نگاه کلی
خارش مقعد عارضهای شایع میباشد. خارش داخل یا اطراف سوراخ مقعد اغلب شدید است و میتواند به همراه تمایل شدید به خاراندن باشد. خارض مقعد میتواند برای افراد شرم آور و آزار دهنده باشد.
خارش مقعد دلایل محتمل بسیاری از جمله مشکلات پوستی، هموروئید، شستشوی بیش از حد یا عدم شستشوی کافی دارد.
اگر این عارضه ادامه دار باشد باید به پزشک مراجعه کرد. با درمان مناسب و خود مراقبتی اغلب افراد به بهبودی کامل دست مییابند.
علائم
خارش مقعد میتواند همراه قرمزی، سوزش یا احساس جراحت باشد. خارش و ناراحتی بسته به عامل بوجود آورنده میتواند موقت یا طولانیتر باشد.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اغلب موارد خارش مقعد نیازی به درمان ندارند. در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کرد:
- خارشی که شدید یا مداوم باشد
- همراه خونریزی یا تراوش مدفوع باشد
- ناحیه مقعد عفونی شود
- فرد نتواند علت خارش مداوم را دریابد
خارش مداوم مقعد ممکن است ناشی از بیماریهای پوستی یا دیگر موارد بهداشتی باشد که نیاز به درمان جدی دارند.
دلایل
گاهی اوقات علت خارش مقعد نامشخص است. دلایل محتمل این عارضه عبارتنداز:
عوامل محرک: بیاختیاری مدفوع و اسهال مزمن میتواند پوست را تحریک کند. یا روشهای مراقبت از پوست شامل فرآوردهها یا رفتارها میتوانند پوست را آزار دهند، مانند استفاده از صابون زمخت یا شستن بیش از حد.
عفونت: این عفونتها عبارتنداز عفونتهای منتقله از راه جنسی کرم سوزنی، و عفونتهای قارچی
بیماریهای پوستی: گاهی اوقات خارش مقعد در نتیجه یک بیماری پوستی خاص مانند پسوریازیس یا درماتیت تماسی بوجود میآید.
دیگر عارضهها: شامل دیابت، بیماری تیروئیدی، هموروئید و تومور مقعد.
تشخیص
پزشک قادر خواهد بود علت خارش را به سادگی تنها با پرسیدن علائم فرد، سابقه بیماری و عادات بهداشتی تشخیص دهد. اگر پزشک به کرم سوزنی مشکوک شود، آزمایش مربوط به آن را انجام خواهد داد. فرد همچنین نیاز به معاینه فیزیکی از جمله معاینه مقعد با انگشت(rectal exam)خواهد داشت.
اگر علت خارش مشخص نباشد یا به درمان پاسخ ندهد، پزشک فرد را به متخصص پوست ارجاع خواهد داد. احتمال دارد علت خارش هیچ گاه مشخص نشود.
درمان
درمان خارش مقعد بسته به علت آن میباشد. این درمان میتواند شامل استفاده از کرم ضدخارش گرفته تا درمان عفونت یا هموروئید باشد.
اگر علائم در طول شب بدتر شوند، آنتی هیستامین خوراکی میتواند تا زمان اثر کرم ضدخارش کمک کننده باشد.
با درمان مناسب اغلب افراد تجربه درمان کامل از این عارضه خواهند داشت. اگر خارش ادامه دار باشد باید دوباره به پزشک مراجعه کرد.
روش زندگی و درمان خانگی
پیشگیری از خارش مقعد به طور عمده شامل شستن مرتب و با احتیاط آن و حفظ پاکیزگی و خشکی آن ناحیه و اجتناب از عوامل محرک میباشد.
اگر فردی خارش داشته باشد میتواند روشهای خود مراقبتی زیر را انجام دهد:
- شستن مقعد به آرامی: ناحیه اطراف سوراخ مقعد را با آب یا صابون نرم یا دستمال نرم حداقل روزانه یکبار بشویید.
- از خارش آن بپرهیزید: خارش سبب تحریک پوست میشود.
- لباس زیر کتانی نرم بپوشید
- رژیم غذایی خود را عوض کنید: از غذاهای محرک مانند قهوه، نوشابه، الکل، مرکبات، شکلات، غذای تند، گوجه فرنگی و غذاهای مسهل استفاده نکنید. از داروهای ملین استفاده نکنید.
- از پماد یا وازلین استفاده کنید
- بیرون روش منظم داشته باشید: اگر نرمی مدفوع یا بیرون روش مکرر یک معضل هستند، از غذاهای فیبردار استفاده کنید. مکملهای فیبر مانند پسیلیوم میتوانند مؤثر باشند.