خونریزی از واژن در فاصله‌ی بین دوره‌های قاعدگی اغلب دلیل نگران‌کننده‌ای به‌همراه ندارد. اگر مقدار خونریزی کم باشد، لکه بینی گفته می‌شود. خون ریزی بین دو قاعدگی می‌تواند علل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، آسیب دیدگی یا یک تغییر شرایط مهم در سلامتی فرد، داشته باشد.
خون ریزی بین دو قاعدگی، به هر خونریزی که در فاصله‌ی زمانی بعد از پایان یک دوره و قبل از شروع دوره‌ی بعدی رخ دهد، اطلاق می‌شود. در این حالت فرد ممکن است متوجه لکه‌های قهوه‌ای روشن در لباس زیر خود و یا خونریزی سنگین شبیه به یک دوره معمولی شود.
در این مقاله، به علل احتمالی خونریزی بین پریودها، راهکارهای موجود برای جلوگیری از لکه بینی، و زمان مناسب برای مراجعه به پزشک می‌پردازیم.
علل خونریزی بین دو قاعدگی
اصطلاح علمی موجود برای خون ریزی بین دو قاعدگی، متوراژی است که به لکه بینی مشهور است.
چرخه قاعدگی به فاصله‌ی زمانی بین اولین روز یک دوره تا اولین روز دوره‌ی بعدی گفته می‌شود. هر چرخه به طور معمول بین ۲۵ تا ۳۰ روز طول می‌کشد اما ممکن است طولانی تر یا کوتاه تر نیز باشد. پریود به زمان خون ریزی زن در هر ماه گفته می‌شود که معمولاً بین ۲ تا ۷ روز طول می‌کشد. زمان دوره‌ها در افراد متفاوت است.
دلایل مختلفی برای خونریزی بین دوقاعدگی وجود دارد:
جلوگیری از بارداری هورمونی
روش‌های ضدبارداری هورمونی یکی از دلایل عمده خونریزی واژن در بین دوره‌ها است.
اگر قرار باشد مصرف این دارو‌ها باعث خونریزی نامنظم شود، معمولاً در ۳ ماه اول استفاده از دارو اتفاق می‌افتد. برخی از نمونه های ضد بارداری هورمونی عبارتند از:
- دستگاه داخل رحمی (IUD)
- پچ کنترل تولد
- حلقه واژینال
- قرص‌های پیشگیری از بارداری
- ایمپلنت ضدبارداری
اگر خون ریزی بین دو قاعدگی بسیار زیاد باشد یا بیش از ۳ ماه طول بکشد، دریافت مشاوره‌ی پزشکی ضروری است. تغییر شیوه‌ی پیشگیری از بارداری اغلب می‌تواند جلوی خونریزی بین دوره‌ای را بگیرد.
اگر فرد پیشگیری هورمونی از بارداری را طبق دستورالعمل انجام ندهد، وقوع خونریزی بین دوره‌ای دور از انتظار نیست. به عنوان مثال اگر فرد مصرف یک وعده قرص ضد بارداری را فراموش کند یا با پچ کنترل بارداری مشکل داشته باشد. این موارد گاها منجر به لکه بینی می‌شوند.
پیشگیری از بارداری اضطراری
استفاده از وسایل ضدبارداری اضطراری نیز باعث خونریزی می‌شوند. این امر در مورد هر دو روش پیشگیری از بارداری اضطراری یعنی؛ قرص صبح روز بعد و IUD، صادق است.
خونریزی لانه گزینی
بعضی از زنان بلافاصله پس از بارداری دچار لکه بینی می‌شوند، یعنی درست زمانی که تخمک‌های بارور شده داخل رحم لانه‌گزینی می‌کنند که خونریزی ناشی از لانه‌گزینی نامیده می‌شود. همچنین وقوع کمی گرفتگی در دیواره‌ی رحم نیز ممکن است.
