اولین مورد مرگ ناشی از نیش عنکبوت گوشه‌گیر قهوه‌ای در اروپا گزارش شد. به نظر می‌رسد گوشهگیرها گاهی از تنهایی و انزوا به ستوه می‌آیند!
بر اساس گزارشی که اخیراً منتشر شده است، زنی در ایتالیا به دلیل گزیده شدن توسط عنکبوت بدنام “گوشه‌گیر قهوه‌ای” (Brown Recluse) جان خود را از دست داده است. این مرگ که در نوامبر ۲۰۱۵ (حدود یک سال قبل) رخ داده است، اولین مورد مرگ ناشی از نیش سردۀ Loxosceles در اروپا می‌باشد (گوشهگیرها یکی از گونه‌های این سرده هستند).
هنگامی که این زن ۶۵ ساله مشغول تمیرکردن زیرزمین منزلش بود، یک گوشه‌گیر قهوه‌ای مدیترانه‌ای (Loxosceles rufescens) انگشت میانی دست راست وی را نیش می‌زند. وی با این که متوجه گزیدگی می‌شود، به این مسئله اهمیت چندانی نمی‌دهد. تا صبح روز بعد زخمی دردناک روی انگشت گزیده شده تشکیل می‌شود و تب (۳۸/۲ درجه) گریبان‌گیرش میکند. زن (که هم اکنون رسماً بیمار است) به اورژانس محلی مراجعه میکند. بیمار به دلیل وضعیت عمومی نامناسب (تنفس سریع و کوتاه و فشار خون بسیار پایین با وجود ضربان قلب بالا) به بخش مراقبت‌های ویژۀ بیمارستان Pugliese-Ciacco منتقل می‌شود. تیم پزشکی با “مرکز ملی کنترل سموم” (National Poison Control Center) تماس حاصل کرده و سازمان تأیید میکند که عوارض ایجاد شده ناشی از نیش عنکبوت است. یکی از مؤسسات خدمات بهداشتی-درمانی محلی نیز تأیید کرده است که گوشهگیرها مدت‌ها قبل از بروز حادثه، منازل اطراف خانۀ این زن را مورد تهاجم قرار داده بودند.
قسمت بغرنج ماجرا این‌جاست که پادزهر این گونه در ایتالیا یافت نمی‌شود. این پادزهر ظاهراً تنها در برزیل وجود دارد (چون گوشهگیرها از فراوانی بیش‌تری در این کشور برخوردارند). به همین دلیل تنها راه نجات جان این زن، مراقبت‌های پزشکی بوده است، نه پادزهر. با این حال بیمار تنها ۱۲ ساعت پس از پذیرش در بیمارستان، جان خود را از دست می‌دهد.
گوشه‌گیر قهوه‌ای
در شمارۀ چهارم دردنامه به طور مفصل راجع گوشه‌گیر قهوه‌ای و عوارش جانبی خطرناک و عجیب نیش این عنکبوت صحبت کردیم. هم‌چنین دانستیم که گوشهگیرها ذاتاْ مهاجم نیستند و نیش‌شان در بیشتر موارد عوارض جانبی جدی و خطرناکی ایجاد نمی‌کند. با این حال بعضی از افراد واکنش‌های شدید و عجیبی نسبت به سم این عنکبوت بروز می‌دهند. این مورد مرگ نیز از این قانون مستثنی نیست. حال بیایید نگاهی دقیق‌تر به علت مرگ این بیمار داشته باشیم.
زهر Loxosceles حاوی نوعی آنزیم به نام فسفولیپاز د (Phospholipase D) است که تأثیرات مختلفی روی بدن دارد. در موارد نه‌چندان وخیم، زهر می‌تواند باعث مرگ بافتی و تشکیل زخم نکروزی در محل آسیب‌دیده شود. در موارد کم‌تر متداول این زهر می‌تواند در سراسر بدن واکنش ایجاد کند. چنین واکنشی در صورت ورود زهر Loxosceles به جریان خون انجام می‌شود؛ چرا که گویچه‌های قرمز خون نسبت به این آنزیم (فسفولیپاز د) آسیب‌پذیرند. زمانی که گویچه‌های قرمز خون از بین بروند، دیگر اکسیژنی به بافت آسیب دیده نخواهد رسید و این بافت کم‌کم خواهد مرد. علاوه بر این، زهر این عنکبوت خاصیت ضدانعقادی نیز دارد و می‌تواند با مهار نمودن مسیر انعقاد خون موجب خون‌ریزی بیش‌از‌حد بشود.
همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، تنها راه درمان بیماری که به پادزهر دسترسی ندارد مراقبت‌های پزشکی است. به این صورت که تیم پزشکی سعی میکند علایم بالینی بیمار را کنترل کرده و او را زنده نگاه دارد. این کار تا زمانی انجام می‌شود که بدن بتواند زهر را دفع کند. نمونه‌ای از این مراقبت‌ها، انتقال خون به بیمار جهت بالا نگه‌داشتن فشار خون می‌باشد.
هم‌چنان مشخص نیست که چرا بعضی از افراد واکنش‌های شدیدی نسبت به نیش عنکبوت بروز می‌دهند. شاید میزان زهر تزریق شده به بدن از طریق نیش عنکبوت، یکی از فاکتورهای اساسی تعیین‌کنندۀ شدت این واکنش‌ها باشد. ولی مطلبی که واضح است؛ این حقیقت می‌باشد که افراد بسیار پیر و بسیار جوان نسبت به نیش عنکبوت آسیب‌پذیرترند. شرایط خاص سلامتی هم می‌تواند در این زمینه نقش داشته باشد. برای مثال این بیمار مبتلا به نوعی بیماری خودایمنی به نام میاستنی گراویس (Myasthenia Gravis) نیز بود که باعث ایجاد ضعف ماهیچه‌ای درسراسر بدن می‌شود.
