسبت به ابتلا به این بیماری آسیب‌پذیرترند.
- سابقۀ ابتلای خانوادگی یا شخصی. خطر ابتلا به بیماری در صورت وجود وضعیتی به نام پیش‌دیابت و یا سابقۀ ابتلای بستگان درجۀ یک به دیابت نوع ۲، افزایش می‌یابد. پیش‌دیابت وضعیتی است که در آن میزان قند خون افزایش می‌یابد، ولی این افزایش به اندازه‌ای نیست که دیابت تلقی گردد. پیش‌دیابت پلی برای مهاجرت به دیابت نوع ۲ است. ابتلا به دیابت بارداری در حاملگی‌های قبلی، به دنیا آوردن نوزادی با وزن بیشتر از ۴.۱ کیلوگرم و مرده‌زایی توجیه نشده، همگی با خطر افزایش یافتۀ ابتلا به دیابت بارداری ارتباط دارند.
- اضافه وزن شدید. خطر بروز بیماری در زنان دارای اضافه وزن شدید، با BMI بالاتر از ۳۰، بیشتر است.
- نژاد غیر سفیدپوست. بنا به دلایل مجهول، زنان سیاه‌پوست، اسپانیایی‌زبان، بومیان آمریکا و آسیایی‌ها با احتمال بیش‌تری به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند.
آسیب‌های ثانویه به دیابت بارداری
بسیاری از زنان مبتلا به دیابت بارداری، فرزندان سالمی به دنیا می‌آورند. با این حال، دیابت بارداری اگر به دقت مدیریت نشود، افزایش قند خون ناشی از آن می‌تواند برای سلامت مادر و فرزند مشکلاتی ایجاد کرده و حتی انجام عمل جراحی سزارین را ضروری سازد.
آسیب‌های ثانویه به دیابت بارداری در فرزند
ابتلای مادر به دیابت بارداری می‌تواند جنین را با طیفی از خطرات ثانویه مواجه سازد:
- وزن بالا در هنگام تولد. گلوکز اضافی موجود در خون مادر از جفت عبور کرده و لوزالمعدۀ جنین را وادار به ترشح مقادیر زیاد انسولین می‌کند. این امر باعث می‌شود جنین بیشتر از حد طبیعی رشد کرده و به وضعیتی به نام ماکروزومی دچار شود. نوزادان بسیار بزرگ – که حداقل وزنی برابر با ۴ کیلوگرم دارند – با احتمال بیش‌تری در کانال زایمانی گیر می‌افتند. این باعث دشوارتر شدن وضع حمل و ضرورت پیدا کردن عمل جراحی سزارین می‌گردد.
- تولد زودهنگام و سندرم زجر تنفسی. دیابت بارداری خطر تولد زودهنگام جنین را افزایش می‌دهد. ممکن است حتی پزشک به دلیل جثۀ بزرگ نوزاد، توصیه به زایمان زودهنگام کند. نوزادانی که پیش از موعد به دنیا می‌آیند اغلب به سندرم زجر تنفسی مبتلا می‌شوند. سندرم زجر تنفسی وضعیتی است که تنفس را برای نوزاد دشوار می‌سازد. نوزادان مبتلا به این وضعیت ممکن است تا زمان رشد کامل ریه‌هایشان برای تنفس به کمک نیاز داشته باشند. نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری، حتی اگر به موقع به دنیا بیایند، باز هم ممکن است به سندرم زجر تنفسی مبتلا گردند.
- قند خون پایین (هیپوگلیسمی). گاهی اوقات فرزندان مادران مبتلا به دیابت بارداری، بلافاصله پس از تولد دچار افت قند خون یا هیپوگلیسمی می‌شوند؛ چرا که بدن این نوزادان انسولین زیادی ترشح می‌کند. افت شدید قند خون ممکن است به بروز تشنج در نوزاد منجر شود. تغذیۀ سریع نوزاد و تزریق داخل وریدی محلول گلوکز می‌تواند قند خون او را به سطح طبیعی باز گرداند.
