علامت اصلی اختلال وسواس فکری-عملی یا OCD ، وسواس ناخواسته، استرس و افکار غیرقابل کنترل هستند که آرامش را از فرد سلب می‌کنند.
افکار معمول وسواس فکری-عملی
افکار یا وسواس‌های معمول OCD گستره‌ی وسیعی دارند و شامل موارد زیر هستند:
- نگرانی مداوم از ابتلا به بیماری مرگ‌بار و یا سرایت بیماری و میکروب‌ها به دیگران
- نگرانی از مسموم شدن با سموم محیطی مثل سرب یا مواد رادیواکتیو
- ترس شدید از اینکه اتفاقی ناگوار برای کسانی که دوستشان داریم بیفتد
- نگرانی زیاد از اینکه کاری خچالت‌آور مثل فریاد زدن، فحش دادن انجام دهیم
- احساس کنید که با ماشین به زودی، غیرعمد کسی را مجروح خواهید کرد
- افکار اذیت‌کننده مثل افکار کشتن همسر یا فرزندان
- تصاویر ذهنی جنسی و مذهبی اذیت‌کننده کننده مثل سوء استفاده‌ی جنسی یا رفتار جنسی نامناسب
- ترس از فراموشی یا گم کردن چیزی
- احساس چک کردن مکرر چیزی تا زمانی که آرام شوید
- ترس از اذیت کردن اجسام بی‌جان
جالب است بدانید محققین دریافتند که اغلب مردم نیز روزانه از دست افکار ناخواسته و اذیت‌کننده در امان نیستند. اما اغلب بدون اینکه توجهی به این افکار داشته باشند به زندگی خود ادامه می‌دهند در حالی که در افراد مبتلا به OCD، با به ذهن رسیدن این افکار آن‌ها مضطرب و نگران می‌شوند. به همین دلیل برای تسکین استرس شروع به انجام مکرر کارهایی می‌کنند که تبدیل به وسواس می‌شود.
تأثیر سرکوب کردن افکار
در واقع در صورتی که مبتلا به OCD باشید با تلاش برای سرکوب کردن این افکار آن‌ها را تشدید و اذیت‌کننده‌تر می‌کنند و افکار پیچیده‌تری به ذهن خواهد آورد که طی آن وسواس‌ها شکل می‌گیرند.
با وجود اینکه نگران‌کننده است، لازم است به یاد داشته باشید درمان‌های روانی و دارویی در کاهش شدت و تکرر افکار وسواسی مؤثر خواهد بود.
چگونه می‌توانید به خودتان کمک کنید؟
در صورتی که با افکار وسواسی در حال جنگ و جدال هستید چندین راه برای کمک به خودتان وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- بر روی چیز دیگری تمرکز کنید. حداقل به مدت ۱۵ دقیقه، برای پرت شدن حواس‌تان، کار دیگری انجام دهید مثل؛ پیاده‌روی کنید، به موسیقی گوش دهید، باز رایانه‌ای بکنید یا کتاب بخوانید. در صورتی که این راهکار را امتحان کنید، با گذر زمان این افکار تغییریافته و استرس‌زا نخواهند بود.
- با هر بار به ذهن رسیدن این افکار آن‌ها را یادداشت کنید. با دیدن آن‌چه که به ذهن دارید و اینکه چقدر برایتان تکرار شده است، کمی آن‌ها را کنترل خواهید کرد.
- مراقب خودتان باشید. خوب غذا بخورید، ورزش کنید، به اندازه‌ی کافی بخوابید، تا استرس‌تان برطرف شود و افکار وسواسی از میان برود.
- ریلکس. مدیتیشن، تنفس عمیق، تمرکز و دوش آب گرم آرامش‌بخش خواهد بود. کاهش استرس، علائم OCD را کمتر خواهد کرد.
