آدنوئیدها (لوزههای حلقی) تودههایی از بافت نرم میباشند که در پشت حفره دهایی حضور دارند. همانند گرههای لنفاوی، آدنوئیدها بخشی از سیستمایمنی را تشکیل میدهند. اجزای تشکیلدهندهی این توده نیز همانند سایر بافتهای لنفاوی از فولیکولهای لنفاوی تشکیل شدهاست. سلولهای ایمنی بدن که تحت عنوان گلبولهای سفید شناخته میشوند، با گردش در سیستم لنفاوی آدنوئید سبب ایجاد واکنش نسبت به مهاجمان خارجی پس از ورود به بدن میگردند.
عارضههای مرتبط با آدنوئیدها
- آدنوئیدیتیس (التهاب لوزه حلقی): التهاب بافت لوزه حلقی به علت عفونتهای ویروسی و باکتریایی موجب آدنوئیدیتس میگردد.
- لوزههای حلقی بزرگشده: در کودکان ممکن است این لوزهها بزرگتر از حالت عادی باشند. علل این موضوع به طور عمده عفونتها میباشند. با این حال سایر علل ناشناخه از جمله حساسیت سیستمایمنی نیز ممکن است سبب افزایش توده این لوزهها گردد.
- آپنه خواب انسدادی: همانطور که در مقاله مرتبط با آپنه به طور مفصل به بررسی بیماری آپنه خواب پرداخته شده است، در هنگام خواب لوزههای بزرگشده حلقی به وسیله انسدادی که در نازوفارینکس، یا مسیر ورودی هوا از بینی به حلق، ایجاد میکنند ممکن است سبب بلوک شدن بخش عمده هوای ورودی به حلق گردند. در این صورت ممکن است تنفس بیمار به مدت چند ثانیه بهطور کامل متوقف شود. با اینحال پس از گذشت چند ثانیه و تحریک سیستم تنفسی به علت هیپوکسی ایجاد شده، تنفس مجددا با فشاری بالا برقرار میگردد. سیکلهای آپنه ممکن است در طول خواب به دفعات تکرار شوند.
- عفونتهای گوش (اوتیتیس): در کودکان لوزههای حلقی (لوزه سوم) بزرگ شده ممکن است سبب بستهشدن لوله استاشی (شیپور استاش) گردند. عملکرد این لولهها انتقال مایعات گوش میانی به ناحیه حلق و همچنین تنظیم فشار دو طرف پرده صماخ در گوش میباشد. در صورت انسداد این لولهها ممکن است عفونتهای ویروسی و باکتریایی به علت عدم خروج مایعات ترشحی ایجاد گردد. لازم به ذکر است عفونتهای لوزهای بهخودی خود نیز میتوانند با انتشار از طریق لوله استاشی، موجب عفونت گوش میانی گردند.
تستهای آدنوئید (لوزهی حلقی)
- اندوسکوپی: به کمک لولهای که به انتهای آن دوربین و چراغ متصل شده است، میتوان از طریق بینی یا گلو لوزههای حلقی را مورد ارزیابی قرار داد.
- سی تی اسکن (CT scan): به کمک ثبت تصاویر متعدد اشعه ایکس و تحلیل دادهها توسط کامپیوتر میتواند تصاویر دقیقی از سینوسها، حفرات بینی و آدنوئیدها تهیه کرد.
- ام آر آی (MRI): به وسیله تصویربرداری MRI که از مگنتهای پر فدرت و تحلیل کامپیوتری برای خلق تصاویر با دقت بالا استفاده مینماید، میتوان برای بررسی مسیرهای هوایی، سینوسها و لوزههای حلقی استفاده نمود.
- اشعهی ایکس: با استفاده از تصویر رادیوگرافی از ناحیه طرفی صورت (نمای لترال) گاهی اوقات میتوان بزرگشدگی لوزه ها را تشخیص داد.
درمان عارضههای لوزه حلقی
- جراحی برداشت لوزه حلقی (adenoidectomy): در صورت بزرگشدگی بیشاز حد این لوزهها و ایجاد سایر مشکلات، میتوان این تودههای لنفاوی را به کمک جراحی از مکان خود خارج ساخت. آدنوئید کودکان ممکن است بدون هیچگونه نشانهی مشخصی از بیماری توسط جراحی برداشته شود.
- آنتیبیوتیکها: در اغلب موارد، برای درمان التهابات و عفونتهای باکتریایی پزشکان از داروهای آنتیبیوتیک استفاده میکنند.
مختصر، مفید و خوب. مرسی