اصطلاح پزشکی‌ای که برای درد زیر انگشتان کف پا استفاده می‌شود، متاتارسالژی است. این اصطلاح یک لفظ کلی است. علت درد پنجه پا برخلاف خود تشخیص، می‌تواند مختلف باشد؛ مبتلایان به متاتارسالژی، از درد و التهاب بالشتکی که به طور مستقیم زیر انگشتان پا قرار دارد، شکایت دارند. ممکن است درد هنگامی که فرد از پاهای خود استفاده نمی‌کند تخفیف یافته و با انجام فعالیت‌های روزانه از سر گرفته شود. در بیشتر موارد، درد زیر انگشتان کف پا قابل درمان است؛ به خصوص زمانی که علت درد پنجه پا مشخص شده باشد. در این مقاله به بررسی بیشتر علت درد زیر انگشت شست پا یا به طور کلی‌ترعلت درد پنجه پا و درمان درد کنار پا خواهیم پرداخت.
پنجه پا کجاست
پنجه پا جایی است که بیشترین فشار را هنگام ایستادن و حرکت متحمل می‌شود. درد پنجه پا معمولاً در سر متاتارس‌ها یا استخوان‌های کف پا احساس می‌شود. این مفاصل دقیقاً زیر انگشتان پا قرار دارند. ممکن است با خم کردن انگشتان پا، درد زیر انگشتان کف پا با ماهیت تیر کشنده و همراه با بی حسی تجربه شود.
علت درد پنجه پا
با توجه به عوامل مختلف، فرد ممکن است درد زیر اگشتان کف پا را تجربه کند و نکته مهم اینجاست که علت درد پنجه پا مشخص شود تا برای تخفیف درد بهترین روش ممکن را بکار برد.
علت درد زیر انگشت شست پا یا به طور کلی‌تر علت درد پنجه پا ممکن است ناشی از:
- فعالیت بدنی شدید
- داشتن قوس کف پایی بلند یا بلندتر بودن انگشت دوم پل نسبت به انگشت شست
- شکستگی‌ها
- پوشیدن کفش پاشنه بلند یا کفش‌های خیلی کوچک
- انگشت چکشی و برآمدگی‌های کوچک بر روی انگشتان
- اضافه وزن
- آرتریت یا درد مفاصل استخوان‌های کف پا
علاوه بر این، شرایط خاصی دیگری ممکن است باعث ظهور درد زیر انگشتان کف پا شود. در تومور عصبی مورتون (Morton’s neuroma)، ناحیه‌ی بین انگشتان سوم و چهارم تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این درد به علت ضخیم شدن بافت‌های اطراف اعصاب منتهی به انگشتان پا است.
بیماری فریبرگ (Freiberg) نیز می‌تواند علت درد پنجه پا باشد. در این بیماری، بخشی از سر انگشتان کف پا تمامیت ساختاری خود را از دست داده و منجر به فروپاشی سر استخوان‌های کف پایی دوم و مفصل مجاور آن می‌شود.
همچنین درد زیر انگشتان کف پا می‌تواند ناشی از التهاب استخوان کنجدی یا سزاموئید (sesamoiditis) باشد. این التهاب ناشی از شکسته شدن یا التهاب استخوان‌های قرقره مانندیست که به جای استخوان‌های دیگر به تاندون‌ها متصل می‌شوند (مانند استخوان پاتلا زانو). این عارضه در افرادی که فعالیت بدنی بالایی دارند، مانند رقصندگان باله یا دونده‌ها دیده می‌شود.
تشخیص علت درد پنجه پا
گاهی اوقات درد استخوان‌های کف پا پس از گذشت چند روز خودبه‌خودی از بین می‌رود. اگر درد زیر انگشتان کف پا بیش از دو هفته ادامه داشته باشد، یا اگر درد قبلی شدید یافته و با تورم یا تغییر رنگ پوست ناحیه همراه باشد، مراجعه به پزشک ضرورت می‌یابد.
پزشک هنگام ایستادن و نشستن، پای فرد را معاینه می‌کند و سؤال‌هایی در مورد سبک زندگی فردی خواهد پرسید؛ از جمله این که روزانه چند ساعت باید روی پای خود باشید، به طور کلی از چه نوع کفش‌هایی استفاده می‌کنید و آیا فعالیت بدنی جدیدی داشته‌اید یا خیر.
پزشک همچنین ممکن است برای تعیین این که آیا انگشتان دچار شکستگی شده‌اند یا خیر، دستور عکس برداری با اشعه ایکس را خواهد داد. مانند هرگونه آسیب یا مشکل دیگر مربوط به پا، در صورت ابتلا به دیابت باید پزشک را در جریان بیماری گذاشت.
