آیا درمان آسیب‌های مغزی امکان پذیر است؟
جانشین کردن سلول‌ها می‌تواند نقش مهمی در کاهش علائم حرکتی بیماران مبتلا پارکینسون (PD) داشته باشد. در بخش ویژه ژورنال بیماری پارکینسون، محققان به شرح تکنیک جدید استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان پارکینسون و چالش‌های پیش رو پرداخته‌اند.
درمانی که امروزه برای پارکینسون به کار گرفته می‌شود، افزایش فعالیت مسیر نیگرو استریتال مغزی به کمک درمان‌های دوپامینی است. در نتیجه‌ی این روش درمانی، میزان دوپامین در مسیر استریتال افزایش یافته و آسیب‌های حرکتی مرتبط با این بیماری بهبودی می‌یابد. با این حال این روش درمانی دارای محدودیت‌های طولانی مدت و عوارض جانبی است. استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان پارکینسون امیدوار کننده بوده و می‌تواند دارای نقش موثری در کاهش علائم بیماری به خصوص علائم حرکتی داشته باشد.
مقاله مرتبط:
- گامی رو به جلو در درمان پارکینسون با سلول های بنیادی بازبرنامه ریزی شده
- درمان جدید پارکینسون با تکیه بر تزریق سلول های بنیادی
Claire Henchcliffe از دپارتمان نورولوژی به همراه Weill Cornell از دپارتمان جراحی‌های عصبی و Malin Parmar از بخش علوم اعصاب و سلول‌های بنیادی از دانشگاه لوند سوئد اذعان می‌کنند:
ما به روش جدید درمان پارکینسون نیاز داریم. این بیماری در حال گسترش است. هیچ روشی برای درمان کامل بیماری وجود ندارد و دارو‌ها صرفا به درمان ناهماهنگی‌ها و مشکلات حرکتی می‌پردازند. اگر استفاده از سلول‌های بنیادی قابل پیوند، به عنوان منبعی از سلول‌های عصبی تولید کننده دوپامین موفقیت آمیز باشد، می‌تواند انقلابی را در درمان پارکینسون ایجاد کند. تنها یک عمل پیوند می‌تواند منجر به درمان کلی پارکینسون شده، به طوری که نیاز فرد به دارو‌های دوپامینی کاهش یافته و یا به کلی فرد را از آن‌ها بی‌نیاز کند.
محققان استفاده از سلول‌های بنیادی در درمان پارکینسون آنالیز می‌کنند و محققان فعال در زمینه مطالعات بالینی این یافته‌ها را در کارآزمایی‌های بالینی مورد بررسی قرار خواهند داد. در گذشته، اکثر پیوند‌های انجام شده به کمک سلول‌های گرفته شده از جنین سقط شده انجام می‌گرفت. با اینکه این روش‌ها می‌توانستند سال‌ها عملکرد خود را حفظ کنند؛ اما موارد اخلاقی در خصوص آن‌ها باید در نظر گرفته شود: منابع سلول‌های جنینی محدود است. این سلول‌ها بسیار متنوع هستند و کنترل آن‌ها از نظر کیفی دشوار است. تنها تعدادی از بیماران از این روش سود می‌برند و در برخی عوارض جانبی مانند دیسکینزی دیده می‌شود.
مطالعات اخیر در زمینه‌ی سلول‌های بنیادی می‌تواند کیفیت، تداوم، فعال بودن و امنیت این روش را تضمین کند؛ بنابراین می‌توان مقادیر بالایی از سلول‌های عصبی تولید کننده دوپامین در آزمایشگاه تولید کرد. در حال حاضر این روش در حال بررسی است. با در دسترس بودن انواع متفاوتی از سلول‌های بنیادی جنینی؛ مانند سلول‌های بنیادی چند توانه و سلول‌های عصبی گرفته شده از خون و سلول‌های پوستی خود بیمار، درمان پارکینسون رو به پیشرفت خواهد بود.
دکتر Parmar معتقد است:
ما به مرحله جالبی از درمان به کمک سلول‌های بنیادی دست یافته‌ایم. نسل اول از سلول‌ها در حال بررسی است. پیشرفت‌ها در زمینه‌ی بیولوژی سلول‌های بنیادی و مهندسی ژنتیک می‌تواند به درمان‌های جدیدی منجر شود. مسیری طولانی پیشروی این روش قرار دارد. اینکه این روش چقدر موثر است، اینکه چه نوع سلول‌هایی در کجا و چگونه و برای چه افرادی مورد استفاده قرار گیرند، مواردی هستند که باید مورد توجه واقع شوند. پیشرفت‌های گسترده طی چند سال اخیر دانشمندان را نسبت به سلول درمانی امیدوار کرده است و می‌تواند حداقل در درمان علائم حرکتی موثر واقع شود.
گروه‌های متعددی در حال مطالعه روش درمانی سلول‌های بنیادی PD هستند. به عقیده‌ی Henchcliffe : هدف ما نه تنها بهبود علائم؛ بلکه یافتن بهترین روش برای درمان بیماری است. هم اکنون ما توانسته‌ایم اولین گام را در درمان پارکینسون برداریم. مهندسی سلول‌ها از طریق یافتن بهترین روش درمان، به کمک انواع مختلفی از سلول‌ها برای درمان علائم مختلف پارکینسون؛ مانند اختلالات حرکتی و از دست دادن حافظه موثر خواهد بود.
این روش درمانی آسیب مغزی در بیماری پارکینسون، می‌تواند در دو دهه‌ی آینده با پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه سلول‌های بنیادی از طریق به کار بردن سلول‌های بنیادی متناسب با هر بیمار یا گروهی از بیماران، دست یابد. باید موانع متعدد بیولوژیکی، عملی و تجاری پشت سر گذاشته شود تا این روش به یک راه درمانی روتین تبدیل شود.