سقط جنین
خون ریزی بین دو قاعدگی یک نشانه اولیه برای سقط جنین است. سقط جنین می‌تواند در هر زمانی از طول دوره‌ی بارداری و حتی قبل از اینکه فرد متوجه بارداری خود شود، هم اتفاق بیفتد.
خاتمه دادن به بارداری
بسیاری از افراد بعد از پایان دادن به بارداری، خونریزی‌هایی را تجربه می‌کنند. لکه بینی ممکن است بعد از انجام عمل جراحی در داخل کلینیک و یا بعد از مصرف قرص سقط جنین تا چند هفته ادامه یابد. اگر خونریزی بسیار سنگین بود، رجوع به پزشک الزامی است.
عفونت های مقاربتی (STIs)
برخی از عفونت های مقاربتی (STIs) می توانند باعث خونریزی واژینال شوند. کلامیدیا یک مثال رایج است که می‌تواند باعث خونریزی در طول یا بعد از رابطه‌ی جنسی نیز شود.
جراحت
اگر پوست و یا بافت واژن آسیب ببیند، منجر به خونریزی می‌شود. معمول ترین راه وقوع این اتفاق در طول رابطه جنسی است. اگر واژن خشک باشد، وقوع آن بسیار محتمل تر است.
بدن یک روان کننده طبیعی تولید می‌کند که واژن را برای نزدیکی آماده می‌کند. خشکی واژن می‌تواند ناشی از عوامل زیادی از جمله عدم برانگیختگی، تغییر سطح هورمون ناشی از یائسگی، دیابت یا درمان سرطان باشد.
یائسگی یا پیش یائسگی
یائسگی معمولاً بین سنین ۴۵ تا ۵۵ اتفاق می‌افتد. زمانی فرد یائسه خوانده می‌شود که برای یک سال پریودی نداشته باشد. پیش یائسگی دوره‌ای است که به یائسگی منجر می‌شود.
یائسگی می‌تواند تا ۱۰ سال علت تغییر سطح هورمونی بدن باشد. میزان هورمون در دوران پیش یائسگی اغلب ناپایدار است که می‌تواند سبب دوره‌های نامنظم، لکه بینی و خونریزی شدید شود.
پولیپ در دهانه رحم یا واژن
پولیپ‌ها رشد کمی دارند و در رحم یا در گردن رحم که ساختار بین واژن و رحم است، ایجاد می‌شوند. پولیپ‌ها گاها می توانند باعث خونریزی شوند طوری که نیاز به از بین بردن آنها باشد.
برخی سرطان‌ها
خون ریزی بین دو قاعدگی اغلب دلیل نگران‌کننده ای ندارد. اما گاها می‌تواند یکی از علائم احتمالی انواع خاصی از سرطان‌ها باشد. سرطان دهانه رحم زنان را در هر سنی تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری بیشتر در زنان فعال جنسی بین ۳۰ تا ۴۵ سال مشاهده می‌شود.
خون ریزی بین دو قاعدگی یا خونریزی بعد از رابطه جنسی یکی از اولین علائم سرطان دهانه رحم است. سایر علائم اولیه شامل درد در حین برقراری رابطه جنسی یا ترشحات واژن با بوی نامطبوع است. سرطان رحم در زنان بالای ۵۰ سال شایع‌تر است. خونریزی واژن از علائم اولیه این نوع سرطان نیز است، به خصوص اگر خونریزی بعد از یائسگی رخ دهد.
سرطان رحم بیشتر در خانم‌هایی که به یائسگی رسیده‌اند رخ میدهد. از آن‌جایی که آنها دیگر پریود ندارند، هرگونه خونریزی واژن بعد از یائسگی غیرعادی تلقی می‌شود. اگر زنان به یائسگی نرسیده باشند نیز وقوع خونریزی بین دوره ها ممکن است. گاهی اوقات خونریزی شدیدتر از حد معمول است. علائم کمتر شایع شامل درد در طول رابطه جنسی یا درد شکم است.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می‌تواند باعث پریودهای نامنظم و همچنین خون ریزی بین دو قاعدگی شود. علائم دیگر شامل مشکلات باروری، افزایش وزن و پوست چرب یا آکنه است.
