تا به اینجا در سال جاری شرایط غیرمعمولی در قطب شمال حاکم بوده که بیشتر آن به خاطر آتش است. گرمای ثبت شده در مناطق آلاسکا، گرینلند و روسیه این مناطق را از توندرای سرد و یخی به جهنم تبدیل کرده است.
جنگلهای بارانی آمازون در قسمتهای وسیعی از آمریکای جنوبی زیر آتش است. اطلاعات بدست آمده از آتشسوزی بخشی از جنگلهای آمازون که مربوط به کشور برزیل است غیرمعمول بوده و به عقیده بسیاری از متخصصان متفاوت با آتشسوزیهای ایجاد شده در دهههای اخیر است. چرا این مسئله مهم است؟
من این سوال را مطرح میکنم چرا که مردم به هنگام اندیشیدن، فقط به محدوده و منطقه خود میاندیشند. اگر منطقهای که آنها ساکنش هستند در فصلی خاص هوایی سرد دارد، به این معنی است که تغییرات آب و هوایی اتفاق نمیافتد. بسیاری از مردم هرگز نمیدانند تغییرات دمایی و بالا رفتن دمای اقیانوس آرام می تواند دمای محل زندگی آنها را تغییر دهد یا بر تولید موادغذایی که مصرف میکنند، اثر بگذارد. من نیروی خارقالعاده یا قدرت پیشگویی ندارم ولی میدانم این مسائل چیزهایی نیستند که سر میز شام در موردشان بحث شود.
ناسا این هفته مسئلهای مهم در رابطه با آتش رامنشدنی در آمازون و دود حاصل از آن منتشر کردهاست: با استناد به مرکز تحقیقات فضایی برزیل، INPE، ۷۳۰۰۰ آتشسوزی در جنگلهای آمازون برزیل در سال ۲۰۱۹ ثبت شده است که نسبت به سال ۲۰۱۸ به اندازه ۸۳ درصد افزایش را نشان میدهد.
آتشهای رامنشدنی در فصلهای خشک در برزیل مورد انتظار است. رت باتلر در سال ۲۰۱۲ نوشتهاست:
آتشسوزیهای کوچک در جنگلهای بارانی غیرمعمول نیست. حتی در ویجین. در سالهای خشک آتش ممکن است هزاران قطعه را بسوزاند. تفاوت بین این آتشسوزیها با آنهایی که امروزه شاهدشان هستیم در دفعات و شدت آتشسوزی است. آتشهای طبیعی ایجاد شده، معمولا بستر خشک برگها و نهالهای کوچک را میسوزانند و اثری روی درختان بلند ندارند.
پس مشکلی که با آتشسوزیهای اخیر داریم این است که بسیاری از متخصصان معتقدند این آتشسوزیها طبیعی نیستند. در نشنال جیوگرافی این هفته نوشته شدهاست که:
بدون شک اخیرا این دومین باری است که چنین آتش عظیمی را در آمازون شاهد هستیم که میدانیم نتیجه افزایش فعالیتهای مربوط به جنگلزدایی است.
جنگلزدایی و افزایش زمینها و فعالیتهای کشاورزی بیش از پیش حیات جنگلهای بارانی را تهدید میکند.
نتیجه چیست؟ چرا باید این مسائل برای ما مهم باشد و چه ارتباطی با زندگی ما دارد؟
در این باره به اطلاعات قابل استناد بدستآمده از WWF، فدراسیون جهانی حیات وحش، میپردازیم:
آمازون و درختانش منبع بسیار مهم و قابل توجه تامین اکسیژن جهان و جذب کننده کربندیاکسید آن هستند. فتوسنتز برای ادامهی زندگی در زمین حیاتیاست و از طرفی آمازون و درختانش بازدارندهای موثر در برابر مشکل روزافزون افزایش گازهای گلخانهای هستند. هنوز زود است برای تخمین اینکه چه مقدار کربن از آتشسوزی اخیر آمازون آزاد خواهد شد ولی کیم کب در صفحات مجازی اعلام کردهاست که با توجه به ۱۹۹۷ آتشسوزی اتفاق افتاده در بورنیو، ۱ تا ۳ میلیارد کربن آزاد شده است.(با استناد به تحقیق ثبت شده در نیچر)
آمازون اقیانوس سبز نیز نامیده میشود. چرا که تبخیر صورت گرفته از گیاهان، بخار آب موجود در اتمسفر را تامین میکند. این بخار آب برای اتمسفر آمریکای جنوبی و حتی شرایط اقلیمی سراسر جهان اهمیت دارد. اتمسفر زمین جریانی سیال در تمام جهان است که بین بخشهای مختلف آن ارتباط وجود دارد و مخلوط میشوند.
بسیاری از دانشمندان باور دارند آمازون منبعی بینظیر برای بدست آوردن محصولات درمانی است. با توجه به گزارش WWF کمتر از یک درصد شکوفههای گونههای گیاهی برای بدستآوردن محصولات دارویی مطالعه شدهاند.
دلایل زیادی وجود دارند که نشان دهند جنگلهای بارانی آمازون اهمیت دارد. تنوعزیستی، کنترل آتش(ظاهرا)، منابع آب، حمل ونقل و آلودگی هوا مثالهایی دیگر از اهمیت این جنگلها هستند. حال آنکه یکی از مهمترین دلایلی که سبب میشود این موضوع حائز اهمیت باشد دستاندازی سیاست و ایدئولوژیها در اکوسیستمی است که برای جهان ما حیاتی است. پس حواستان به این ماجرا باشد.