آیا این خوب نیست که شما یک غذایی که دوست دارید را بدون نگرانی از چاق شدن بی‌نهایت بخورید؟ هر گاز از غذای خوشمزه در دهان شما آب می‌شود و شما به کالری آن اصلا فکر نمی‌کنید! این فکری که شما دارید، مغز شما در ناخودآگاه در مورد برخی از اسنک‌ها(میان‌وعده‌ها) دارد.
به صورت دردآوری این مسئله برای دانشمندان تغذیه مشخص شده است که برخی از مواد غذایی و اسنک‌ها می‌تواند به مغز انسان حقه بزند و آن را وادار به باور این مسئله بکند که این ماده غذایی کالری‌ای ندارد. این مسئله اولین بار توسط دانشمندی به نام Steven Witherly روشن شد، این پدیده را با نام محو تراکم کالری(vanishing caloric density) می‌نامند. در ادامه به شیوه عملکرد این پدیده می‌پردازیم.
Witherly، شرکت چیتوز را یکی از مثال عالی از استفاده‌کننده از این پدیده توصیف کرد.(منبع:Moss) جدای از این حقیقت که این اسنک‌ها طعم خوبی دارند، این شرکت از یک ترکیب و ساختار باورنکردنی‌ای برای آب شدن محصولشان در دهان شما استفاده کرده است، زمانی که ماده غذایی به سرعت در دهان شما آب شود. مغز شما، آن را این گونه تفسیر می‌کند که گویا این ماده کالری‌ای ندارد در حالی که حقیقت چیز دیگری است و مسلما این ماده دارای کالری زیادی است. و این دلیلی است که شما می‌توانید برای مدت طولانی‌ای چیتوز بخورید بدون این که احساس پری بکنید. از مواد غذایی‌ای که این تاثیر را دارند می‌توان به بستنی، پاپ‌کرن یا شکوفه و پشمک اشاره کرد.
اگر این اسنک‌ها مزه خوبی داشته باشند به هر حال ما دوست داریم آن‌ها را بخوریم. حال چرا دانشمندان این همه بر روی این موضوع تمرکز کرده‌اند؟ دلیل این تحقیقات، “سیری خاص حسی”(sensory specific satiety (SSS)) است و همه این‌ها در مورد روانشناسی خوردن است.
شاید شما علاقه زیادی به پیتزا داشته باشید که حتی بتوانید بگویید که من می‌توانم همه روزه پیتزا بخورم، ولی حقیقت چیز دیگری است، در نهایت شما از پیتزا به حدی خسته می‌شوید که دیگر نمی‌خواهید حتی یک تکه دیگر پیتزا بخورید و دلیل این اتفاق همین مرکز سیری خاص حسی است. انسان علاقه‌مند به تجربه غذاهای تازه است. حتی در مواقعی که به کی غذا علاقه شدیدی داشته باشیم، گاهی اوقات می‌خواهیم که یک ماده جدید را نیز امتحان کنیم.
زمانی که داشنمندان تغذیه با شرکت‌های تولیدکننده اسنک‌ها و میان‌وعده کار می‌کنند، آن‌ها از این حقیقت استفاده می‌کنند تا بتوانند محصولی را تولید کنند که بتواند فرد را وادار به خوردن بیشتر بکند؛ حقایقی مانند محو تراکم کالری مرکز سیری خاص حسی. اسنک‌های شرکت‌های معروفی مانند چیتوز و دوریتوز یک طعم تک و خاص ندارند. تمام مزه‌ها با همدیگر مخلوط شده‌اند. این کار از فعال شدن مرکز سیری جلوگیری می‌کند و در نهایت شما بیشتر به خوردن ادامه می‌دهید و شاید یک بسته دیگر هم بخرید. و تا زمانی که این اسنک‌ها در دهان شما آب شوند پدیده محو تراکم کالری رخ می‌دهد و سیگنال این پدیده به مغز مخابره می‌شود و شما به خوردن همچنان ادامه می‌دهید.
با ترکیب مناسب و عالی بین ۳ ماده غذایی اصلی نمک، شکر و روغن؛ جوانه‌های چشایی ما به مرکز احساسات و خوردن پیغام می‌دهد که “به خوردن ادامه بده، مقدار بیشتری لطفا!” و در نهایت همین اتفاق نیز می‌افتد.
اگر شما می‌خواهید که تغذیه سالم‌تری داشته باشید باید این پروسه غیرسالم را قطع کنید، شناختن روانشناسی و علم پشت مواد غذایی صنعتی می‌تواند بهترین راه برای شروع تغذیه سالم باشد.