- آسیب‌پذیری نسبت به دیابت نوع ۲ در سال‌های بعدی. فرزندانی که از مادران مبتلا به دیابت بارداری متولد می‌گردند، با احتمال بیش‌تری در سال‌های بعدی به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند.
دیابت بارداری در صورت عدم درمان می‌تواند به مرگ نوزاد قبل و یا اندکی بعد از تولد بینجامد.
آسیب‌های ثانویه به بارداری در مادر
دیابت بارداری می‌تواند خطر ابتلای مادر به تعدادی از بیماری‌ها را افزایش دهد:
- پرفشاری خون و پره‌اکلامپسی. دیابت بارداری خطر بالاتر رفتن فشار خون و هم‌چنین بروز پره‌اکلامپسی را افزایش می‌دهد. پره‌اکلامپسی یا مسمومیت بارداری وضعیتی است که در آن فشار خون به شکل خطرناکی بالا رفته و سلامت مادر و جنین را به مخاطره می‌اندازد.
- دیابت در سال‌های بعدی. در صورتی که به دیابت بارداری مبتلا بوده باشید، هم‌اکنون با خطر بیش‌تری برای ابتلای مجدد به این بیماری در بارداری‌های بعدی مواجه خواهید بود. گفتنی است با افزایش سن، نسبت به بروز دیابت نوع نیز آسیب‌پذیرتر خواهید شد. با این حال، تغذیۀ سالم و انجام روزانۀ ورزش از خطر بروز دیابت نوع ۲ جلوگیری می‌کند.
یک نفر از هر ۴ زن مبتلا به دیابت بارداری که پس از وضع حمل به وزن ایده‌آل خود می‌رسند، در سال‌های بعدی به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌گردد.
پیشگیری
هنگامی که صحبت از دیابت بارداری می‌شود، هیچ‌گونه تضمینی برای اثربخشی اقدامات پیشگیرانه وجود ندارد. با این وجود، سالم بودن سبک زندگی پیش از بارداری، می‌تواند در پیشگیری از بیماری مؤثر واقع گردد. در صورتی که در بارداری پیشین خود به دیابت بارداری مبتلا بوده‌اید، رعایت چند نکتۀ ساده می‌تواند در پیشگیری از بروز مجدد بیماری در بارداری‌های بعدی و یا ظهور دیابت نوع ۲ در آینده، کمک‌کننده باشد.
- تغذیۀ سالم. به سوی غذاهایی حرکت کنید که فیبر بالاتری داشته، و در عین حال، چربی و کالری کم‌تری نیز دارند. بیشتر به میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل فکر کنید. با مصرف انواع گوناگونی از غذاهای سالم، هم سلامت را فدای طعم و مزه نمی‌کنید و هم به هدف اصلی خود نزدیک‌تر می‌شوید. به سهم هر یک از گروه‌های غذایی توجه داشته باشید.
- فعالیت داشته باشید. انجام دادن ورزش پیش از بارداری و در جریان آن، اثرات محافظت‌کننده در برابر دیابت بارداری دارد. سعی کنید در بیشتر روزهای هفته به طور متوسط ۳۰ دقیقه از زمان‌تان به ورزش کردن بگذرانید. پیاده‌روی‌های کوتاه و سریع، دوچرخه‌سواری و شنا، از جمله ورزش‌هایی است که به زنان باردار توصیه می‌شود.
اگر نمی‌توانید ۳۰ دقیقه زمان به صورت پیوسته برای انجام ورزش اختصاص دهید، این نیم ساعت را به چندین جلسۀ کوتاه‌تر تفکیک کنید. برای مثال، هنگامی که به خرید می‌روید، خودروی‌تان را در قسمت انتهایی پارکینگ متوقف سازید تا مسافت بیش‌تری را بتوانید راه بروید. اگر با اتوبوس جا به جا می‌شوید، یک ایستگاه زودتر پیاده شوید. هر قدمی که برای افزایش تحرک خود بر می‌دارید، شانس‌تان را در مبارزه با دیابت بارداری افزایش می‌دهد. - وزن‌تان را پیش از بارداری کاهش دهید. پزشکان در دوران بارداری توصیه به کاهش وزن نمی‌کنند. چنان‌چه قصد باردار شدن دارید، کاهش وزن پیش از ورود به این دوره باعث خواهد شد بارداری سالم‌تری را تجربه کنید. سعی کنید عادت‌هایی تغذیه‌ای خود را اصلاح کنید. با مرور مزایای بلندمدت کاهش وزن، خود را برای دست‌یابی به هدف‌تان تشویق کنید.
