کمیاب ترین گروه خونی، گروه خونی Rh نول (Rhnull) است. افراد Rh نول هیچ کدام از آنتی ژن ها را روی گلبول قرمز خود ندارند. محققان تخمین می زنند که از هر ۶ میلیون نفر، یک نفر داری گروه خونی Rh نول است.
متخصصان گروه های خونی را براساس حضور یا عدم حضور آنتی ژن طبقع بندی می کنند. این آنتی ژن ها پروتئین هایی هستند که به گلبول های قرمز خون متصل می شوند.
در این پست درباره کمیاب ترین گروه خونی بیشتر می خوانیم. علاوه بر این، سایر گروه های خونی و سازگاری یا عدم سازگاری آن ها نیز در این پست پوشش داده شده است.
گروه های خونی کمیاب
صلیب سرخ آمریکا، گروه خونی را “کمیاب” تعریف می کند که از هر ۱۰۰۰ نفر کمتر از یک نفر آن را داشته باشند. Rh نول کمیاب ترین گروه خونی است.
داشتن گروه خونی کمیاب، انتقال خون یا پیوند عضو را برای فرد سخت یا حتی غیرممکن می سازد. ممکن است مشکلات دیگری نیز برای فرد ایجاد شود. به عنوان مثال، اگر گروه خونی مادر با جنین در حال رشد سازگار نباشد، مادر بارداری که یک گروه خونی کمیاب دارد دچار مشکل خواهد شد. یک زن ایرانی با گروه خونی Rhnull چندین بارداری ناموفق داشته است.
طبقه بندی گروه های خونی
خون بسیاری از افراد براساس داشتن یا نداشتن آنتی ژن A یا B به ۴ نوع گروه خونی تقسیم می شود. به عنوان مثال افرادی که آنتی ژن A دارند، دارای گروه خونی A هستند. درحالی که آن هایی که آنتی ژن B دارند، گروه خونی B دارند. افرادی که هر دو آنتی ژن A و B را دارند، دارای گروه خونی AB هستند. و افرادی که هیچ آنتی ژنی روی سلول های قرمز خون خود ندارند، گروه خونی O نامیده می شوند.
علاوه بر این گروه های خونی، افراد ممکن است حامل فاکتور Rh نیز روی گلبول های قرمز خود باشند. کسی که فاکتور Rh را روی گلبول قرمز خود ندارد، Rh منفی است. و فردی که آن را دارد، Rh مثبت است. به عنوان مثال فردی با خون AB و فاکتور Rh، گروه خونی AB+ است.
بعضی از افراد، شامل افراد با گروه خونی Rhnull فاقد یک یا چند آنتی ژن رایج هستند. بیش از ۳۰ نوع گروه خونی و ۶۰۰ نوع آنتی ژن وجود دارد. افراد دارای گروه خونی Rhnull هیچ کدام از آنتی ژن های Rh را ندارند.
مقاله مرتبط: گروه خونی بمبئی
سایر انواع
اگرچه خون بیشتر افراد در یکی از ۴ نوع گروه خونی دسته بندی می شود، شیوع گروه های خونی در گروه های نژادی مختلف و مناطق جغرافیایی مختلف ، متفاوت است.
براساس داده های مرکز خون دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد، گروه خونی AB- کمیاب ترین گروه خونی در ایالات متحده است. فقط ۰.۶ درصد از افراد ایالات متحده این گروه خونی را دارند.
شیوع گروه های خونی مختلف در ایالات متحده به قرار زیر است :
- O+: ۳۷.۴%
- O-: ۶.۶%
- A+: ۳۵.۷%
- A-: ۶.۳%
- B+: ۸.۵%
- B-: ۱.۵%
- AB+: ۳.۴%
- AB-: ۰.۶%
گروه های خونی براساس جمعیت
شیوع گروه های خونی درمیان جمعیت ها و مناطق جغرافیایی مختلف، متفاوت است. محققان یک بار تصمیم گرفتند که جمعیت های مختلف را براساس گروه خونی به نژادهای مختلف دسته بندی کنند. اما گروه های خونی در دسته بندی های نژادی قرار نگرفتند.
