هفته پیش سازمان غذا و داروی آمریکا برای اولین بار به شرکتی که خواهان فروش یک آزمایشِ تشخیص صدمات متوسط مغزی بود، چراغ سبز نشان داد. این سازمان از این آزمایش به علت نوآوری به کار رفته در آن برای سرعت بخشیدن به تشخیص صدمات مغزی و همچنین به علت پرهیز از استفاده از رادیوگرافی برای تشخیص صدمات مغزی و خطرات ناشی از آن، تقدیر کرد.
اما برخی از متخصصان در این رابطه ابراز نگرانی کردهاند و معتقدند که این اجازهنامه بدون مستندات کافی و بصورت شتاب زده به این شرکت دادهشده است.( شرکت Banyan Biomarker که مبدع این آزمایش است ظرف مدت ۶ ماه توانست این گواهینامه را از FDA سازمان غذا و داروی آمریکا اخذ کند)
این شرکت عنوان کردهاست که این آزمایش به زودی به بیمارستانها راه پیدا خواهد کرد. دراین آزمایش، میزان پروتئین UCH-L1 اندازه گیری میشود که دانشمندان معتقدند نشان دهنده از بین رفتن سلولهای مغزیست و همچنین GFAP که یک پروتئین ساختاریست و در ساختار سلولهای غیر نورونی به نام آستروسیتها یافت میشود.
میزان هر دوی این پروتئینها هنگام وارد شدن صدمه به مغز، افزایش مییابد و نتیجه این آزمایش ظرف مدت ۲۰ دقیقه آماده میشود.
مقاله مرتبط:کشف مکانیسم عصبی در صدمات مغزی
صدمات مغزی همراه با کاهش موقت هوشیاری، متاسفانه به سختی تشخیص داده میشوند و بیماران مشکوک به این حالت عموما توسط شاخص کمای گلاسکو (شاخص کمای گلاسکو: چندین تست فیزیکی به منظور تعیین سطح هوشیاری) مورد ارزیابی قرار میگیرند، و سپس تصویر سی تی اسکن درخواست میشود. هزینه سی تی اسکن بالاست و بسیاری از بیماران مشکوک به ترومای مغزی، در اسکن خود علائم مشخصی که نشان دهنده صدمه به بافت مغز باشد نشان نمیدهند. این آزمایش میتواند به بیمارستانها و کلینیکها کمک کند تا یک ابزار تشخیصی سریع برای تشخیص ترومای مغزی در اختیار داشته باشند.
FDA بعد از ارزیابیِ اطلاعات مربوط به نزدیکِ ۲۰۰۰ نمونه خونی از بیماران مشکوک به صدمه مغزیِ همراه با کاهش هوشیاری، اجازه تجاری سازی این آزمایش خونی را به شرکت Banyan biomarkers داد.
FDA با مطالعه دادههای بیماران سازمان غذا و داروی آمریکا نتیجه گیری کرد که این تست نبود جراحت و صدمه بر روی سی تی اسکن تهیه شده از بیمار را با دقت ۹۹.۵ درصد پیشبینی میکند، که همین امر آنرا به اندازه کافی برای حذفِ یک سومِ موارد سی تی اسکنِ تشخیصی قابل اتکا میکند.
Yet Zetterberg که سالها بر روی شناسایی بیومارکرهای مرتبط با صدمات مغزی کار کرده است، کارآیی UCH-L1 به عنوان یک شناساگرِ ضربات مغزی منجر به کاهش هوشیاری را زیر سوال میبرد و آنرا غیر قابل اعتماد تلقی میکند.
Yet Zetterberg در این رابطه میگوید: UCH-L1 میتواند ابتدا موثر باشد اما اگر نمونه دو یا سه روز بعد از آسیب، جمع آوری شده باشد، احتمالا شناساگرهای بهتری برای تشخیص صدمه مغزی وجود داشته باشند.
Joseph Fins استاد پزشکی و اخلاق پزشکی در Weill Cornell Medical Center این اقدام FDA را تحسین میکند اما رعایت احتیاط و ملاحظات لازم را در رابطه با به کارگیری این تست ضروری میداند. بطور مثال او معتقد است شاید این تست قادر نباشد تمامی صدمات کوچک را تشخیص دهد. و یا برخی از صدمات وارده بدون آسیبِ ساختاری به بافت مغز باشند فلذا پروتئینهایی که در این تست مورد سنجش قرار میگیرند، به داخل خون آزاد نشوند.
طبق نظر برخی متخصصان این حوزه، با اینکه این تست میتواند نتایج مفیدی در رابطه با تشخیص سریعِ صدمات مغزی به دنبال داشته باشد، اما تحقیقات بیشتری برای اثبات قابل اطمینان بودن آن مورد نیاز است. همچنین اثر بخشی آن باید در مقایسه با بیومارکرهای دیگر، در زمانهای مختلفِ بعد از صدمه به مغز نیز سنجیده شود.
مقاله مرتبط:ضربهی مغزی