تشخیص
متخصصان بالینی بر روی آزمون غربالگری به خصوصی برای تشخیص دیابت بارداری اتفاق نظر ندارند. به باور عده‌ای، انجام غربالگری برای زنان زیر ۲۵ سال که هیچ‌گونه عامل خطری نیز آن‌ها را تهدید نمی‌کند، ضرورتی ندارد. عدۀ دیگری می‌گویند غربالگری کردن تمام زنان باردار برای شناسایی موارد ابتلا به دیابت بارداری، بهترین راه حل است.
زمان انجام غربالگری
به احتمال زیاد، پزشک معالج‌تان در اوایل دوران بارداری، عوامل خطری را که مربوط به شما می‌شود، ارزیابی خواهد کرد.
در صورتی که در خطر بالای ابتلا به دیابت بارداری قرار دارید – برای مثال، شاخص تودۀ بدنی‌تان پیش از بارداری بیشتر از ۳۰ بوده، و یا این که بستگان درجۀ یک مبتلا به دیابت دارید – پزشک‌تان در همان اولین قرار ملاقات، وضعیت شما را از نظر ابتلا به دیابت ارزیابی خواهد نمود.
در صورتی که خطر متوسطی متوجه حال شماست، انجام آزمون غربالگری در سه ماهۀ دوم – بین هفته‌های ۲۴ام تا ۲۸ام، توصیه می‌شود.
غربالگری‌های متداول برای تشخیص دیابت بارداری
- آزمایش چالش گلوکز اولیه. در این آزمایش نوعی محلول حاوی گلوکز در اختیار شما قرار داده می‌شود که باید آن را بنوشید. یک ساعت پس از نوشیدن محلول، آزمایش خون جهت اندازه‌گیری مقدار قند سرم به عمل می‌آید. مقادیر بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر، یا ۷.۲ تا ۷.۸ میلی‌مول بر لیتر، در تست چالش گلوکز، طبیعی در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که نتیجۀ آزمایش مقداری بالاتر از حد طبیعی را نشان دهد، این تنها بدین معنی خواهد بود که شما با خطر بیش‌تری برای ابتلا به دیابت بارداری مواجه هستید. برای تشخیص قطعی بیماری از آزمایش تحمل به گلوکز استفاده می‌شود.
- آزمایش تحمل به گلوکز برای پیگیری وضعیت. برای انجام این آزمایش باید به حالت ناشتا به کلینیک مراجعه کنید تا نتایج آزمایش به درستی اعلام گردد. در این آزمایش نیز نوعی محلول قندی در اختیارتان قرار خواهد گرفت، که غلظت بیش‌تری نسبت به محلول آزمایش قبلی دارد. پس از نوشیدن محلول، قند خون شما هر ساعت یک‌بار، به مدت سه ساعت، اندازه‌گیری خواهد شد. در صورتی که نتیجۀ دو مورد از این سه آزمایش، بالاتر از حد طبیعی اعلام گردد، تشخیص دیابت بارداری تأیید خواهد شد.
اقدامات بعد از تشخیص دیابت بارداری
بنا بر صلاح‌دید پزشک معالج، باید مرتباً قند خون‌تان را اندازه بگیرید؛ مخصوصاً در سه ماهۀ سوم بارداری. پزشک در هر بار ملاقات، قند خون شما را اندازه‌گیری خواهد کرد. او حتی ممکن است از شما بخواهد خودتان روزانه این کار را در خانه انجام دهید.
