بلوغ زودرس چیست؛ آشنایی با علائم، علت و روش تشخیص

بلوغ زودرس

بلوغ زودرس زمانی است که بدن کودک خیلی زود شروع به تغییر (بلوغ) می کند. وقتی بلوغ قبل از ۸ سالگی در دختران و قبل از ۹ سالگی در پسران شروع شود ، بلوغ زودرس محسوب می شود.

بلوغ شامل رشد سریع استخوانها و ماهیچه ها ، تغییر در شکل و اندازه بدن و رشد توانایی بدن در تولید مثل است.

اغلب نمیتوان علت بلوغ زودرس را یافت. به ندرت ممکن است شرایط خاصی مانند عفونت ها ، اختلالات هورمونی ، تومورها ، ناهنجاری های مغزی یا صدمات مغزی باعث بلوغ زودرس شود. درمان بلوغ زودرس به طور معمول شامل داروهایی برای تأخیر در پیشرفت بیشتر است.

علائم بلوغ زودرس

علائم و نشانه های بلوغ زودرس شامل پیشرفت موارد زیر قبل از ۸ سالگی در دختران و قبل از ۹ سالگی در پسران است:

• رشد پستان و شروع قاعدگی در دختران
• بیضه ها و آلت تناسلی بزرگ ، موهای صورت و صدای عمیق تر در پسران
• رشد موهای زیربغل یا عانه
• رشد سریع
• آکنه
• بوی بدن مانند بزرگسالان

علل

برای درک اینکه چه عواملی باعث بلوغ زودرس در برخی از کودکان می شود ، دانستن اینکه چه چیزی باعث شروع بلوغ می شود ، لازم است. مغز این فرایند را با تولید هورمونی به نام هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) آغاز می کند.

وقتی این هورمون به غده هیپوفیز برسد – یک غده کوچک لوبیا به شکل پایه در مغز – منجر به تولید هورمون های بیشتر در تخمدان ها برای زنان (استروژن) و بیضه ها برای مردان (تستوسترون) می شود.

استروژن در رشد و پیشرفت خصوصیات جنسی زنان نقش دارد. تستوسترون مسئول رشد و پیشرفت خصوصیات جنسی مردان است.

اینکه چرا این روند در اوایل کودکی شروع می شود ، بستگی به این دارد که آنها بلوغ زودرس مرکزی یا بلوغ زودرس محیطی دارند یا خیر.

بلوغ زودرس مرکزی

علت این نوع بلوغ زودرس اغلب قابل شناسایی نیست.

در بلوغ زودرس مرکزی ، روند بلوغ خیلی زود شروع می شود. الگوی و زمان بندی مراحل در فرایند در غیر این صورت طبیعی است. برای اکثر کودکان مبتلا به این بیماری ، هیچ مشکلی اساسی در طب وجود ندارد و دلیل قابل تشخیصی برای بلوغ زودرس وجود ندارد.
در موارد نادر ، بلوغ زودرس مرکزی ممکن است ناشی از:

• تومور در مغز یا نخاع (سیستم عصبی مرکزی)
• نقصی در مغز در بدو تولد مانند تجمع بیش از حد مایعات (هیدروسفالی) یا تومور غیر سرطانی (همارتوما)
• تابش به مغز یا نخاع
• صدمه به مغز یا نخاع
• سندرم مک کان – آلبرایت – یک بیماری ژنتیکی نادر است که بر استخوان ها و رنگ پوست تأثیر می گذارد و باعث ایجاد مشکلات هورمونی می شود
هایپرپلازی مادرزادی آدرنال – گروهی از اختلالات ژنتیکی مربوط به تولید غیر طبیعی هورمون توسط غدد آدرنال
کم کاری تیروئید – شرایطی که غده تیروئید هورمون کافی تولید نمی کند.

بلوغ زودرس محیطی

استروژن یا تستوسترون در بدن فرزندتان باعث این نوع بلوغ زودرس می شود.

بلوغ زودرس محیطی به ندرت بدون درگیری هورمونهای مغزی (GnRH) رخ می دهد که به طور عادی شروع بلوغ را باعث می شود. درعوض ، علت رایج آن آزاد شدن استروژن یا تستوسترون در بدن به دلیل بروز مشکلات در تخمدان ها ، بیضه ها ، غدد آدرنال یا غده هیپوفیز است.
در هر دو جنس دختر و پسر ، موارد زیر ممکن است منجر به بلوغ زودرس محیطی شود:

• توموری در غدد آدرنال یا غده هیپوفیز که استروژن یا تستوسترون را آزاد می کند
• سندرم مک کان- آلبرایت ، یک اختلال ژنتیکی نادر که بر رنگ پوست و استخوان ها تأثیر می گذارد و باعث ایجاد مشکلات هورمونی می شود
• قرار گرفتن در معرض منابع خارجی استروژن یا تستوسترون مانند کرم یا پماد

در دختران ، بلوغ زودرس محیطی نیز ممکن است با موارد زیر باشد:

• کیست های تخمدان
• تومورهای تخمدان
در پسران ، بلوغ زودرس محیطی نیز ممکن است ناشی از:

تومور در سلولهای سازنده اسپرم (سلولهای میکروبی) یا سلولهای سازنده تستوسترون (سلولهای لیدیگ)
یک اختلال نادر به نام بلوغ زودرس مادرزادی مستقل از گنادوتروپین ، که در اثر نقص در یک ژن ایجاد می شود ، می تواند منجر به تولید اولیه تستوسترون در پسران ، معمولاً بین سنین ۱ تا ۴ شود.

ریسک فاکتورها

عواملی که خطر بلوغ زودرس کودک را افزایش می دهد عبارتند از:

• دختر بودن: دختران به احتمال زیاد به بلوغ زودرس مبتلا می شوند.
• آفریقایی-آمریکایی بودن: به نظر می رسد بلوغ زودرس بیش از کودکان نژادهای دیگر در آفریقایی آمریکایی ها تأثیر می گذارد.
• چاق بودن: کودکانی که به میزان قابل توجهی اضافه وزن دارند ، خطر بیشتری برای ابتلا به بلوغ زودرس دارند.
• در معرض هورمونهای جنسی بودن: تماس با کرم یا پماد استروژن یا تستوسترون یا سایر مواد حاوی این هورمون ها (مانند داروی بزرگسالان یا مکمل های غذایی) ، می تواند خطر ابتلا به بلوغ زودرس فرزند شما را افزایش دهد.
• داشتن سایر شرایط :. بلوغ زودرس ممکن است عارضه سندرم مک کان-آلبرایت یا هیپرپلازی مادرزادی آدرنال باشد – شرایطی که تولید غیر طبیعی هورمونهای مردانه (آندروژن ها) را شامل می شود. در موارد نادر ، بلوغ زودرس نیز ممکن است با کم کاری تیروئید همراه باشد.
• پس از دریافت پرتودرمانی از سیستم عصبی مرکزی: پرتودرمانی برای تومورها ، لوسمی یا سایر شرایط می تواند خطر بلوغ زودرس را افزایش دهد.

عوارض

عوارض احتمالی بلوغ زودرس شامل موارد زیر است:

• قد کوتاه کودکان: با بلوغ زودرس ممکن است در ابتدا به سرعت رشد کنند و قد بلند باشند ، در مقایسه با همسالانشان. اما ، به دلیل اینکه استخوانهای آنها سریعتر از حد طبیعی رشد می کنند ، اغلب زودتر از حد معمول رشد می کنند. این می تواند باعث شود که آنها نسبت به بزرگسالان کوتاه تر از متوسط باشند. درمان زودرس بلوغ زودرس ، به ویژه هنگامی که در کودکان بسیار خردسال رخ می دهد ، می تواند باعث کمک به رشد قدی آن‌ها شود.
• مشکلات اجتماعی و عاطفی: دختران و پسرانی که بلوغ را خیلی زودتر از همسالان خود تجربه می کنند ، ممکن است نسبت به تغییراتی که در بدن آنها رخ می دهد ، بسیار آگاه باشند. این ممکن است بر عزت نفس تأثیر بگذارد و خطر افسردگی یا سوء مصرف مواد را افزایش دهد.

روش‌های پیشگیری

از برخی از عوامل خطر برای بلوغ زودرس ، مانند جنس و نژاد ، نمی توان جلوگیری کرد. اما مواردی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا شانس فرزندتان در بلوغ زودرس کاهش یابد ، از جمله:

کودک خود را از منابع خارجی استروژن و تستوسترون دور نگه دارید – مانند داروهای تجویزی برای بزرگسالان در خانه یا مکمل های غذایی حاوی استروژن یا تستوسترون
کودک خود را برای حفظ وزن سالم ترغیب کنید

تشخیص

پزشک برای تشخیص بلوغ زودرس ،

• سابقه پزشکی فرزند و خانواده‌تان را می‌پرسد
• یک معاینه بدنی انجام می‌دهد
• برای اندازه گیری سطح هورمون‌ها، آزمایش خون درخواست می‌کند
• تاباندن اشعه X به دست و مچ دست فرزندتان نیز برای تشخیص بلوغ زودرس مهم است. این پرتوهای ایکس می تواند به پزشک در تعیین سن استخوان فرزندتان کمک کند ، که نشان می دهد استخوان ها خیلی سریع رشد می کنند یا خیر.

