سندروم رنفیلد یا سندرم خون‌آشام یکی از عجیب‌ترین و نادرترین اختلالات روانی است که در آن فرد مبتلا میل شدید، غیرقابل کنترل و گاه جنون‌آمیزی به نوشیدن خون دارد. اما سندروم رنفیلد چیست و از کجا آمده؟ چه علائمی دارد؟ آیا واقعاً افراد مبتلا به آن خطرناک هستند؟
در این مقاله به‌طور کامل درباره سندروم رنفیلد، علائم، مراحل پیشرفت و تاریخچه آن صحبت می‌کنیم.
سندروم رنفیلد چیست و چرا به آن “سندرم خون‌آشام” می‌گویند؟
سندروم رنفیلد (یا Renfield Syndrome) برای اولین بار در سال ۱۹۹۲ توسط روان‌پزشکی به نام ریچارد نول (Richard Noll) معرفی شد. نام این سندروم از روی شخصیت «رنفیلد» در رمان معروف «دراکولا» نوشته‌ی برام استوکر گرفته شده است.
رنفیلد، در رمان، یک بیمار روانی است که با خوردن حشرات و پرندگان، تلاش می‌کند «نیروی حیات» آن‌ها را جذب کند. افراد مبتلا به این اختلال نیز باور دارند که نوشیدن خون به آن‌ها نوعی قدرت، انرژی یا توانایی ماورایی می‌دهد. به همین دلیل گاهی به این اختلال، سندرم خون‌آشام یا سندروم خون آشام نیز گفته می‌شود.
علائم و مراحل سندروم رنفیلد
سندروم رنفیلدز روندی تدریجی دارد و معمولاً در سه مرحله ظاهر می‌شود. ریچارد نول اعتقاد داشت که این اختلال اغلب در دوران کودکی با تجربه‌ای هیجانی (مثلاً دیدن یا چشیدن خون) آغاز می‌شود و در بلوغ حالتی جنسی به خود می‌گیرد.
مرحله اول: نوشیدن خون خود (اتوهماتوفاژیا)
در این مرحله، فرد ممکن است با خراشیدن پوست یا زخم‌کردن بدنش، خون خودش را بنوشد. این رفتار گاه با حس آرامش یا ارضای روانی همراه است.
مرحله دوم: نوشیدن خون حیوانات
فرد وارد مرحله‌ای می‌شود که تمایل به نوشیدن خون حیوانات زنده یا تهیه خون از قصابی‌ها، کشتارگاه‌ها یا منابع حیوانی دیگر پیدا می‌کند. علاقه به خون در این مرحله بسیار شدیدتر می‌شود.
مرحله سوم: خون‌آشامی واقعی
در این مرحله، توجه فرد از حیوانات به انسان‌ها معطوف می‌شود. ممکن است فرد مبتلا برای تأمین خون، اقدام به سرقت از بانک خون، دزدی از بیمارستان‌ها یا حتی در موارد نادر، قتل کند. این مرحله، خطرناک‌ترین فاز بیماری و مرحله‌ای است که آن را به معنای واقعی، سندرم خون‌آشامی می‌نامند.
سندروم رنفیلد بیماری است یا انحراف روانی؟
علیرغم شهرتش، سندروم رنفیلد هنوز به عنوان یک اختلال رسمی در DSM (راهنمای تشخیصی اختلالات روانی) ثبت نشده است. بسیاری از متخصصان آن را شکلی از اسکیزوفرنی یا نوعی پارافیلیا (انحراف جنسی) می‌دانند.
علاقه به خون در برخی مبتلایان، حالتی جنسی یا آیینی دارد، در حالی که در برخی دیگر، ناشی از اختلالات شدید روان‌پریشی است.
سندروم رنفیلدز چقدر نادر است؟
این اختلال به‌شدت نادر است و بیشتر موارد شناخته‌شده آن در مردان گزارش شده‌اند. نادر بودن این سندروم و عدم شناسایی رسمی آن باعث شده پژوهش‌های روانشناسی بسیار کمی روی آن انجام شود. با این حال، دکتر نول معتقد است رفتارهای مشابه خون‌آشامی در تاریخ روان‌پزشکی از سال‌ها پیش وجود داشته‌اند.
برای مثال، Richard von Krafft-Ebing روانشناس آلمانی، در سال ۱۸۸۶ به اختلالاتی با ویژگی‌های مشابه اشاره کرده بود. گفته می‌شود ممکن است نویسنده‌ی رمان دراکولا هم از نوشته‌های این پزشک الهام گرفته باشد.
آیا افراد مبتلا به سندرم خون‌آشام خطرناک هستند؟
پاسخ به این سؤال پیچیده است. در مرحله سوم سندروم رنفیلد، برخی مبتلایان می‌توانند رفتارهای خشونت‌آمیز یا جنایی از خود نشان دهند. اما همه‌ی مبتلایان لزوماً خطرناک نیستند و شدت اختلال در هر فرد متفاوت است.
جمع‌بندی
سندروم رنفیلد یک اختلال روانی نادر، پیچیده و تا حد زیادی ناشناخته است که میل به نوشیدن خون را در افراد ایجاد می‌کند. این اختلال هنوز به‌عنوان یک بیماری رسمی در DSM شناخته نشده اما علائم آن در دسته‌بندی‌های روان‌پزشکی مانند اسکیزوفرنی یا پارافیلیا طبقه‌بندی می‌شوند.
اگرچه این سندروم ممکن است برای بسیاری ترسناک یا عجیب به نظر برسد، اما برای درک آن باید به‌جای ترس، آن را از منظر علمی و روانشناسی بررسی کرد.
چه جالب.