اگر که در تنظیم قند خون‌تان به مشکل خورده باشید، تزریق انسولین در دستور کار قرار خواهد گرفت. در صورت ابتلا به سایر بیماری‌های ناشی از بارداری، آزمایش‌های تکمیلی باید جهت ارزیابی سلامت جنین به عمل آورده شود. این آزمایش‌ها اغلب عملکرد جفت را ارزیابی می‌کنند. جفت اندامی است که اکسیژن و مواد غذایی را از بدن مادر به بدن جنین انتقال می‌دهد.
پیشرفت دیابت بارداری ممکن است به نحوی جفت را تحت تأثیر قرار دهد که انتقال اکسیژن و مواد غذایی به جنین مختل شود.
پزشک معالج آزمایش‌های لازم برای سنجش سلامت فرزندتان را در طی بارداری انجام خواهد داد.
اندازه‌گیری قند خون پس از وضع حمل
در صورتی که نتیجۀ آزمایش‌های بعدی حاکی از ابتلای شما به دیابت یا پیش‌دیابت باشد، در مورد پیشگیری از پیشرفت وضعیت فعلی با پزشک‌تان مشورت کرده و در صورت نیاز برنامه‌ای برای مدیریت بیماری‌تان تنظیم کنید.
درمان
اندازه‌گیری مرتب مقدار قند خون و تنظیم دقیق آن برای حفظ سلامت جنین و جلوگیری از بروز آسیب‌های ثانویه به دیابت در جریان بارداری و وضع حمل ضروری است. هم‌چنین توصیه می‌شود بعد از وضع حمل نیز اندازه‌گیری قند خون فراموش نگردد. راهبردهای درمانی زیر را می‌توانید برای کنترل دیابت در نظر بگیرید:
- تنظیم سطح قند خون. ممکن است در جریان بارداری، پزشک معالج از شما بخواهد تا مقدار قند خون‌تان را ۴ تا ۵ بار در هر روز اندازه بگیرید – بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب و پس از صرف هر وعدۀ غذایی. این راهبرد بدین منظور در نظر گرفته شده است که بتوانید سطح قند خون‌تان را در محدودۀ طبیعی نگه دارید. چنین برنامه‌ای ممکن است دشوار به نظر برسد، ولی به مرور زمان برای‌تان آسان‌تر خواهد شد.
جهت اندازه‌گیری قند خون، برش بسیار کوچکی به کمک لانست بر روی انگشت‌تان ایجاد کرده و یک قطره از خون‌تان بر روی نوار آزمایش قرار می‌دهید. این نوار آزمایش داخل گلوکوزسنج قرار می‌گیرد. گلوکوزسنج وسیله‌ای است که مقدار قند خون را برای‌تان اندازه‌گیری کرده و نشان می‌دهد. تیم پزشکی در حین وضع حمل نیز قند خون مادر را اندازه‌گیری خواهد نمود. اگر قند خون مادر بالا باشد، لوزالمعدۀ جنین مقادیر زیادی انسولین آزاد خواهد کرد، که می‌تواند باعث افت قند خون در نوزاد شود.
اندازه‌گیری مقدار قند خون پس از وضع حمل نیز بسیار مهم است. ابتلا به دیابت بارداری باعث افزایش خطر بروز دیابت نوع ۲ در سال‌های بعد می‌شود. برای جلوگیری از پیشرفت بیماری، تغذیۀ مناسب و ورزش روزانه را وارد برنامۀ خود کنید. - تغذیۀ سالم. مصرف غذاهای سالم در سهم‌های مناسب یکی از بهترین راه‌ها برای تنظیم قند خون و جلوگیری از افزایش وزن به شمار می‌رود. کاهش وزن معمولاً در دوران بارداری توصیه نمی‌شود، چرا که بدن شما باید توانایی لازم برای حمایت از جنین را در اختیار داشته باشد. با این حال می‌توان بر اساس وزنی که پیش از بارداری داشته‌اید، برای تنظیم وزن خود در حین بارداری تصمیم بگیرید.
