ESR در آزمایش خون چیست؟
آزمایش esr میزان رسوب گلبول قرمز (اریتروسیت) را اندازه گیری می‌کند که نشان دهنده‌ی سرعت ته نشین شدن سلول‌های قرمز خون در پایین یک نمونه خون است. بیماری‌های گوناگونی می‌تواند سبب بالا رفتن یا پایین آمدن ESR شود. با مطالعه‌ی این مقاله می‌توانید علل افزایش یا کاهش غیرطبیعی ESR را دریابید.
esr در آزمایش خون چیست؟ پزشکان آزمایش ESR را یک آزمایش غیر اختصاصی می‌نامند، چرا که تنها حضور یا عدم حضورِ فعالیت التهابی در بدن را تایید می‌کند. پزشکان معمولا برای تشخیص دادن، از سایر تست‌های آزمایشگاهی، یافته‌های بالینی و سابقه‌ی سلامتی خود فرد در کنار نتایج آزمایش ESR استفاده می‌کنند.
التهاب معمولا در نتیجه‌ی بیماری‌های زمینه‌ای مانند عفونت، سرطان، یا بیماری خود ایمنی در بدن رخ می‌دهد.
آشنایی کامل با جزئیات آزمایش cbc
پزشکان همچنین از آزمایش ESR برای نظارت بر چگونگی پیشرفت بیماری‌ها یا پاسخ‌دهی بیماری‌ها به درمان استفاده می‌کنند؛ مانند موارد زیر:
- آرتریت روماتوئید، یک بیماری خودایمنی که باعث التهاب در مفاصل می‌شود
- آرتریت تمپورال، نوعی التهابِ رگ خونی
- پلی‌میالژی روماتیکا، عارضه‌ی آرتریت تمپورال
- واسکولیت سیستمیک، التهاب پوشش عروق خونی
در این مقاله، روش انجام تست ESR و نتایجِ ممکن را بررسی می‌کنیم. ما همچنین خطرات احتمالی این روش را توضیح می‌دهیم.
روش کار آزمایش ESR چیست؟
آزمایش ESR، سرعت رسوب گلبول‌های قرمز خون و یا اریتروسیت‌ها را در یک نمونه از خون، اندازه گیری می‌کند. این فرایند رسوب، ته نشینی نامیده می‌شود.
پزشک مقدار کمی خون را از ورید شخص می‌گیرد و آن را به آزمایشگاه ارسال می‌کند. تکنسین‌های آزمایشگاه خون را به یک لوله‌ی آزمایش عمودی منتقل خواهند کرد که در آن سلول های قرمز خون به آرامی در پایین رسوب خواهد کرد. این، باعث ایجاد مایعی شفاف و زرد در بالا می‌شود که پلاسمای خون است.
نتیجه‌ی آزمایش به مقدار پلاسما در بالای لوله پس از ۱ ساعت بستگی دارد . اندازه گیری به صورت میلی متر در ساعت (mm / hr) خواهد بود. ممکن است تست ESR به منظور نظارت بر پاسخ فرد به درمان مورد استفاده قرار گیرد
سلول‌های قرمز خون در افراد مبتلا به بیماری‌های التهابی، سریع‌تر رسوب می‌کند. این بیماری‌ها، روند التهابی در بدن را راه‌اندازی می‌کنند که منجر به افزایش تعداد پروتئین‌های موجود در خون می‌شود. این افزایش، باعث می‌شود که سلول‌های قرمز خون به هم بچسبند و سریع‌تر ته‌نشین شوند.
افرادی که سلول‌های قرمز خونِ آن‌ها سریع‌تر رسوب می‌کند، مقدار ESR بالایی دارند و به پزشکان نشان می‌دهد که ممکن است بیماری وجود داشته‌باشد.
نتایج
نتیجه‌ی تست ESR، مقدار پلاسمای باقی‌مانده در بالای لوله‌ی آزمایش بعد از ۱ ساعت است.
این تست مختص بیماری یا مشکل خاصی نیست، به این معنی که پزشکان باید به منظور تشخیص درست و دقیق و تعیین اینکه آیا فردی بیمار است یا نه، نتایج را همراه با سایر اطلاعات بالینی بررسی کنند.
رنج نرمال esr چیست؟
محدوده مرجع طبیعی برای نتایج این تست، ۱-۱۳ میلی متر بر ساعت برای مردان و ۱-۲۰ میلی متر بر ساعت برای زنان است. این مقادیر همچنین می‌تواند بسته به سن فرد متفاوت باشد. افرادی که نتایج ESR آن‌ها خارج از محدوده استاندارد است، ممکن است مشکلی داشته باشند.
ESR پایین به چه معناست؟
افرادی با مقادیر کم ESR ممکن است عارضه‌های پایین را داشته باشند:
- کم‌خونی سلول داسی شکل، بیماری‌ای که شکل گلبول‌های قرمز خون را متاثر می‌کند
- لوسمی، سرطان سلول خونی
- تعداد بالای گلبول‌های قرمز خون
- نارسایی احتقانی قلب
- سطح پایین پروتئین فیبرینوژن در خون
- هایپر ویسکوزیته، افزایش در غلظت خون
- تعدادِ بسیار بالای گلبول‌های سفید خون
افزایش اندک ESR چیست؟
اگر ESR اندکی زیاد باشد، همیشه نشان دهنده بیماری نیست.