تعیین نوع بلوغ زودرس

پزشک کودک شما نیز باید دریابد که فرزندتان کدام نوع بلوغ زودرس را دارد. برای انجام این کار ، او یک آزمایش به نام تست تحریک هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) انجام می دهد.

در این آزمایش ، پزشک نمونه خون گرفته و سپس به کودک یک قرص که حاوی هورمون GnRH باشد ، می دهد. سپس نمونه های خون بیشتری برای مدت زمان مشخصی برای بررسی چگونگی واکنش هورمون های بدن کودک گرفته می شود. در کودکانی که دارای بلوغ زودرس مرکزی هستند ، هورمون GnRH باعث بالا رفتن سطح هورمون‌های دیگر می شود. در کودکانی که بلوغ زودرس محیطی دارند ،سطح سایر هورمونها یکسان است.

آزمایش اضافی برای تشخیص بلوغ زودرس مرکزی

• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). MRI مغز معمولاً برای كودكانی كه دارای بلوغ زودرس مرکزی هستند ، انجام می شود تا ببینند آیا ناهنجاری های مغزی باعث شروع زودرس بلوغ است.
• تست تیروئید. پزشک همچنین ممکن است تیروئید فرزندتان را آزمایش کند درصورتی که علائمی از عملکرد کند تیروئید (کم کاری تیروئید) مانند خستگی ، کندی ، افزایش حساسیت به سرما ، یبوست ، افت عملکرد در مدرسه یا پوست کم رنگ و خشک داشته‌باشد.

آزمایش اضافی برای تشخیص بلوغ زودرس محیطی

آزمایش های دیگری نیز برای کودکان با بلوغ زودرس محیطی لازم است تا علت بیماری خود را پیدا کنند. به عنوان مثال ، پزشک ممکن است آزمایش خون اضافی درخواست کرده تا سایر هورمون ها را بررسی کند یا در دختران ، ممکن است سونوگرافی برای بررسی کیست تخمدان یا تومور انجام دهد.

درمان

هدف اصلی درمان این است که کودک خود را به رشد عادی در بزرگسالان برساند.

درمان بلوغ زودرس بستگی به علت دارد. با این حال ، در برخی موارد ، علت مشخصی برای بلوغ زودرس وجود ندارد. در این حالت ، ممکن است کودک شما بسته به سن وسرعت بلوغش به درمان نیاز نداشته باشد. ممکن است پزشک بخواهد چندین ماه کودک‌تان را تحت نظر داشته باشد تا ببیند که سیر بیماری چگونه است.

درمان بلوغ زودرس مرکزی

بیشتر کودکانی که دارای بلوغ زودرس مرکزی هستند ، که در آن هیچ شرایط زمینه‌ای وجود ندارد ، می توانند به طور موثر با دارو درمان شوند. این درمان با نام آنالوگ درمانی GnRH معمولاً شامل تزریق ماهانه یک دارو مانند لوپرولید استات (لوپرون دپو) یا تریپتورلین (Trelstar ، کیت Triptodur) است که باعث تاخیر در پیشرفت بیشتر می شود. برخی فرمولاسیون جدیدتر در فواصل طولانی تر قابل ارائه است.

کودک تا زمانی که به سن طبیعی بلوغ نرسد ، دریافت این دارو را ادامه می دهد. به طور متوسط ، ۱۶ ماه پس از قطع مصرف دارو ، روند بلوغ دوباره آغاز می شود.

یکی دیگر از گزینه های درمانی بلوغ زودرس مرکزی ، کاشت هیسترلین (Vantas) است که تا یک سال ادامه دارد. این درمان برای بلوغ زودرس مرکزی بدون درد و ناراحتی که از تزریق منظم مؤثرتر است ، اما به یک عمل جراحی جزئی نیاز دارد. ایمپلنت از طریق برش در ناحیه داخلی بازوی فوقانی در زیر پوست فرزندتان قرار می گیرد. بعد از گذشت یک سال ، ایمپلنت برداشته می شود و در صورت لزوم با یک کاشت جدید جایگزین می شود.

درمان شرایط زمینه‌ای

اگر وضعیت پزشکی دیگری باعث بلوغ زودرس فرزندتان شود ، درمان آن بیماری برای جلوگیری از پیشرفت بلوغ ضروری است. به عنوان مثال ، اگر كودكی توموری داشته باشد كه هورمون ایجاد می كند و باعث بلوغ زودرس می شود ، هنگام برداشتن تومور معمولاً بلوغ متوقف می شود.