تحقیقات جدیدی که اخیراً در مجله Nature منتشر شده است، نشان می‌دهد که چگونه افزایش سختی مغز با افزایش سن باعث اختلال در عملکرد سلول‌های بنیادی مغز می‌شود و روش‌های جدیدی را برای برگرداندن سلول‌های بنیادی قدیمی‌تر به حالت جوان‌تر و سالم‌تر نشان می‌دهد.
نتایج این تحقیق حاکی از تأثیرات بسیار زیادی در مورد درک روند پیری و چگونگی پیشرفت درمان‌های مورد نیاز برای بیماری‌های مغزی وابسته به سن است.
با افزایش سن بدن، ممکن است ماهیچه‌ها و مفاصل سفت شوند و این باعث دشوار حرکات روزمره فرد شود. این مطالعه اظهار دارد که این پروسه در مغز ما نیز صادق است، درواقع سخت شدن مغز که ناشی از افزایش سن است، تأثیر قابل توجهی در عملکرد سلول‌های بنیادی مغز دارد.
یک تیم تحقیقاتی چند رشته‌ای، مستقر در موسسه سلول‌های بنیادی Wellcome-MRC کمبریج (دانشگاه کمبریج)، مغز موش‌های صحرایی جوان و پیر را مورد مطالعه قرار دادند تا تأثیر سختی مغز مربوط به سن را در عملکرد سلول‌های اجدادی الیگودندروسیت (OPC) بررسی کنند.
این سلول‌ها نوعی سلول بنیادی مغز هستند که برای حفظ عملکرد طبیعی مغز و بازسازی میلین ضروری هستند. میلین غلاف متشکل از چربیست که اعصاب ما را احاطه کرده است که در مولتیپل اسکلروزیس (MS) غلاف میلین آسیب می‌بیند. افزایش سن این سلول‌ها بر بیماری MS اثرگذار است، اما عملکرد آن‌ها با افزایش سن در افراد سالم نیز کاهش می‌یابد.
محققان برای تعیین این که آیا از دست دادن عملکرد در OPCهای مسن برگشت پذیر است یا خیر، OPCهای قدیمی‌تر از موش‌های مسن را به مغز نرم و اسفنجی حیوانات جوان‌تر پیوند زدند. نکته قابل توجه اینجاست که سلول‌های پیوند زده از مغز قدیمی‌تر جوان سازی شده و مانند سلول‌های جوان و پرتحرک رفتار می‌کنند.
محققان برای بررسی بیشتر این مورد مواد جدیدی را در آزمایشگاه با درجات مختلف سختی تولید کرده و از این‌ها برای رشد و مطالعه سلول‌های بنیادی مغز موش در یک محیط کنترل شده استفاده کردند. این مواد به گونه‌ای طراحی شده بودند كه نرمی‌ای مشابه مغزهای جوان یا پیر داشته باشند.
محققان برای درک کامل چگونگی تأثیر نرمی و سختی مغز بر رفتار سلولی، بع بررسی پروتئین پیزو۱Piezo1) ) پرداختند. این پروتئین موجود در سطح سلول نرمی یا سختی محیط اطراف را به سلول اطلاع می‌دهد.
با رشد سلول‌های بنیادی جوان مغز موش بر روی ماده‌ای سخت مشاهده کردیم که سلول‌ها ناتوان شده و توانایی بازسازی خود را از دست می‌دهند. نکته جالب توجه این است که وقتی سلول‌های قدیمی مغز روی ماده نرم رشد می‌کردند، عملکری همانند سلول‌های جوان از خود نشان می‌دادند، به عبارت دیگر آن‌ها دوباره جوان سازی می‌شدند.
دکتر کوین چالوت (Kevin Chalut) از سرپرستان مطالعه
هنگامی كه ما پیزو ۱ را از سطح سلول‌های بنیادی مغز پیر جدا کردیم، توانستیم سلول‌ها را در فهم محیط پیرامون نرم‌تر فریب دهیم. علاوه بر این، ما قادر به حذف Piezo1 از سطحOPC ها در مغز موش‌های پیر هستیم، که منجر به جوان سازی سلول‌ها شده و بار دیگر می‌توانند عملکرد احیا کنندگی طبیعی خود را از سر بگیرند.
پروفسور رابین فرانکلین (Robin Franklin)، همكار دکتر چالوت که سرپرستی تیم را بر عهده دارد
به گفته دکتر سوزان کوهلاهاس (Susan Kohlhaas)، مدیر تحقیقات جامعه‌یMS، که بخشی از بودجه این تحقیق را تأمین می‌کند، MS بی امان، دردناک و ناتوان کننده است ونیاز به درمان‌هایی که بتوانند موجب آهستگی یا مانع از تجمیع این ناتوانی‌ها در طول زمان شوند، به شدت حس می‌شود. اکتشافاتی که تیم کمبریج در مورد چگونگی پیری سلول‌های بنیادی مغز و چگونگی وارونگی این روند می‌تواند پیامدهای مهمی برای درمان در آینده داشته باشد؛ زیرا این تحقیقاات هدف جدیدی برای ما فراهم می‌کنند تا مسائل مربوط به پیری و بیماری MS، از جمله چگونگی بازیابی بالقوه عملکرد از دست رفته مغز را بررسی کینم.