درمان درد کنار پا
داروهای خانگی زیادی برای در مان درد کنار پا وجود دارد. اگر علت درد پنجه پا فرد مربوط به عوارض به نسبت جدی‌تری مانند بیماری فریبرگ یا دیابت نباشد، پزشک احتمالاً تمام یا برخی از توصیه‌های زیر را به فرد خواهد کرد. در صورت رعایت نکات زیر، درد زیر انگشتان کف پا باید طی چند روز تسکین یابد.
تا جای صورت امکان، به پای خود استراحت دهید، خصوصاً بعد از فعالیت‌های بدنی. بعد از پیمودن یک فاصله ۲۰ دقیقه‌ای از یک بسته یخ استفاده کنید و ۲۰ دقیقه بعدی را استراحت کنید. یخ به کاهش التهاب و کاهش تورم مفصل کمک می‌کند.
کفش راحت بپوشید. اگر علت درد پنجه پا پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند است، احتمالاً پزشک توصیه می‌کند که کفش‌های خود را عوض کنید. همچنین مطمئن شوید که کفش‌های شما متناسب با سایز پاهیتان است. کفش‌های تنگ می‌تواند باعث شود که هنگام ایستادن یا راه رفتن پاهایتان صاف قرار نگیرد و تعادل مناسبی نداشته باشید.
ورزش کنید. با این که در دوره بهبودی باید از فعالیت‌های بدنی خاص و تحرک زیاد اجتناب کنید اما، نرمش‌های ویژه می‌تواند درد را کاهش داده و انعطاف پذیری و قدرت عضلانی ماهیچه‌ها را افزایش دهد. برای درمان درد کنار پا تمرینات کششی روزانه می‌تواند کمک کننده باشد.
از سازه‌های مصنوعی کمک کننده استفاده کنید. بسته به میزان شدت زیر انگشتان کف پا ممکن است پزشک استفاده از سازه‌های ارتوپدی مصنوعی را پیشنهاد دهد. این ابزارها می‌تواند به تراز کردن پا و ایجاد یک بالشتک اضافی برای پا کمک کند. قرار دادن یک بالشتک زیر پنجه پا نیز می‌تواند درد را کاهش دهد.
وزن بدن خود را مدیریت کنید. اضافه وزنی می‌تواند فشار بیشتری را به پنجه پا وارد کند و کاهش وزن می‌تواند در تسکین این درد کمک کننده باشد. پزشک می‌تواند بر اساس سبک زندگی فردی و سایر عوارض مربوط به سلامتی، توصیه‌های لازم را به فرد کند.
داروهای ضد درد مصرف کنید. پزشک ممکن است برای درمان در کنار پا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا نوع دیگری از مسکن‌ها را تجویز کند. اگر بیماری التهاب مفصل کف پایی شدیدی داشت، پزشک ممکن است استروئیدهای تزریقی را نیز برای تجویز نماید.
اگر درد پنجه پا در اثر انگشت چکشی، درگیری عصب مچ پا یا انواع مشابه این عارضه‌ها باشد، جراح ارتوپدی یا پزشک متخصص پا درباره لزوم یا عدم لزوم جراحی به عنوان بهترین روش درمان تصمیم گیری خواهند کرد. با این حال، درمان‌های فوق در بیشتر موارد، درد پنجه پا را درمان می‌کنند.
مشکلات خاص نیاز به درمان‌های بیشتری دارند. اگر فرد به بیماری فرینبرگ مبتلا است، درمان شامل استفاده از سازه‌های محکم برای قرار دادن زیر پد پنجه پا یا استفاده از کفش‌های rock-bottom (قسمت تحتانی کفش‌ها سخت است مانند کفش‌های لژدار) می‌باشد. در صورت ابتلا به بیماری تومور عصبی مورتون، می‌توان از بالشتک‌های مخصوص پا نیز استفاده کرد. در موارد شدید این بیماری، پزشک ممکن است برای تسکین درد عصب از تزریق مسکن یا جراحی ناحیه آسیب دیده استفاده کند.
پیش آگهی درد زیر انگشتان کف پا
اکثر بیماران با شکایت درد پنجه پا ، با استفاده از درمان‌های توصیه شده دردشان برطرف می‌شود. پوشیدن کفش راحت و حفظ وزن سالم می‌تواند به جلوگیری از درد زیر انگشتان کف پا کمک کند. اگر علت درد پنجه پا در نتیجه فعالیت بدنی است، استراحت دادن به پا تا جای ممکن می‌تواند در فروکش کردن درد کمک کننده باشد.
در تمامی موارد، به دنبال مشاوره‌های پزشکی باشید. اپ از مراقبت‌های مخصوص هر عارضه استفاده نمایید، سرعت بهبودیتان نیز افزایش می‌یابد.
