هلیکوباکتر پیلوری چیست؟
هلیکوباکترپیلوری باکتری است که مسئول بسیاری از بیماری های زخم معده است. تقریبا نیمی از جمعیت جهان این باکتری را دارند که شایعترین عفونت های باکتریایی در انسان را تشکیل میدهد. هلیکوباکتر پیلوری در کشور های در حال توسعه شایعتر است. ریسک ابتلا به هلیکوباکترپیلوری به طبقه ی اجتماعی اقتصادی افراد مربوط است. بیشتر در مناطقی که سطح زندگی پایینی دارند مثل محل های شلوغ با بهداشت پایین ، زندگی در نزدیکی آب های جاری و خانواده هایی با تعداد فرزندان بالا. بسیاری از کودکان در کشور های درحال توسعه در زیر ۱۰ سالگی مبتلا میشوند. در نیوزلند شیوع بالایی در مائوری و پولینزیانز وجود دارد و مطالعات نشان داده است که حدود ۵% از کودکان اروپایی تا سن ۲۰ سالگی با هلیکوباکترپیلوری آلوده میشوند درحالیکه این آمار در کودکان پولینزیایی ۵۰% است.
مسیر اصلی عفونت هنوز نامشخص است ولی انتقال فرد به فرد از طریق دهانی-دهانی یا دهانی-مدفوعی علت اصلی ابتلا قلمداد میشود. کارهایی مثل شریک شدن غذا ، استفاده از قاشق و چنگال مشترک و عدم رعایت بهداشت دستشویی میتواند منجر به انتقال هلیکوباکترپیلوری به افراد دیگر شود.
چه بیماری هایی با هلیکوباکترپیلوری مرتبط اند؟
هلیکوباکترپیلوری مستقیما معده را درگیر میکند دیگر مشکلات بیشتر مربوط به پاسخ ایمنی به باکتری است:
- گاستریت مزمن (التهاب معده)
- زخم معده
- سرطان معده
- تیپ های خاصی از لنفوم (سرطان های بافت لنفوئید)
علائم هلیکوباکترپیلوری چیست؟
بسیاری از افراد با عفونت های هلیکوباکترپیلوری بدون علامتند. زمانیکه هلیکوباکترپیلوری زخم معده و گاستریت ایجاد کند ، علائم و عوارض بیشتر میشوند. این علائم اختصاصی نیستند و شامل:
- درد شکم (قسمت بالایی شکم)
- تهوع
- استفراغ
- نفخ
- مدفوع قیری یا قرمز رنگ (نشان دهنده ی خونریزی در معده)
- کم خونی
هلیکوباکترپیلوری چگونه به معده آسیب میرساند؟
آسیب به مخاط معده برآیند فعالیت باکتری و مقابله ی سیستم ایمنی بدن است. هلیکوباکترپیلوری چندین آنزیم و محصول میکروبی اسجاد میکند که مستقیما مخاط معده را تحت تاثیر قرار میدهد. سیستم ایمنی یک پاسخ ایمنی التهابی علیه باکتری برای از بین بردن آن ایجاد میکند. در طی این مقابله مخاط معده به صورت ناخواسته در معرض آسیب قرار میگیرد.
چه تحقیقاتی در مورد هلیکوباکتر پیلوری وجود دارد؟
چند تست برای بررسی حضور هلیکوباکتر پیلوری در معده وجود دارد:
تست خون:
این تست آنتی بادی های خاصی را علیه باکتری هلیکوباکترپیلوری شناسایی میکند.
تست تنفسی:
با نوشیدن محلولی از اوره ی کربن نشان دار شده مشخص میشود. این ترکیب توسط هلیکوباکترپیلوری میشکند و قطعات شکسته شده در تنفس قابل ردیابی است.
تست مدفوعی:
این تست پروتئین های هلیکوباکتر پیلوری را در مدفوع شناسایی میکند.
تست اندوسکوپیک:
این روش شامل استفاده از ابزار های نوری برای معاینه ی بصری قسمت های داخلی بدن است. یک لوله ی انعطاف پذیر از طریق دهان به داخل معده و مناطق فوقانی روده کوچک وارد میشود. نمونه های کوچک بافتی را میتوان از دیواره ی معده گرفت که پس از آن برای هلیکوباکتر پیلوری آزمایش میشود.
تست خون و تست تنفس عموما خط اول تشخیص هلیکوباکترپیلوری را تشکیل میدهند. بیوپسی از طریق اندوسکوپ یک روش نیمه تهاجمی است و معمولا در افرادی انجام میشود که به دلیل دیگری نیاز به اندوسکوپی دارند.
