مطالعه جدیدی که در نشریه Aging cell منتشر شدهاست، نشان میدهد فرآیندهای پیری انسان میتواند مانع از پیشرفت سرطان شود.
پیری، یکی از بزرگترین ریسک فاکتورهای سرطان است. با این حال مکانیسمهای زیستی دخیل در این ارتباط، هنوز ناشناخته هستند.
هر سلول در بدن انسان بمنظور انجام وظایف مشخصی اختصاصی شده و تنها به بیان ژنهای مشخصی نیاز دارد. بیان ژن فرآیندی است که فعال شدن ژنهای بخصوص بمنظور تولید پروتئین مورد نیاز را شامل میشود.
بررسیهای بیان ژن در مطالعه سرطان و پیری مورد استفاده قرار گرفتهاند، ولی تنها مطالعات اندکی، ارتباط میان تغییرات بیان ژن را در این دو فرآیند بررسی کردهاند.
بیشتر بخوانید: https://virtualdr.ir/103198-%d8%af%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%b3%d8%b1%d8%b7%d8%a7%d9%86-2/
محققان گروه ژنومیک پیری از دانشگاه لیورپول تحت هدایت دکتر ژائو پدرو دماگالس، بمنظور فهم بهتر مکانیسمهای زیستی دخیل در این روند، نحوهی بیان متفاوت ژنها با افزایش سن و اینکه کدام ژنها در سرطانها بصورت متفاوتی بیان میشوند را در نه بافت انسانی مطالعه کردند.
در حالت طبیعی، یک سلول سالم میتواند بصورت کنترل شده تقسیم شود. در مقابل، سلولهای مسن یا “خفته” توانایی خود را برای تقسیم شدن از دست دادهاند. با افزایش سن ما، تعداد سلولهای پیر در بدن ما افزایش مییابد، که باعث پیشرفت بسیاری از فرآیندها و بیماریهای مرتبط با سن میگردد.
جهشهای ژنتیکی که توسط دیگر موارد مانند مواجهه با پرتوی فرابنفش ایجاد میشوند، برخی اوقات میتوانند تکثیر غیر قابل کنترل سلولها را سبب شوند—و رشد کنترل نشدهی سلول بمعنی سرطان است. سلولها اغلب قادر به شناسایی این جهشها و رفتن به حالت خواب بمنظور جلوگیری از تقسیم هستند.
محققان دریافتند در بسیاری از بافتهای مورد مطالعه، پیر شدن و بیان ژن سرطان “بطرز شگفت انگیزی” به سمت مخالف تغییر یافت. این مجموعههای ژنی مشابه با بسیاری از فرآیندها، خصوصا چرخه سلولی و سیستم ایمنی، مرتبط بودند. بعلاوه، پیری سلولی به سمت مخالف مشخصههای سرطان تغییر جهت داد.
محققان بر این باورند تغییرات در پیری و افزایش سن سلولی میتواند با کاهش تکثیر سلولی ارتباط داشته باشد، درحالیکه تغییرات سرطانی به سمت افزایش تکثیر سلولی سوق مییابند.
دکتر دماگالس گفت: “یکی از دلایلی که بدن ما بمنظور ایجاد سلولهای پیر تکامل یافته است، سرکوب سرطان است. ولی بنظر میرسد سلولهای پیر در بافتهای در حال پیر شدن بدن انسان تجمع یافته و باعث دژنراسیون و اختلالات مرتبط با پیری میشوند. نکته مهمتر اینکه مطالعه ما، دید مرسوم را در رابطه با ارتباط میان سرطان و پیری به چالش میکشد و نشان میدهد فرآیندهای پیری میتوانند باعث ممانعت از تکامل سرطان شوند. با اینکه جهشها با افزایش سن، تجمع یافته و عامل اصلی سرطان هستند، بافتهای در حال پیری تکثیر سلولی و سرطان متعاقب را متوقف میسازند. بهمین ترتیب شما از این دو نیرو برخوردار هستید، جهشهای عامل سرطان و دژنراسیون بافتی که مانع آن میشود. این یافته، میتواند دلیلی برای این مورد باشد که چرا در سنین بسیار بالا، میزان بروز سرطان کاهش مییابد.”
با این حال، یک توضیح جایگزین با ت.جه به زیست شناسی تکاملی مطرح است. کاسیت چاسیریسوپاچای، مولف ارشد مطالعه میگوید: “بافتهای در حال پیری دقیقا میتوانند محیط بهتری برای یک سلول سرطان سرکش بمنظور تکثیر باشند؛ زیرا سلول سرطانی یک مزیت تکاملی خواهد داشت.”
دکتر دماگالس افزود: “نتایج ما، پیچیدگی ارتباط میان پیری، سرطان و افزایش سن سلولی را برجسته میسازد همچنین نشان میدهد در بسیاری از بافتهای انسان، فرآیندهای پیری و افزایش سن، بصورت متناوب در مقابله با سرطان انجام میشوند، ولی در موقعیت کنونی، مطالعات پویاتری مورد نیاز است.”