ریتالین یا متیل فنیدیت (methylphenidate) با تغییر مقادیر مواد ضروری در مغز فعالیت آن
را افزایش می‌دهد، پس جزو محرک هاست. این دارو برای درمان اختلال بیش فعالی همراه با کم توجهی (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) در کودکان و همچنین ناهنجاری های خواب استفاده می‌شود.
پس از مصرف طولانی مدت نباید بدون مشورت متخصص یکباره مصرف آن را قطع کرد؛ چون پس از یک دوره مصرف دراز مدت در صورت ترک احتمال دارد دوره تحمل به وجود بیاید یعنی شما به مصرف دارو معتاد و با افسردگی و افکار خودکشی مواجه شوید. پزشک شما ممکن است برای جلوگیری از این کار ترک تدریجی یا کاهش دوز مصرف را پیشنهاد کند.
احتمال به وجود آمدن اعتیاد در افرادی که سابقه اعتیاد به الکل و یا سایر مواد روان گردان را داشته اند بیشتر است.
استرس، مشکل در خواب، کاهش اشتها و وزن، حالت تهوع و سردرد همگی از اثرات جانبی این دارو هستند ولی قطعا اگر در موارد درست استفاده شود، اثرات آن بر مشکل بیشتر از اثرات جانبی آن خواهد بود. اگر فشار خون یا جریان خون نوک انگشت هایتان غیر طبیعی به نظر رسید مثلا احساس سرما یا بی حسی در نوک انگشت هایتان کردید حتما با پزشک خود در میان بگذارید.
کودکان مبتلا به ADHD به طور غیرطبیعی دوپامین کمی در سیستم عصبی مرکزی دارند. این انتقال دهنده عصبی مسئول کنترل حس هایی هستند که پردازش آن ها نیاز به جمع کردن حواس دارد. ریتالین با اتصال به مولکول هایی که سبب کاهش غلظت دوپامین می‌شوند، غلظت آن را در حد طبیعی نگه می‌دارد. همچنین ایمپالس های مخالف را در قشر پیش فرونتال مهار می کند.
نه تنها ریتالین بلکه همه محرک ها اثراتی چون افزایش فشار خون، ضربان قلب دارند که مصرف دراز مدت آن ها حتی می تواند باعث مسدود شدن رگ ها شود. این ها بیشتر عوارض اعتیاد به این داروست. مثلا در overdose این دارو فشار خون بالا بسیار خطر آفرین می‌شود. مشکلات تنفسی بسیار کم پیش می‌آید ولی در مصرف های طولانی مدت گزارش شده است.
تنها اثر جنسی این دارو که تابحال دیده شده انزال های طولانی و دردناک در مردان بوده که تنها پس از مصرف های طولانی و یا دوز های بالا اتفاق افتاده است.
جایگزین هایی که برای ترک ریتالین پیشنهاد می شوند:
- دارو های ضد افسردگی؛ برای کاهش خطر صدمه به خود یا دیگران
- Benadryl؛ برای تسکین و اثرات پوستی مثل خارش یا حساسیت بالا
- داروهایی مثل bromocriptin و amantadine
- داروهای neuroleptic؛ اثرات روانی ترک دوزهای بالای دارو را مهار می‌کنند
منابع:
- webmd
- sciencedaily
- healthline
