پرولاپس دریچه میترال (MVP: mitral valve prolapse) زمانی اتفاق می‌افتد که لت‌های دریچه میترال به سمت بخش فوقانی سمت چپ قلب (دهلیز چپ) برآمده شده و هنگام سیستول بطنی به حالت پاراشوت (چتر نجات) درمی‌آید.
پرولاپس دریچه میترال گاهی ممکن است منجر به نشت خون به سمت عقب، به طرف دهلیز چپ شود که به آن بازگشت خون دریچه میترال می‌گویند.
در بیشتر افراد، پرولاپس دریچه میترال تهدید جدی برای سلامت محسوب نمی‌شود و نیازی به درمان و تغییر در سبک زندگی احساس نمی‌شود. با این حال در برخی مواقع، فرد باید تحت درمان قرار گیرد.
علائم این بیماری
با این که اختلال پرولاپس دریچه میترال در تمام طول زندگی فرد باقی می‌ماند، ولی در بسیاری از افراد هیچ علائمی به دنبال ندارد. این افراد تنها هنگام تشخیص، متوجه حضور چنین مشکلی در قلبشان می‌شوند.
اگر علائم این بیماری در فردی ظاهر شود، به این معنی است که خون در قلب به سمت عقب نشت می‌کند (بازگشت خون). علائم پرولاپس دریچه میترال می‌تواند در هر فردی متنوع باشد. این علائم معمولاً خفیف بوده و به تدریج تشدید می‌یابند. این علائم عبارتند از:
- افزایش و بی‌نظمی ضربان قلب (آریتمی)
- سرگیجه و احساس سبکی سر
- تنگی نفس و کمبود اکسیژن بخصوص زمان فعالیت بدنی و صاف دراز کشیدن
- احساس خستگی
- درد‌هایی در ناحیه سینه که ناشی از حمله قلبی یا اختلالات شریان کرونری نباشد
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر هریک از علائم بالا را دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
بسیاری از اختلالات دیگر علائمی مشابه علائم پرولاپس درچه میترال را دارند، درنتیجه فقط یک پزشک می‌تواند نوع دقیق اختلال شما را تشخیص دهد. اگر در ناحیه قفسه سینه خود احساس درد دارید و علت آن را نمی‌دانید، بلافاصله به اورژانس مراجعه کنید.
اگر به تشخیص پزشک، شما دارای پرولاپس دریچه میترال هستید، در صورتی که بیماری شما شدیدتر شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
علت بروز پرولاپس دریچه میترال
وقتی قلب شما به درستی کار می‌کند، در طول سیستول بطن چپ، دریچه میترال به طور کامل بسته می‌شود تا از بازگشت خون به دهلیز چپ جلوگیری کند.
ولی در برخی مواقع در افراد دارای پرولاپس دریچه میترال، یک یا هردو لت این دریچه، مانند چتر نجات، هنگام سیستول بطنی به سمت بالا برجسته می‌شوند.
تحدب و برجستگی لت‌های این دریچه به سمت بالا ممکن است مانع بسته شدن کامل این دریچه شود، درنتیجه خون به سمت عقب نشت کرده و باعث پدیده بازگشت خون دریچه میترال می‌شود.
معمولا اگر مقدار خونی که به دهلیز چپ برگشت داده می‌شود اندک باشد، مشکلی بوجود نمی‌آورد. در موارد شدیدتر، بازگشت خون دریچه میترال می‌تواند علائمی همچون تنگی نفس، خستگی و احساس سبکی سر را بدنبال داشته باشد.
نام دیگر پرولاپس دریچه میترال، سندرم «click-murmur» است. وقتی پزشک با استتسکوپ به صدای قلب شما گوش می‌دهد، صدای کلیک مانندی هنگام بیرون زدن دریچه شنیده می‌شود. بدنبال آن صدای زمزمه مانندی شنیده می‌شود. این صدا به علت بازگشت خون به دهلیز چپ است.
این بیماری همچنین به نام‌های زیر نیز شناخته می‌شود:
- سندرم بارلو (Barlow)
- سندرم شلی دریچه میترال
- سندرم موج دریچه میترال
- سندرم دریچه میترال میکسوماتوز
عوامل خطر
پرولاپس دریچه میترال می‌تواند برای هر‌کس در هر‌سنی اتفاق بیفتد. علائم شدید این بیماری بیشتر در مردان بالای ۵۰ سال دیده می‌شود.
پرولاپس دریچه میترال می‌تواند ارثی باشد و یا با بیماری‌های دیگر همراه باشد، بیماری‌هایی مانند:
- سندرم مارفان
- سندرم اهلرز دانلوس
- ناهنجاری ابشتاین
- دیستروفی عضلانی
- بیماری گریوز
- اسکولیوز
عوارض
با این که پرولاپس دریچه میترال معمولاً باعث ایجاد مشکلی در افراد نمی‌شود، ولی ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. این عوارض شامل:
بازگشت خون دریچه میترال. رایج‌ترین عارضه این بیماری، نشت خون به عقب، به دهلیز چپ است. احتمال بازگشت خون دریچه میترال در مردان و یا افراد دارای فشار خون بالا، افزایش می‌یابد.
اگر بازگشت خون شدید باشد، ممکن است نیاز باشد تحت عمل جراحی قرار بگیرید. در طی عمل، دریچه میترال اصلاح شده و یا جایگزین می‌شود تا از نارسایی‌های قلبی جلوگیری شود.
مشکلات ریتم قلبی (آریتمی). بی‌نظمی‌های ریتم(ضربان) قلبی گاهی اوقات در بخش‌های فوقانی قلب رخ دهد. این بی‌نظمی ممکن است باعث ناراحتی شود، ولی معمولاً تهدید حیاتی محسوب نمی‌شود.
افرادی با بازگشت خون دریچه میترال شدید و یا بدشکلی دریچه میترال، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بی‌نظمی ریتم قلبی قرار دارند. این پدیده جریان خون قلب را تحت تاثیر قرار دهد.
عفونت دریچه میترال قلب (اندوکاردیت). داخل قلب شما را غشایی نازک به نام آندوکارد تشکیل می‌دهد. در اندوکاردیت، این غشا دچار عفونت می‌شود.
برای افرادی با ریسک بالای اندوکاردیت، آنتی‌بیوتیک‌هایی جهت کاهش ریسک عفونت تجویز می‌شود.
پیشگیری
امکان پیشگیری از پرولاپس دریچه میترال وجود ندارد، اما شما می‌توانید با پیگیری‌های پزشکی لازم، احتمال بروز علائم این بیماری را کاهش دهید.