چه کسانی باید غربالگری شوند؟
کالج Gastroenterology آمریکا انجام تست را در شرایط زیر توصیه میکند:
- بیمارانی با زخم معده ی فعال
- افرادی که تاریخچه ای از زخم معده دارند
- افرادی که لنفوم MALT معده دارند (mucosa associated lymphoid tissue)
- بیمارانی که تحت رزکشن زودرس سرطان معده قرار گرفته اند
تست بیماری برای افرادی که علائم ندارند و یا هیچ تاریخچه ای از زخم معده ندارند توصیه نیشود. همچنین جمعیتی مخصوص که در معرض زخم های پیش رونده یا سرطان های معده هستند ممکن است در گروه بدون علامت جای بگیرند.
درمان هلیکوباکترپیلوری چیست؟
درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری مصرف چندین دارو به مدت تا ۱۴ روز است. (درمان ۳ دارویی) برای مثال:
مهار کننده ی پمپ هیدروژن (مهار ترشح اسید معده) مثل omeprazole 40 mg یک بار در روز ، amoxicillin 1 gr دوبار در روز ، clarithromycin ۵۰۰ mg دوبار در روز
درمان هلیکوباکتر پیلوری حداقل ۹۰% افراد را درمان میکند.
ارتباط هلیکوباکترپیلوری با بیماری های پوستی چیست؟
هلیکوباکترپیلوری طیفی از بیماری ها را درگیر میکند که به مسیر گوارشی هیچ ارتباطی ندارند. پوست یک مثال ازین ارگان های درگیر است و چندین مطالعه ارتباط مشکلات زیر را با هلیکوباکترپیلوری نشان داده است:
کهیر مزمن خود به خودی: چندین مطالعه نشان داده اند که بین عفونت هلیکوباکتر پیلوری و کهیر مزمن ارتباط وجود دارد. تصور میشود که عفونت با هلیکوباکترپیلوری باعث افزایش نفوذ پذیری در معده میشود و در معرض سیستم ایمنی قرار گرفتن آلرژن ها (موادی که باعث ایجاد حساسیت میشوند) در دستگاه گوارش افزایش میابد. همچنین پاسخ ایمنی به هلیکوباکترپیلوری آنتی بادی هایی تولید میکند که ممکن است باعث آزاد شدن هیستامین در پوست شود.
رزاسه: هلیکوباکترپیلوری میتواند سطح اکسید نیتروژن در خون یا بافت را افزایش دهد که این امر باعث بروز گرگرفتگی و اریتم (قرمزی پوست) که به آن رزاسه میگویند میشود.
پسوریازیس: هلیکوباکتر پیلوری ممکن است یکی از ارگانیسم هایی باشد که قادر به ایجاد پاسخ التهابی در پسوریازیس است.
سندرم شوگرن: هلیکوباکترپیلوری میتواند واکنش خود ایمنی علیه پوست و غدد ایجاد کند که باعث ایجاد سندرم شوگرن خواهد شد.
- پورپورای هنوخ شوئن لاین
- آلوپسی آرئاتا (کچلی)
- بیماری پوستی سویت
- اسکلروز سیستمیک
- درماتیت آتوپیک
- بیماری بهجت
- خارش جنرالیزه ی بدن
- خارش شدید ندولار
- خون مردگی زیرپوستی ناشی از ترومبوسیتوپنی
- لیکن پلان
- زخم آفتی
آیا درمان هلیکوباکترپیلوری بر عوارض پوستی تاثیر دارد؟
چندین مطالعه ی کوچک نشان داده اند که ریشه کن کردن هلیکوباکترپیلوری بر روی برخی از بیماری های پوستی مانند کهیر ، بیماری بهجت ، لیکن پلان ، درماتیت آتوپیک ، بیماری سویت و اسکلروز سیستیک نتیجه ی مثبت دارد. بیماری هایی که ممکن است درمان باکتریایی بر بهبود آن ها تاثیری نداشته باشد پسوریازیس و رزاسه است.
این مطالعات به صورت تصادفی انجام نشده است و تعداد کمی از بیماران را شامل میشود ؛ بنابراین نتیجه ی نهایی در مورد ریشه کن کردن هلیکوباکترپیلوری در بیماری های پوستی در حال حاضر در مطالعات نتیجه ای در بر نداشته است.
