درد مقعدی (درد داخل یا اطراف مقعد یا رکتوم (ناحیه‌ی پرینئال)) گله‌ی خیلی‌هاست. با اینکه بسیاری از علل آن خوش‌خیم اند ولی خود درد می‌تواند شدید باشد؛ چون در ناحیه پرینه انتهاهای عصبی زیادی وجود دارد.
بسیاری از عواملی که موجب درد مقعدی می‌شوند شاید باعث خونریزی رکتال هم گردند که معمولاً بیشتر از آن که جدی باشد، ترسناک است. علل درد مقعدی را می‌توان به راحتی تشخیص داد و معمولاً با مسکن‌های بدون نیاز به نسخه و سوکت‌های آب داغ هم درمان می‌شود.
دلایل
علل درد مقعدی از این قرارند:
- سرطان مقعد
- شقاق مقعد (پارگی کوچک در لایه‌ی پوشاننده‌ی کانال آنال)
- خارش مقعد
- رابطه‌ی جنسی مقعدی
- فیستول آنورکتال (کانالی غیرعادی بین مقعد و رکتوم معمولاً به پوست نزدیک مقعد)
- درد استخوان دنبالچه
- یبوست مزمن
- بیماری کرون (نوعی بیماری التهابی روده)
- اسهال (موجب سوزش مقعد شود)
- گیر کردن مدفوع در راست‌روده به‌دلیل یبوست مزمن
- هموروئید یا بواسیر (تورم و التهاب وریدی در مقعد و رکتوم)
- سندرم لواتور آنی (اسپاسم در عضلات اطراف مقعد)
- آبسه پری‌آنال (چرک در بافت عمقی اطراف مقعد)
- هماتوم پری‌آنال (تجمع خون در بافت پری‌آنال به‌دلیل پاره شدن یک ورید، برخی اوقات به آن هموروئید خارجی می‌گویند)
- پروکتالژیا فوگاکس (احساس درد به‌دلیل اسپاسم عضله‌ی رکتال)
- پروکتیت (التهاب لایه‌ی داخلی رکتوم)
- سندرم زخم منفرد در رکتوم (رخم رکتوم)
- هموروئید ترومبوزه (لخته‌ی خونی در یک هموروئید)
- تروما
- کولیت زخمی (نوعی بیماری التهابی روده)
- پروکتیت زخمی (نوعی بیماری التهابی روده)
زمان مراجعه به پزشک
در صورت مشاهده‌ی موارد زیر به دنبال فوریت‌های پزشکی باشید و از کسی بخواهید شما را به اورژانس ببرد:
- خونریزی رکتال جدی یا وقتی خون بند نیاید؛ به‌ویژه اگر با سردرد و بی‌حالی، سرگیجه یا احساس غش کردن همراه باشد.
- درد مقعدی که بدتر و پخش گردد یا با تب، لرز یا ترشحات مقعدی همراه شود.
با پزشک ملاقات ترتیب دهید
اگر درد مقعدی بیشتر از چند روز طول بکشد و خودمراقبی کمک نکند به پزشک مراجعه کنید، همچنین اگر درد مقعد همراه با تغییر عادات روده و خونریزی رکتال همراه باشد.
هموروئیدی که به سرعت گسترش یافته یا به طور ویژه‌ای دردناک باشد شاید موجب شود لخته‌ی خونی به وجود بیاید. برداشت لخته‌ی خونی در طی ۴۸ ساعت، اغلب بیشترین تسکین را به همراه دارد؛ بنابراین یک ویزیت به موقع با پزشکتان درخواست کنید. لخته‌ی خونی مربوط به هموروئید ترومبوزه با وجود نازک شدن دیواره نمی‌تواند از آن خارج شده و به بقیه‌ی جاهای بدن برود؛ بنابراین خطر هیچ کدام از عوارض مربوط به آمبولیسم، مانند سکته‌ی مغزی وجود ندارد.
اگر سن شما بالای ۴۰ می‌باشد به صورت ویژه‌تری به این موضوع اهمیت دهید؛ چون خطرات نادر اما جدی‌ای مثل سرطان کولون وجود دارد.
خودمراقبتی
بسته به دلیل درد مقعدی، برخی اقدامات وجود دارند که می‌توانند این درد را تسکین دهند:
- مصرف بیشتر میوه، سبزی، غلات سبوس‌دار، ورزش روزانه و استفاده از نرم‌کننده‌های مدفوع در صورت نیاز برای تسریع حرکات روده، کاهش تنش و درد.
- نشستن درون وان حمام پر از آب داغ (استحمام نشیمن) چندین بار در روز برای کاهش درد هموروئید، شقاق مقعدی یا اسپاسم عضله‌ی رکتال
- به کار بردن کرم‌های بدون نیاز به نسخه‌ی هموروئید و کرم هیدروکورتیزون برای شقاق مقعدی
- استفاده از مسکن‌های بدون نسخه، مثل استامینوفن (Tylenol)، آسپرین یا ایبوپروفن (Advil, Motrin IB)
