تعریف
گاینوکماستیا متورم شدن سینه در مردان و پسران است، که بوسیله اختلال هورمون‌های جنسی ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند یکی از سینه‌ها یا هر دو را( بعضاً نامساوی) درگیرکند.
گاینوکماستیا اغلب مشکلی جدی نیست، اما می‌تواند باتوجه به شرایط دشوار باشد. افراد دچار گینوکماستیا گاهی‌اوقات دچار درد در سینه‌ها شده و ممکن‌است خجالت بکشند.
گاینوکماستیا ممکن‌است خودبه‌خود رفع شود. اما اگر مداوم باشد، دارودرمانی یا جراحی می‌توانند کمک‌کننده باشند.
نشانه‌ها
علایم این بیماری شامل:
- متورم‌شدن بافت‌غده‌ای سینه
- درد سینه
- چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
- اگردچار وضعیت‌های زیر شدید به پزشک مراجعه‌کنید:
- تورم سینه
- درد سینه
- ترشح از نوک سینه در یک یا هر دو سینه
دلایل
گاینوکماسیتا زمانی ایجاد می‌شود که نسبت هورمون تستوسترون نسبت به استروژن کاهش یابد. دلیل این بیماری می‌تواند انسداد اثرات یا تولید تستوسترون و یا افزایش استروژن باشد. عوامل زیر می‌توانند تعادل هورمون را آشفته سازد:
تغییرات هورمونی طبیعی
گاینوکماسیتای نوزادی: بیش از نیمی از نوزادان به دلیل اثر استروژن مادر خود با پستان بزرگ‌شده به دنیا می‌آیند. دربیشتر موارد پستان متورم پس از ۶ماه الی ۲سال خودبه‌خود ازبین می‌رود.
گاینوکماسیتا در زمان بلوغ: گاینوکماسیتای ایجادشده با تغییرات هورمونی در طول بلوغ امری معمول است. بافت پستانی متورم پس از ۶ماه الی ۲سال ازبین می‌رود.
گاینوکماسیتا در مردان: شیوع گاینوکماسیتا درسنین ۵۰تا۶۹سال درباره به حداکثر می‌رسد. حداقل ۲۵درصد مردان در این سنین مبتلا می‌شوند.
داروها
تعدادی از داروها می‌توانند سبب ایجاد گاینوکماسیتا شوند:
داروهای ضدآندوژن که برای بزرگ‌شدگی پروستات مصرف می‌شوند.مانند فلوتامید، فینیسترید و آلداکتون
استروییدهای آنابولیک و آندروژن‌ها
داروهای درمان ایدز
داروهای ضداضطراب مانند دیازپام
آنتی‌بوتیک‌ها
داروهای زخم معده مانند سیمتیدین
شیمی درمانی
داروهای قلب مانند دیگوکسین یا مسدود‌کننده‌های کانال‌های کلسیمی
داروهای محرک دستگاه گوارش
مواد مخدر
الکل
آمفتامین‌ها
ماریجوانا
هرویین
متادون
وضعیت‌های سلامتی
کوچک‌شدن گنادها: هر بیماری که با ترشح طبیعی تستوسترون مداخله داشته‌باشد، مانند سندرم کلاین فلتر یا نارسایی غده هیپوفیز.
سالخوردگی: تغییرات هورمونی با افزایش سن می‌تواند موجب گاینوکماسیتا به‌خصوص در افراد با اضافه وزنی شود.
تومور‌ها: مانند تومورهای بیضه، فوق‌کلیه یا هیپوفیز
نارسایی کبدی و سیروز کبدی
سوءتغذیه و قحطی
محصولات گیاهی
روغن‌های گیاهی، مانند درخت‌چای یا اسطوخودوس، که در شامپوها یا صابون‌ها استفاده‌می‌شود با گاینوکماسیتا در ارتباط هستند. این احتمالاً در رابطه با اثر استروژنی ضعیف آنها است.
عوامل خطرزا
این عوامل شامل موارد زیر می‌باشند:
دوران بلوغ
سن بالا
استفاده از استروییدهای آنابولیک یا آندروژن‌ها برای افزایش عملکرد ورزشی
بیماری‌های خاص مانند بیماری‌های کبد و کلیه، بیماری‌های تیروییدی، تومورهای هورمونی فعال و سندرم کلاین فلتر
تشخیص
پزشک از شما درباره بیماری‌ها و داروهای مصرفی‌تان و سابقه‌خانوادگی سوال خواهد‌کرد. سپس معاینه جسمی را که شامل ارزیابی بادقت بافت پستانی، شکم و بیضه‌ها انجام خواهد‌داد.
آزمایشات اولیه برای تشخیص علت بیماری شامل موارد زیر می‌باشد:
آزمایش خون
ماموگرافی
ممکن‌است باتوجه نتایج آزمایشات اولیه شما آزمایشات دیگری نیز لازم باشند:
سی‌تی اسکن
MRI
سونوگرافی از بیضه‌ها
نمونه‌برداری از بافت
مواردی که علایم مشابه دارند
وجود بافت‌چربی در پستان
سرطان سینه
آبسه پستان
درمان
بیشتر موارد گاینوکماسیتا پس از مدتی برطرف می‌شود. اما اگر بیماری بوسیله بیماری‌های پایه‌ای مانند، هیپوگنادیسم یا سیروز نیاز به درمان دارد. اگر داروهای ایجاد‌کننده گاینوکماسیتا مصرف می‌کنید ممکن‌است پزشک توصیه کند تا مصرف آنها را متوقف‌کرده یا با داروی دیگری جایگزین سازید.
دارودرمانی
داروهایی که برای سرطان سینه و بیماری‌های مشابه، مانند تاموکسیفن، رالوکسیفن و مهارکننده‌های آروماتاز(آریمیدکس) استفاده می‌شود، ممکن‌است برای برخی مردان با گاینوکماسیتا کمک‌کننده باشند، اگرچه این داروها توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده‌اند، اما برای این مصرف به‌خصوص تأیید نشده‌اند.
جراحی برای خارج کردن بافت پستانی اضافی
دو گزینه برای جراحی گاینوکماسیتا وجود دارد:
لیپوساکشن( مکش بافت چربی): این جراحی چربی پستان را برطرف می‌کند، ولی نه خود غده پستان.
ماستکتومی( برداشت پستان): این نوع جراحی غده پستان را برطرف می‌کند. جراحی عمدتاً بوسیله آندوسکوپی یعنی با ایجاد یک برش کوچک انجام می‌گیرد.
پیشگیری
شما می‌توانید با کنترل تعدادی از عوامل، خطر گاینوکماسیتا را کاهش دهید:
از داروهای غیرمجاز استفاده نکنید: شامل استروییدها و آندروژن‌ها، آمفتامین‌ها، هرویین و ماریجوانا
از الکل دوری کنید
