ولولوس یا پیچ خوردگی روده زمانی رخ می دهد که بخشی از روده بزرگ و یا روده کوچک پیچ بخورد. این پیچ خوردگی باعث ایجاد انسداد روده می شود که ممکن است جریان خون آن مناطق از روده را دچار اختلال کند.
ولولوس یک شرایط اورژانسی پزشکی است که نیاز به درمان با جراحی دارد. اگر هیچ درمانی صورت نگیرد ، بخش‌هایی از روده که خون کافی دریافت نمی کنند ، شروع به مرگ خواهند کرد.
ولولوس روده کوچک معمولا در نوزادان و کودکان رخ می دهد. در بزرگسالان, پیچ خوردگی روده کوچک نادر است.
در بزرگسالان ، ولولوس معمولا در روده بزرگ رخ می دهد و تحت عنوان ولولوس یا پیچ خوردگی سیگموئید شناخته می‌شود.
علت پیچ خوردگی روده
در نوزادان, پیچ خوردگی روده کوچک اغلب به علت malrotation یا چرخش نامناسب رخ می دهد. Malrotation زمانی اتفاق می افتد که اختلال ایجاد شده در روده ها باعث قرار گیری اشتباه آن در داخل شکم گردد. این فرایند می تواند باعث پیچ خوردگی روده و یا انسداد آن شود.
علت پیچ خوردگی روده در بزرگسالان عبارتند از:
- بزرگی کولون
- چسبندگی های شکمی که پس از جراحی ، جراحت یا عفونت ایجاد می شوند
- بیماری های روده بزرگ مانند بیماری هیشفنر
- کولونی که به دیواره شکم اتصالی ندارد
- اتصال باریک در قاعده روده بزرگ
- یبوست مزمن
- بارداری
ریسک فاکتور‌های دیگر ولولوس سیگموئید عبارتند از:
- مرد بودن
- بیش از ۶۰ سال سن داشتن
- زندگی در خانه سالمندان یا استفاده ازامکانات مراقبتی به صورت طولانی مدت
ولولوس معمولا بدنبال یک بیماری زمینه ای و یا مشکل فیزیکی دیگر رخ می دهد. با این حال ، گاهی اوقات می تواند به خودی خود باعث ایجاد بیماری شود.
علائم پیچ خوردگی روده
علائم ولولوس به طور ناگهانی و با شدت زیاد ظاهر می‌شود, به طوری که افراد مبتلا جهت ارزیابی سریع معمولا مستقیما به اتاق اورژانس برای فرستاده می‌شوند.
علائم پیچ خوردگی روده شامل موارد زیر می‌باشند:
- درد شکمی و تندرنس
- استفراغ صفرا سبز
- تهوع
- شکم متسع
- مدفوع خونین
- یبوست
- شوک
پیچ خوردگی روده در نوزادان همچنین می‌تواند علائم و نشانه های مازادی را شامل شود:
- حملات گریه‌ای ناگهانی
- احساس کشش در پاها در صورت داشتن درد
- بی حالی
- ضربان قلب بالا و تنفس سریع
گاهی اوقات ، کودک ممکن است دوره های زمانی را تجربه کند که هیچ نشانه‌ای از ولولوس در او مشاهده نشود ومدتی بعد، هر یک از علائم گفته شده در او بروز کند.
در این موارد ، کودک ممکن است ولولوس متناوب داشته باشد ، این فرم از بیماری در شرایطی پیش می‌آید که در آن علائم به صورت دوره بروز می‌کنند ، و خود به خود فروکش می‌کنند.
تشخیص
در صورت مشاهده پیچ خوردگی روده نیاز است به درمان‌های اورژانسی اقدام کنید و که عمل جراحی می‌تواند یکی از این اقدامات باشد.
تشخیص زودهنگام ولولوس می تواند منجر به درمان موفق‌تر و نتایج بهتری شود.
اگر فردی نشانه‌هایی از این بیماری را داشته باشد، پزشک موظف به انجام معاینات فیزیکی و تحقیق در مورد سابقه پزشکی فرد خواهد بود. در این شرایط پزشک معمولا به آزمایش‌های دیگری مانند موارد زیر نیاز دارد:
- آزمایش خون
- آزمایشات برای بررسی خون در مدفوع
- اشعه ایکس باریم برای دستگاه گوارش فوقانی یا تحتانی
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن برای بررسی سیستم گوارش و ناهنجاری‌های احتمالی آن
- سیگموئیدوسکوپی قابل انعطاف
راه‌های درمانی
در صورت بروز ولولوس، نیاز به درمان سریع و عمل جراحی دیده می‌شود. در پروسه عمل جراحی برای اصلاح پیچ خوردگی روده, پزشک یک برش کوچک در دیواره شکم و در نزدیکی محلی که بخش پیچ خورده روده در آن واقع شده ایجاد کرده و پیچ خوردگی آن را برطرف میکند.
پس از آن, پزشک جریان خون ناحیه پیچ خورده را بررسی کرده و به حالت نرمال بازمی‌گرداند. اگر بخش‌هایی از روده برای مدت طولانی خونی دریافت نکنند و سلول‌ها در آن ناحیه بمیرند, جراح ممکن است این قطعه ها را از روده حذف کند.
گاهی اوقات ، جراح باید بسیاری از بخش‌های روده را حذف ، به گونه‌ای که اتصال ابتدا و انتهای آن غیر ممکن به نظر می‌رسد. اگر این اتفاق بیفتد ، جراح ممکن است مجبور به اتصال دو انتهای روده به دهانه‌هایی در دیواره شکمی که به عنوان stomas (استوما) شناخته می‌شود، متصل کند.
اگر فرد نیاز به استوما داشته باشد، در این صورت مدفوع از طریق این دهانه به کیسه کولوستومی منتقل می‌شود. این شرایط ممکن است دائمی یا موقتی باشد.
گاهی اوقات ، انجام این روش باعث می‌شود آپاندیس فرد در موقعیت متفاوتی قرار گیرد و پزشک قادر به تشخیص آپاندیسیت در آینده نباشد. حذف آپاندیس از این مشکل جلوگیری میکند.
عوارض
عوارض ولولوس می تواند شامل سپسیس (عفونت خون شدید) نیز بشود.
درمان ولولوس باید در اسرع وقت صورت گیرد تا خطرات و عوارض آن به حداقل کاهش یابد.
عوارض پیچ خوردگی روده می تواند شامل هر یک از موارد زیر بشود:
- عفونت شدید خون یا سپسیس
- اختلال سوء جذب به نام سندرم روده کوتاه, که از نبود روده کوچک ناشی می شود
- عفونت شکم ، که به عنوان پریتونیت ثانویه شناخته می‌شود
ولولوس اگر سریعا درمان نشود می تواند تهدیدی برای زندگی فرد باشد.
چشم انداز
چشم انداز بیماری ولولوس متفاوت بوده و تا حد زیادی به سرعت درمان بستگی دارد. تشخیص و درمان زودهنگام پیچ خوردگی روده می تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.
با این حال ، در مواردی که ولولوس منجر به مرگ بافتی در روده می شود ، پیش آگهی ممکن است ضعیف‌تر باشد.