براساس مناطق جغرافیایی مختلف، گروه خونی O رایج ترین گروه خونی است. درواقع، ۶۳ درصد از مردم جهان این گروه خونی را دارند. در آمریکای جنوبی و مرکزی، میزان گروه خونی O بیشتر هم می باشد؛ حتی در بعضی مناطق به ۱۰۰ درصد نیز نزدیک است. در اروپای شرقی و آسیای مرکزی، میزان گروه خونی O کمتر بوده و گروه خونی B رایج تر است. اما گروه خونی B درسایر نقاط جهان کمتر است. فقط ۱۶ درصد از جمعیت جهان این گروه خونی را دارند.
Rh+ در جهان،رایج تر از Rh- است. کمترین میزان شناخته شده Rh+ نیز زیاد است؛ این میزان حدود ۶۵ درصد درمیان مردم باسک رشته کوه های پیرنه است. آفریقایی هایی که پایین تر از صحرا قرار دارند، بالاترین میزان Rh را دارند که حدود ۹۷ تا ۹۹ درصد است.
مقاله مرتبط: گروه های خونی
نحوه به ارث رسیدن گروه های خونی
گروه خونی یک ویژگی ژنتیکی است. با این وجود، براساس اینکه کدام ژن به ارث می رسد، ممکن است گروه خونی یک کودک متفاوت با والدینش باشد.
هر والد یک الل (ژن) گروه خونی را به کودکش منتقل می کند. والدی که گروه خونی O دارد، می تواند فقط الل O را منتقل کند. الل های A و B “هم غالب” هستند. به این معنی که کودکی که هر کدام از این الل ها را دریافت کند، گروه خونی AB خواهد داشت.
به عنوان مثال، مادری با گروه خونی A که الل A و پدری با گروه خونی B که الل B را منتقل می کنند، کودکی با گروه خونی AB خواهند داشت. والدین فاکتور Rh را نیز به همین صورت منتقل می کنند. گروه خونی Rh+ غالب است. بدین معنی که اگر کودکی یک الل Rh+ به ارث برده باشد و یک الل Rh- ، گروه خونی کودک Rh+ خواهد بود. برای Rh- بودن، کودک باید دو الل Rh- به ارث ببرد. زیرا Rh- مغلوب است.
در سال ۲۰۱۵، محققان آنزیمی را شناسایی کردند که می توانست آنتی ژن ها را از سلول جدا کند. از لحاظ تئوری، پزشکان خواهند توانست با استفاده از این آنزیم، گروه های خونی افراد را تغییر دهند که به طور بالقوه فرایند انتقال گروه های خونی را آسان تر خواهد کرد. با این وجود، محققان باید آزمایشات بیشتری انجام دهند. آن ها فرضیه شان را در انسان امتحان نکرده اند. اگرچه ممکن است این فرضیه روزی به تحقق بپیوندد، اما درحال حاضر امکان تغییر نوع گروه خونی وجود ندارد.
سازگاری برای انتقال خون
افراد می توانند فقط به فردی با آنتی ژن خونی سازگار، خون بدهند.
افراد با گروه خونی Rh- میتوانند به گیرنده های Rh-و Rh+ خون اهدا کنند. اما Rh+ ها نمی توانند به گیرنده های Rh- خون بدهند.
اگر کسی از فردی با گروه خونی ناسازگار خون دریافت کند، می تواند باعث ایجاد یک واکنش ایمنی خطرناک شود و انتقال خون با شکست مواجه گردد.
فردی با گروه خونی O می تواند به همه خون اهدا کند؛ البته درصورتی که فاکتور Rh نیز سازگار باشد. بدین معنی که افراد دارای گروه خونی O+می توانند به افراد A+,AB+,B+ یا O+ خون اهدا کنند؛ اما نمی توانند به افراد O-,B-,AB یا A- خون بدهند.
گروه خونی O- دهنده عمومی است. یعنی می تواند به همه گروه های خونی،خون بدهد. و گروه خونی AB گیرنده عمومی است (درصورت سازگاری Rh )؛ این افراد می توانند از سایر افراد خون بگیرند.
افرادی که گروه خونی AB ، A یا B می توانند فقط به گروه های خونی مشابه خون بدهند.
خیلی جالب بود