تعریف
پتاسیم پایین ویا هیپوکالمی به شرایطی اطلاق می‌گردد که در آن میزان پتاسیم در جریان خون کاهش جدی یافته است. پتاسیم الکترولیتی حیاتی محسوب می‌گردد که عملکرد آن موجب تنظیم فعالیت نورون‌های عصبی و تار‌های ماهیچه‌ای می‌باشد. سطح طبیعی پتاسیم در جریان خون بین ۳.۶ تا ۵.۲ میلی‌مول در هر لیتر می‌باشد. سطوح بسیار پایین پتاسیم (کمتر از ۲.۵ میلی‌مول در لیتر) موجب تهدید جدی سلامت شده و نیاز است تا به سرعت درمان گردد.
علل هیپوکالمی
کاهش سطح پتاسیم خون علل متعددی دارد. از مهم‌ترین و شایع‌ترین این دلایل از دست دادن میزان بسیار بالایی از این یون همراه با ادرار می‌باشد. این موضوع ممکن است به دلیل مصرف بیش‌از حد آب ویا استفاده از دارو‌های ادرار آور باشد. اسهال و استفراغ نیز هر دو موجب از دست دادن میزان بالایی از این یون حیاتی از بدن می‌گردند. تنها در موارد بسیار نادر علت اصلی کاهش سطح پتاسیم خون به دلیل کمبود این ماده در رژیم می‌باشد.
علل از دست دادن پتاسیم و ایجاد هیپوکالیمی شامل موارد زیر خواهند بود:
- بیماری‌های مزمن کلیوی
- کتواسیدوز به سبب دیابت
- اسهال
- استفاده بیش از حد الکل
- استفاده نادرست از دارو‌های تحریک‌کننده حرکات روده
- کمبود فولیک‌اسید (ویتامین B9)
- استفاده از دارو‌های مدر (ادرار آور)
- استفراغ
- استفاده از برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در بیشتر مواقع، کاهش میزان پتاسیم هنگام بررسی‌های خونی مشخص می‌گردد. لازم به ذکر است علائم منفرد هیپوکالمی از جمله درد‌ها ویا خستگی‌های عضلانی، تنها در موارد بسیار نادر بروز می‌کنند.
علائم هیپوکالمی شامل موارد زیر می‌باشد:
- ضعف
- خستگی
- انقباضات ناگهانی عضلانی
- یبوست
آریتمی‌های قلبی همواره به عنوان خطرناک‌ترین عوارض کاهش شدید پتاسیم شناخته شده‌اند. این موارد در افرادی که از بیماری‌های قلبی نیز رنج می‌برند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورت مشاهده علائم ذکر شده بهتر از با پزشک خود در این باره بحث کنید. ممکن است تغییر در مصرف دارو‌هایتان موجب بهبود علائم بیماری و بازگشت سطح پتاسیم بدن به حالت طبیعی گردد.
درمان‌های مرتبط با کاهش پتاسیم بر اساس علل بیماری متفاوت بوده و ممکن است شامل دریافت مکمل‌های پتاسیمی نیز گردد. به یاد داشته باشید، پیش از دریافت مشاوره‌های لازم از پزشک‌تان هرگز شروع به مصرف مکمل‌های پتاسیمی ننمایید.
