مطابق با برنامه‌ی همه ساله، امروز دوم اکتبر، برندگان جایزه نوبل پزشکی از سوی آکادمی نوبل در سوئد اعلام شدند.
جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۱۷ را سه دانشمند آمریکایی به نام‌های جفری هال، مایکل رس باش و مایکل یانگ به پاس پژوهش‌های ارزشمند خود پیرامون ساعت درونی بدن دریافت نمودند. لازم به ذکر است این دانشمندان عمده‌ی تحقیقات خود در ۳۰ سال اخیر را به بررسی ریتم بیولوژیکی اختصاص داده‌اند.
مقاله مرتبط: جایزه نوبل پزشکی ۲۰۱۶؛ پدیده اتوفاژی و بازیافت سلولی
برندگان جایزه نوبل امسال با بررسی تأثیر انواع مختلفی از ژن‌ها و پروتئین‌های حاصل از ترجمه‌ی آن‌ها در شب و تخریب آن در روز، درک بهتری از ریتم‌های شبانه‌روزی ارائه نمودند. بررسی‌های انجام شده در سال‌های اخیر نشان از تأثیر همزمان عوامل متابولیک و عملکرد مغزی، علاوه بر تأثیر خواب، بر ریتم شبانه‌روزی دارد.
ریتم‌های شبانه‌روزی یا سیرکادین، همانند تنفس، مکانیسمی پایه‌ای محسوب شده و تمامی جوانب بیولوژیکی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
تاریخچه‌ی کشف ریتم‌های شبانه‌روزی (ریتم‌های سیرکادین)
وجود ریتم‌های شبانه‌روزی از سال ۱۷۲۹ بر اساس مشاهدات فضانوردان از باز و بسته شدن برگ گیاه حساس که حتی در شرایط تاریکی نیز به وقوع می‌پیوست، مورد شناسایی قرار گرفته بود.
هیچ جنبه‌ای از زیست‌شناسی را نمی‌توان یافت که ریتم‌های شبانه‌روزی در آن اهمیت نداشته باشد. این ریتم‌ها کاملاً بنیادین هستند.
Charalambos Kyriacou, University of Leicester
اساس ژنتیکی این ریتم فیزیولوژیک برای نخستین بار در سال ۱۹۷۰ در مگس سرکه کشف شد. همراه با پیشرفت‌های حاصله در تکنولوژی DNA، هال و رس باش در سال ۱۹۸۴ موفق به توالی‌یابی ژن مرتبط با ریتم شبانه‌روزی به نام Period شدند.
این کار توسط یانگ نیز صورت پذیرفت. هال و رس باش نشان دادند غلظت پروتئین حاصل از این ژن با نام PER، در طی هر ۲۴ ساعت با افزایش و کاهش همراه بوده و در شب به حداکثر مقدار خود می‌رسد. بررسی‌های اولیه نشان از وجود مکانیسم فیدبکی میان ژن Period و پروتئین PER در کنترل غلظت آن داشت.
این پژوهشگران تا به امروز موفق به کشف حدود ۶ ژن دیگرِ مرتبط با ریتم‌های شبانه‌روزی شده‌اند. همچنین بررسی‌های آنان نشان از تأثیر فعالیت ژن‌های ساعت درونی، بر محصول بسیاری دیگر از ژن‌های بدن دارد. از نگاهی دیگر این ژن‌ها تمامی مکانیسم‌های متابولیک، فشار خون، دمای بدن، التهاب و عملکر‌های مغزی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
به‌طور مثال زمان، معیاری مهم در اثربخشی دارو‌ها و عوارض جانبی آن‌ها می‌باشد. عدم تطابق صحیح میان محیط و ساعت درونی بدن، همان‌طور که در پرواز زندگی (jet lag) به‌وقوع می‌پیوندد، موجب انواعی از عارضه‌های روانی و افزایش ریسک ابتلا به سرطان می‌شود.
مقاله مرتبط: ریتم‌های شبانه‌روزی؛ Jet Lag
اعطای جایزه‌ی نوبل به این سه دانشمند برجسته، اهمیت ساعت درونی و ریتم‌های سیرکادین را بیش‌از پیش در میان دانشمندان پر رنگ خواهد ساخت.