اندومتریوز یا آدنومیوز
بیماری مزمن موثر بر رحم مانند اندومتریوز یا آدنومیوز ، می‌تواند باعث خونریزی یا لکه بینی بین دوره‌ها شود. همچنین در این حالت دوره قاعدگی سنگین یا دردناک و گرفتگی بین دوره ها نیز مشهود است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟
اگر خون ریزی بین دو قاعدگی واژن سنگین یا مداوم باشد، فرد باید مشاوره‌ی پزشکی دریافت کند. آگاهی از هرگونه علائم احتمالی مرتبط با لکه بینی بین دوره ها می‌تواند به پزشک در تشخیص مشکل کمک کند.
اگر خانمی اخیرا مصرف داروی ضد بارداری هورمونی را شروع کرده باشد، خونریزی حدودا بعد از ۳-۶ ماه برطرف می‌شود. درغیر این صورت باید به پزشک مراجعه شود. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است روش‌های جلوگیری از بارداری در فرد تغییر یابد.
STI مسری است و می تواند باعث مشکلات درازمدت در سلامتی فرد شود. اگر فردی مشکوک به STI باشد که باعث خونریزی واژن می‌شود، باید برای آزمایش و معالجه به پزشک متخصص مراجعه کند. بیشتر STI ها معمولاً با آنتی بیوتیک قابل درمان هستند.
درمان و پیشگیری
روش درمان به علت بستگی دارد. چه پیگیری‌ای در موقع خونریزی اتفاق می افتد؟ چه مدت طول می‌کشد؟ چه مقدار خون از دست میرود؟ پاسخ این سوالات به پزشک کمک می‌کند تا علت را تشخیص دهد.
آزمایش سرطان دهانه رحم که به عنوان غربالگری یا پاپ اسمیر شناخته می شود، وجود هر چیز غیرمعمول در بافت گردن رحم را بررسی می‌کند. انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند تا زنان از ۲۱ سالگی شروع به حضور در غربالگری دهانه رحم کنند. پارگی‌های کوچک و خونریزی می‌تواند در اثر آسیب به پوست خشک واژن رخ دهد.
استفاده از روان کننده مصنوعی و اطمینان از برانگیختگی قبل از رابطه جنسی می‌تواند از آسیب دیدن واژن حین نزدیکی جلوگیری کند. هیچ درمانی برای تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد، اما می توان علائم آن را مدیریت کرد. راهکارهای درمانی برای این بیماری شامل کم کردن وزن، مصرف داروهای ضد بارداری هورمونی و استفاده از درمان متابولیک است.
عوارض
خون ریزی بین دو قاعدگی واژن می‌تواند باعث اضطراب و‌نگرانی در فرد شود. همچنین بسته به علت می‌تواند دردناک یا ناراحت کننده باشد. هرکسی که دچار مشکل اساسی در سلامت مانند STI شود، باید در اسرع وقت به دنبال معالجه باشد.
در موارد شدید ابتلا به STI ممکن است در باروری فرد مشکلاتی ایجاد شود. تشخیص اولیه زودهنگام سرطان احتمال موفقیت در درمان و بهبودی فرد را افزایش میدهد.
چشم انداز
شایع ترین دلیل خون ریزی بین دو قاعدگی واژن، داروهای ضد بارداری هورمونی و نیز تغییرات مربوط به یائسگی است. غربالگری منظم گردن رحم یک بخش اساسی از مراقبت های بهداشتی پیشگیرانه است که می‌تواند به یافتن زودهنگام سلول‌های غیرمعمول کمک کند.
آگاهی از سایر علائم و مشاوره پزشکی صحیح می‌تواند به پزشک کمک کند تا مشکل احتمالی موجود را تشخیص داده یا رد کند.