با این حال، ممکن است افرادی که مقدار ESR آن‌ها کمی بالا باشد، یکی از بیماری‌های زیر را داشته باشد:
- آرتریت روماتوئید
- آنمی (کم خونی)، کاهش تعداد گلبول‌های قرمز خون
- بیماری تیروئید
- بیماری کلیوی
- ناهنجاری‌های گلبول قرمز، مانند ماکروسیتوز (اریتروسیت‌های بزرگ غیرنرمال)
- برخی از انواع سرطان، مانند لنفوم
- سل، نوعی عفونت ریه
- عفونت استخوان
- عفونت قلب
- عفونت سیستمیک
نتایج بسیار بالا آزمایش ESR
مقدار بسیار بالای ESR، که بالاتر از ۱۰۰ میلی متر / ساعت است، ممکن است نشان‌دهنده‌ی یکی از این بیماری‌ها باشد:
- میلومای چندگانه، نوعی سرطان پلاسماسل‌ها
- ماگروگلوبولینمی والدنستروم، نوعی سرطان گلبول سفید خون
- آرتریت تمپورال یا پلی‌میالژی روماتیکا
- واسکولیت ناشی از افزایش حساسیت، نوعی واکنش به آلرژن که باعث التهاب رگ خونی می‌شود.
پزشکان معمولا نتیجه تست ESR را با نتایج آزمایش‌های دیگر مقایسه می‌کنند تا تشخیص مشکوک را تأیید کنند. آن‌ها همچنین علائم و نشانه‌هایی را که فرد تجربه می‌کند و سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی را نیز در نظر خواهند گرفت.
خطرات ESR غیرطبیعی چیست؟
تست ESR ساده و سریع است، فقط چند دقیقه طول می‌کشد تا انجام شود. این روش بسیار امن است و خطرات کمی به همراه دارد.
افرادی که آزمایش می‌دهند، ممکن است زمانی که سوزن به بازو فرو می‌رود، کمی سوزش حس کنند. بعضی افراد ممکن است در محلی که سوزن پوست را سوراخ می‌کند، کمی دچار خونریزی شوند و برخی دیگر ممکن است به طور موقتی، احساس سرگیجه کنند یا از حال بروند.
پس از آزمایش، ممکن است افراد کبودی کوچکی در محل سوراخ شدن داشته باشند یا درد ملایمی را در بازو را تجربه کنند، که ممکن است چند روز طول بکشد. در افراد حساس‌تر، این کبودی ممکن است به هماتوم تبدیل شود.
دورنما
نمی‌توان با قطعیت اظهار داشت که افرادی با مقدار ESR غیرطبیعی، لزوماً بیمار هستند و نیاز به درمان دارند. عللی مانند بارداری، قاعدگی یا افزایش سن نیز می‌تواند سطح ESR را اندکی افزایش دهند.
افرادی که داروهای خاصی مانند ضد بارداری‌های خوراکی، کورتیزون، آسپرین و ویتامین A مصرف می‌کنند، ممکن است نتایج آزمایش آن‌ها غیر معمول باشد.
در مواردی که یک علت غیر پزشکی یا بیماری زمینه‌ای ممکن است بر نتیجه آزمایش تأثیر بگذارد، پزشکان معمولا تست دوم ESR و سایر انواع آزمایش‌ها را برای کمک به تشخیص تجویز می‌کنند.
اگر پزشک نتیجه گیری کند که فردی بیمار است، احتمال دارد درمان مخصوص این بیماری را تجویز کند. این درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آنتی بیوتیک‌ها، جایی که عفونت وجود دارد
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ناپروکسن، دیکلوفناک و سلکوکسیب
- داروهای کورتیکواستروئید مانند متیل پردنیزولون و دگزامتازون
- NSAIDs و کورتیکواستروئیدها داروهایی هستند که التهاب را درمان می‌کنند.
- مصرف ضدبارداری‌های خوراکی ممکن است باعث سطح غیر نرمال ESR باشد
نتیجه گیری
نتیجه آزمایش ESR ای که خارج از محدوده طبیعی باشد، لزوما علت نگرانی نیست. تعدادی علت غیر پزشکی نیز می‌تواند باعث نتایج غیر نرمال شوند.
اگر چه پزشکان نمی‌توانند با یک آزمایش ESR، بیماری خاصی را تشخیص دهند، نتیجه می‌تواند تعیین کند که آیا التهاب در بدن وجود دارد یا خیر.
اگر آزمایش مطرح کننده‌ی وجود مشکلی باشد، پزشکان باید تست‌های بیشتری را تجویز کرده و اطلاعات بالینی بیشتری را برای تشخیص درست و دقیق دریافت کنند.
خیلی جامع و کامل بود ممنون از توضیحات تون