رژیم غذایی سالم به میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل بها می‌دهد. این‌ها غذاهایی هستند که ارزش غذایی و فیبر بالایی داشته و چربی و کالری کم‌تری دارند. کربوهیدرات‌های تصفیه شده در این رژیم غذایی اهمیت بسیار محدودی دارند. رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که برای همه مناسب باشد. بنابراین، بهتر است برای تنظیم دقیق‌تر برنامۀ تغذیه خود به یک مشاور تغذیه مراجعه کنید. - ورزش. فعالیت جسمانی منظم نقش ویژه‌ای در سلامت تمام زنان در حین بارداری و پس از آن دارد. ورزش کردن باعث کاهش قند خون شده و ورود گلوکز به سلول‌ها را تسریع می‌کند. ورزش هم‌چنین موجب افزایش حساسیت بدن به انسولین می‌شود، که به معنی تولید انسولین کم‌تر برای پاسخ‌گویی به نیاز تمام سلول‌های بدن است. تمرینات ورزشی هم‌چنین می‌توانند ناراحتی‌های دوران بارداری، مانند کمردرد، کرامپ‌های عضلانی، تورم، یبوست و اختلالات خواب را بهبود بخشد.
پس از مشورت با پزشک معالج، انجام حرکات ورزشی با شدت متوسط در بیشتر روزهای هفته را در برنامۀ خود بگنجانید. اگر برای مدت‌زمان قابل توجهی تحرک نداشته‌اید، کارتان را با تمرینات سبک شروع کنید. پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و شنا از جمله ورزش‌های مناسب برای دوران بارداری به شمار می‌روند. انجام کار خانه و باغبانی نیز جزو فعالیت‌های ورزشی محسوب می‌شود. - درمان دارویی. در صورتی که اتخاذ رژیم غذایی و انجام ورزش برای کنترل دیابت کفایت نکند، تزریق انسولین ممکن است در دستور کار قرار بگیرد. بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری نیاز به تزریق انسولین برای تنظیم قند خون‌شان دارند. گروهی از پزشکان داروهای خوراکی تنظیم‌کنندۀ قند خون را ترجیح می‌دهند، در صورتی که دیگران عقیده دارند داروهای خوراکی نمی‌توانند به اندازۀ انسولین مؤثر باشند.
- نظارت دقیق بر وضعیت نوزاد. بخش مهمی از برنامۀ درمانی به نظارت بر وضعیت رشد جنین مربوط می‌شود. ممکن است پزشک شما تصمیم بگیرد با انجام مرتب سونوگرافی رشد و نمو جنین را مورد ارزیابی قرار دهد. در صورتی که در موعد مقرر موفق به انجام زایمان نشوید، پزشک معالج می‌تواند زایمان را تسریع کند. زایمان دیرهنگام خطر بروز آسیب ثانویه در نوزاد را افزایش می‌دهد.
مقابله و حمایت روحی
ابتلا به وضعیتی که سلامت نوزاد را به خطر بیندازد برای هر مادری تنش‌زا است. اما گام‌هایی که برای تنظیم قند خون خواهید برداشت، می‌تواند به مقابله با این تنش و حفظ سلامت فرزندتان در آینده کمک کند. انجام ورزش و دریافت غذاهای سالم دو ابزار بسیار قدرتمند برای داشتن یک بارداری سالم است.
ممکن است بخواهید با آموختن مطالب بیشتر در مورد دیابت بارداری با این استرس مقابله کنید. برای این منظور، با پزشک خود مشورت کرده و یا کتب راهنما و مقالات مرتبط مراجعه کنید. پیوستن به یک گروه حمایتی نیز می‌تواند مؤثر باشد. هر چقدر بیشتر در مورد بیماری خود بدانید، بهتر می‌توانید آن را مدیریت کنید.
آماده شدن برای ملاقات با پزشک
مادران در اکثر اوقات پس از انجام غربالگری‌های متداول برای بارداری، متوجه دیابت خود می‌شوند. در صورتی که مقدار قند خون‌تان بالا باشد، پزشک‌تان قرار ملاقاتی ترتیب خواهد داد تا توصیه‌های لازم را به شما بکند.
در ادامه نکاتی آورده شده است که می‌تواند به شما کمک کند برای اولین ملاقات‌تان در مورد دیابت بارداری با پزشک آماده شوید.
