چربی خون بالا از جمله بیماری‌هایی است که در صورت عدم کنترل، می‌تواند زمینه را برای ابتلا به سایر بیماری‌ها فراهم آورد. بنابراین کنترل آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در کنار داروهای رایجی که برای کنترل چربی خون مصرف می‌شوند، داروهای گیاهی نیز جایگاه ویژه‌ای دارند. در این مقاله، با یکی از فرآورده‌های موثر در کاهش چربی خون آشنا خواهیم شد و بررسی خواهیم کرد گوگولیپید چیست ؟
گوگولیپید چیست ؟
گوگولیپید، درصدی از بخش خنثی عصاره‌ی صمغ گوگل است. صمغ گوگل، یک اولئورزین زرد رنگ است که از گیاه گوگل (با نام علمی Commiphora mukul) به دست می‌آید.
هر گرم از این عصاره، حداقل حاوی ۵۰ میلی‌گرم ترکیبات گوگل استرنون است.
این گیاه یک درخت کوچک، خاردار و بومی عربستان، پاکستان و هندوستان شمال غربی است.
در فصل زمستان برای به دست آوردن این صمغ، درخت را برش می‌دهند و حدود ۹۰۰-۷۰۰ گرم صمغ از هر درخت حاصل می‌شود.
در طب آیوردا، صمغ گوگل نقش مهمی در درمان آرتریت روماتوئید، چاقی و اختلالات مربوط به متابولیسم چربی‌ها دارد.
مکانیزم گوگولیپید چیست؟
مکانیزم گوگولیپید برای کاهش چربی و کلسترول خون، دقیقا مشخص نیست؛ ولی مطالعات زیادی برای کشف آن صورت گرفته است. مطالعات نشان داده‌اند که گوگولیپید اثرات زیر را اعمال می‌کند:
- کاهش سطح تری گلیسیرید و کلسترول پلاسما از طریق افزایش برداشت LDL و VLDL توسط کبد
- مهار بیوسنتز کبدی کلسترول از طریق جلوگیری از ترکیب شدن استات در واکنش‌ها
- افزایش دفع صفراوی کلسترول
- افزایش سطح خونی HDL و اعمال اثرات محافظت کننده‌ی قلبی
هم‌چنین گوگولیپید باعث تحریک فعالیت تیروئید می‌شود.
ترکیبات فعال گوگولیپید که باعث کاهش چربی خون می‌شوند، دسته‌ای از استرول‌ها به نام گوگل استرون‌ها هستند.
کاربردهای بالینی گوگولیپید چیست؟
اثربخشی بالینی گوگولیپید در کاهش کلسترول پلاسما امیدوارکننده است. اخیرا یک مرور سیستماتیک، ۵ کارآزمایی بالینی تصادفی را مورد بررسی قرار داده است که بیماران آن مبتلا به هایپرکلسترولمیا، هایپرلیپیدمیا، چاقی و بیماری عروق کرونر بودند.
در ۴ مورد از این کارآزمایی‌ها، اثربخشی گوگولیپید با پلاسبو (دارونما) و در یکی از آن‌ها، با دو داروی مرجع مقایسه شده بود.
به طور کلی، کاهش سطح تری گلیسیرید و کلسترول پلاسما در این کارآزمایی‌ها قابل مشاهده بود.
عوارض جانبی و موارد منع مصرف گوگولیپید چیست؟
گوگولیپید یک فرآورده‌ی نسبتا غیرسمی است.
در دوزهای معمولی که از گوگولیپید استفاده می‌شود، ممکن است عوارض جانبی زیر ایجاد شود:
- راش‌های پوستی
- سردرد
- خارش
- ناراحتی گوارشی
- اسهال
این فرآورده با عملکرد کلیه، کبد، آزمایش‌های خون و قند خون در بیماران دیابتی، تداخلی ندارد.
در صورت وجود بیماری کبدی یا اختلالات روده (مثل اسهال) گوگولیپید باید با احتیاط مصرف شود.
گوگولیپید باعث کاهش غلظت خونی دلتیازم و پروپرانولول می‌شود.
دوز و نحوه مصرف گوگولیپید چیست؟
فرآورده‌های گوگولیپید به صورت قرص‌های ۵۰۰ میلی‌گرمی (حاوی ۲۵ میلی‌گرم گوگل استرون) هستند.
دوز بالینی گوگولیپید برای اثربخشی، ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز (روزی ۳ قرص) یا در واقع ۷۵ میلی‌گرم گوگل استرون است.
