پزشکان معتقدند که ممکن است برخی از تیپ‌های شخصیتی با خطر ابتلا به اختلال وسواس اجباری (OCD) مرتبط باشد. به عنوان مثال؛ داشتن شخصیتی مردد و تمایل به نظم نقش کلیدی در ابتلا به OCD دارد.
گروه‌های شخصیتی
با وجود این‌که می‌توان انواع شخصیت‌ها بر اساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد اما توصیف آن‌ها بر اساس گروه‌بندی‌های مشخص نشان‌گر ابعاد مختلف فکری و رفتاری آن‌ها محبوب است.
براساس مدل گروه‌بندی محبوبی، می‌توان شخصیت را به ۷ گروه تقسیم کرد:
- نوجویی: افراد دارای این ویژگی معمولا پرانرژی، کنجکاو و عجول هستند و در مقابل کسانی که سطح پایینی از این ویژگی را دارند آرام، محتاط و حساس هستند.
- آسیب پرهیزی: افراد دارای این ویژگی معمولا مضطرب، نگران از آینده هستند و نمی‌توانند تردید را تحمل کنند در مقابل کسانی که سطح پایینی آرام بوده و به خوبی استرس را مدیریت می‌کنند.
- وابستگی به پاداش: افراد دارای این ویژگی معمولا خون‌گرم، مهربان و حساس هستند و در مقابل کسانی که سطح پایینی از این ویژگی را دارند سرد و بی‌احساس هستند.
- پشتکار: افراد د دارای این ویژگی سخت‌کوش و خستگی ناپذیر هستند در مقابل کسانی که سطح پایینی از این ویژگی دارند معمولا زود خسته می‌شوند، راحت‌طلب هستند زیاد در رسیدن به هدف تمرکز کافی ندارند.
- خود راهبری: افراد داریا این ویژگی بالغ، وظیفه‌شناس، قابل اعتماد و متمرکزی هستند در حالی که کسانی که سطح پایینی از این ویژگی را دارند خودشیفته، غیرقابل اعتماد و نابالغ هستند.
- همکاری: کسانی که دارای این ویژگی هستند به خوبی با دیگران کنار می‌آیند و در کارگروهی موفق عمل می‌کنند در حالی که سطح پایینی از این ویژگی، همکاران مناسبی نبوده و ارزش‌های خود را در اولویت قرار می‌دهند.
- تعالی بخشی خود: کسانی که این ویژگی را دارند به دنبال یافتن ارزش‌های بزرگ‌تری هستند، مجذوب فعالیت‌های موردعلاقه‌ی خود شده و در طبیعت به جد می‌آیند در حالی که کسانی که سطح پایینی از این ویژگی را دارند منطقی بوده و کمتر به افکار غیرمادی می‌پردازند.
منظور از وسواس در اختلال وسواس اجباری چیست؟
چگونه گروه‌های مختلف شخصیت با OCD مرتبط است؟
مطالعات نشان داده است در مقایسه با افراد غیرمبتلا به OCD، کسانی که به OCD مبتلا هستند ویژگی آسیب پرهیزی در آن‌ها پررنگ‌تر بوده و نوجویی، وابستگی به پاداش، خود راهبری و همکاری پایینی دارند.
در حالی که برخی از انواع شخصیت تأثیر مستقیمی در ابتلا به وسواس اجباری ندارند اما به عنوان عامل خطر محسوب می‌شوند. عامل خطر به شرایطی گفته می‌شود که شانس ابتلا به بیماری را افزایش دهد.
به عنوان مثال کسانی که ویژگی آسیب پرهیزی در آن‌ها پررنگ‌تر باشد نمی‌توانند به خوبی استرس خود را مدیریت کنند و بنابراین خطر ابتلا به OCD در آن‌ها بالاست. علاوه بر این برخی از ویژگی‌های شخصیتی پایه‌ی بیولوژیکی یکسانی با علائم OCD دارند.
در مثالی دیگر کسانی که ویژگی وابستگی به پاداش در آن‌ها کم‌رنگ‌تر است معمولا کمتر از مزایای حمایت دوستان و خانواده که در شرایط سخت بسیار کمک‌کننده است، بهره‌مند خواهند شد. بنابراین در برخی شرایط این ویژگی‌ها شخص را بیشتر در خطر ابتلا به OCD قرار می‌دهد.
ویژگی‌های شخصیتی خاص که با OCD مرتبط هستند
غیر از موارد نام برده شده در بالا، ۵ تیپ شخصیت خاص که در افراد مبتلا به OCD برجسته می‌باشد، به قرار زیر است:
- ایده‌آل گرایی: احساس نیاز به این‌که همه چیز باید سر جای خود باشد و تمامی شرایط تحت کنترل باشد.
- تردید: ناتوانی در اتخاذ تصمیم، برای تصمیم‌گیری به زمان زیادی نیاز دارند.
- عجول: انجام کارها بدون فکر به آینده و تصمیم‌گیری با توجه به احساس در همان لحظه.
- وظیفه‌شناسی: در قیاس با دیگران، احساس وظیفه‌ی بیشتری نسبت به کارهای خود دارد.
- عصبی بودن: تلاش برای قرار نگرفتن در موقعیت‌های خطرناک
درمان به پیدا کردن الگوهای شخصیتی کمک می‌کند
روان‌درمانی در یافتن ویژگی‌ها یا الگوهای شخصیتی که مانع شکل‌گیری استراتژی‌های کمکی و/یا مفید واقع شدن درمان، می‌شود، کمک خواهد کرد.
بسیاری از روان‌شناسان بالینی می‌توانند به شما در این زمینه کمک کنند.