کارهایی که می‌توانید انجام دهید
- از اقداماتی که پیش از ملاقات با پزشک باید انجام دهید، اطلاع حاصل کنید. پیش از ملاقات با پزشک، در مورد ناشتا بودن و یا اقدامات دیگر جهت آماده شدن برای انجام تست خون، آگاهی کسب کنید.
- علائمی را که دارید در یک برگه یادداشت کنید. این علائم حتی می‌تواند شامل آن‌هایی شود که ظاهراً ارتباطی به دیابت بارداری ندارند. شما حتی ممکن است هیچ‌گونه علائمی را در خود مشاهده نکرده باشید، ولی بهتر است هر نوع علامت غیرعادی را یادداشت کنید.
- اطلاعات شخصی مهم‌تان را یادداشت کنید. این اطلاعات شامل تنش‌های اصلی‌تان و تغییراتی که اخیراً به زندگی خود داده‌اید خواهد بود.
- فهرستی از تمام داروهای مصرفی خود تهیه کنید. این داروها حتی می‌توانند شامل داروهای بدون نسخه و مکمل‌های غذایی باشند.
- یکی از دوستان یا اعضای خانواده‌تان را همراه با خود ببرید. ممکن است همراه‌تان چیزی در مورد شما بداند که خودتان فراموش کرده باشید.
سؤالاتی که می‌توانید از پزشک خود بپرسید
فهرستی از سوالاتی که می‌خواهید از پزشک‌تان بپرسید تهیه کنید. در مورد دیابت بارداری، اصلی‌ترین سؤالاتی که می‌توانید مطرح سازید عبارتند از:
- برای کنترل وضعیت خود چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
- آیا ممکن است یک مشاور تغذیه به من معرفی کنید تا با کمک او یک برنامۀ غذایی برای خودم تنظیم کنم؟
- چگونه می‌توانم مطمئن شوم برای کنترل قند خون نیاز به مصرف دارو دارم یا نه؟
- کدام یک از علائم خطرناک‌تر هستند و باید توجه بیش‌تری به آن‌ها نشان دهم؟
- از چه کتاب‌ها یا وب‌سایت‌هایی می‌توانم برای آگاهی بیشتر از بیماری خود استفاده کنم؟
هر سؤالی که در ذهن دارید مطرح سازید.
سؤالاتی که ممکن است پزشک از شما بپرسد
همان‌طور که شما سؤالات خودتان را دارید، پزشک هم طبیعتاً باید پرسش‌هایی را مطرح سازد تا بهتر بتواند به شما کمک کند. ممکن است پزشک چنین سؤالاتی را از شما بپرسد:
- آیا اخیراً دچار احساس تشنگی زیاد و یا تکرر در دفع ادرار شده‌اید؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است، این علائم از کی شروع شدند؟ چند بار در روز چنین علائمی را تجربه می‌کنید؟
- آیا متوجه هرگونه علائم غیرعادی دیگری هم شده‌اید؟
- آیا از بستگان درجه یک شما کسی بوده است که به دیابت مبتلا باشد؟
- آیا سابقۀ بارداری قبلی دارید؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است، آیا در بارداری‌های قبلی‌تان نیز به دیابت بارداری ابتلا داشته‌اید؟
- آیا در بارداری‌های قبلی خود مشکل خاصی را تجربه کرده بودید؟
- اگر فرزند دیگری دارد، وزن هر یک در هنگام تولد چقدر بوده است؟
- آیا تاکنون شده است دچار افزایش یا کاهش زیاد وزن بشوید؟
کلام آخر
شما می‌توانید بلافاصله پس از تأیید تشخیص دیابت بارداری نسبت به تنظیم قند خون‌تان اقدام کنید. در صورتی که پزشک‌تان انجام ارزیابی‌های بیشتر را توصیه می‌کند، هر چه زودتر با وی قرار ملاقات تنظیم کنید. هر یک هفته برای شما و فرزندتان از اهمیت وافری برخوردار است.
به توصیه‌های پزشک‌تان گوش داده و به خوبی از خودتان مراقبت کنید. غذاهای سالم بخورید، ورزش کنید و تا جایی که می‌توانید در مورد دیابت بارداری مطلب بخوانید.
