مدفوع درحالت عادی، جامد و قهوه ای رنگ است؛ اما میتواند تغییرات زیادی داشته باشد. مدفوع کف آلود یا کفی شبیه اسهال است و ممکن است حباب نیز داخلش دیده شود. همچنین امکان دارد روغنی بوده یا حاوی مخاط باشد. مدفوع کف آلود، وجود کف در مدفوع گاهی اوقات به دلیل واکنش به برخی غذاها ایجاد می‌شود. اگر علت همین باشد، علائم با گذشت زمان و هیدراتاسیون فرد بهبود می‌یابند. با این حال، مدفوع کف آلود میتواند هشدار دهنده وضعیت مهم پزشکی باشد. در ادامه علت وجود کف در مدفوع و روش‌های درمانی این عارضه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
علت مدفوع کف مانند چیست ؟
این عارضه ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. ۵ مورد از شایع‌ترین موارد علت کف در مدفوع عبارتند از:
۱- عفونت
عفونت باکتریایی، انگلی و یا ویروسی میتواند به دستگاه گوارش حمله کرده و حباب‌های گازی شکل را ایجاد کند که باعث مدفوع کف آلود شود. یکی از منابع شایع عفونت‌های انگلی، ژیاردیا (Giardia) است. ممکن است فرد بعد از
مصرف آب و غذای آلوده، مبتلا شود. برای مثال ممکن است فرد، در آب آلوده شنا کرده باشد و از این طریق عفونت را دریافت کند.
علائم دیگر عفونت عبارت اند از:
- خستگی
- دفع گاز
- حالت تهوع
- گرفتگی معده
- کاهش وزن غیرقابل توجیه
ممکن است رفع علائم عفونت ۲ الی ۶ هفته طول بکشد.
۲- سندروم روده تحریک پذیر
افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر(IBS)، ممکن است در مدفوع خود مخاط داشته باشند؛ که این حالت، میتواند علت وجود کف در مدفوع بزرگسالان باشد.
علائم IBS عبارتند از:
- درد معده و شکم درد
- یبوست
- اسهال
- نفخ
۳- اختلال سوء جذب
هنگامی که بدن نتواند به طور موثر موارد غذایی را جذب کند و یا از مواد مغذی استفاده کند، قرد به اختلال سوءجذب مبتلاست. یکی از اختلال شایع سوء جذب، بیماری سلیاک (Celiac) است. این بیماری شامل افرادی می‌شود که واکنش آلرژیک نسبت به مصرف گلوتن داشته باشند؛ که منجر به التهاب روده و سایر علائم دستگاه گوارش مانند تغییر در مدفوع شود.
سایر موادغذایی که عدم تحمل آن‌ها علائم مشابهی ایجاد می‌کنند:
- تخم مرغ
- فروکتوز
- لاکتوز
- غذاهای دریایی
- قندهای الکلی مانند: مانیتول، سوربیتول و زایلیتول
ممکن است افراد بعد از خوردن این مواد غذایی، با کف در مدفوع و نفخ و حالت تهوع مواجه شوند.
۴- انجام جراحی روی شکم
جراحی‌های روی شکم، می‌توانند فرآیند هضم را تحت تاثیر قرار دهند. این عمل‌ها شامل عمل‌های جراحی برای برداشتن قسمتی از روده بزرگ یا کوچک می‌باشد. این عمل‌های جراحی می‌توانند باعث سندروم روده کوچک شوند؛ که ممکن است با اسهال مزمن و وجود کف در مدفوع همراه باشد.
این وضعیت ممکن است موقتی بوده و بعد از بهبودی برطرف شود. با این حال اگر فرد این سندروم را به مدت طولانی داشته باشد؛ پزشک برای اطمینان از دریافت مواد غذایی کافی، مکمل‌هایی را تجویز می‌کند.
۵- پانکراتیت
پانکراتیت، میتواند یک بیماری حاد یا مزمن باشد، که با عدم توانایی در هضم چربی‌ها همراه است. این بیماری میتواند باعث درد در ناحیه‌ی فوقانی شکم شده و تا قسمت پشتی بدن نیز گسترش یابد. سنگ صفراوی، سابقه استفاده‌ی بیش از حد از الکل، سرطان لوزالمعده یا اختلالات ژنتیکی که لوزالمعده را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ ازعلل پانکراتیت می‌باشد.
در کنار مدفوع کف آلود سایر علائم پانکراتیت عبارت‌اند از:
- تب
- حالت تهوع
- افزایش ضربان قلب
- ورم شکم
- استفراغ
برای درمان پانکراتیت، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان باشد.
کف در مدفوع نوزاد نشانه چیست ؟
مدفوع کفی یا کف آلود مخصوصاً در نوزادان شایع است و معمولاً جای نگرانی ندارد. مدفوع کفی در نوزاد اغلب نشان دهنده آن است که آن‌ها بیش از حد ازز لاکتوز، قند شیر مادر، را دریافت کرده‌اند.
شیرمادر از دو جزء تشکیل شده است: شیر ابتدایی (آغوز) و شیر معمولی. شیر اولیه، همان شیری است که در چند دقیقه ابتدایی، برای تغذیه‌ی نوزاد ترشح می‌شود؛ که به مراتب غلیظ‌تر و غنی‌تر از شیر معمولی است. شیر اولیه یا آغوز، مواد مغذی کمتری نسبت به شیر معمولی دارد.
اگر نوزاد بیش از حد از شیر اولیه تغذیه نماید؛ نمی‌تواند لاکتوز را به خوبی هضم کند و در این صورت میتواند علت کف در مدفوع نوزاد محسوب شود. اگر نوزاد مدفوع کفی زیادی دفع کند؛ بهتر است بیست دقیقه از یک پستان تغذیه نماید و سپس مادر پستان را تعویض کند. در این صورت اطمینان می‌یابیم که به مقدار کافی از شیر معمولی تغذیه کرده است.
درمان مدفوع کف الود بزرگسالان
درمان مدفوع کف الود بزرگسالان بستگی به علت اصلی زمینه‌ای آن دارد. پزشک ممکن است حذف مواد غذایی که اغلب باعث عدم تحمل می‌شوند را توصیه کند. این عمل، باعث می‌شد تا فرد بهتر تشخص دهد که کدام یک از مواد غذایی، بیشتر از بقیه باعث بروز علائم می‌شوند.
اگر فردی مبتلا به IBS باشد، پزشک یا متخصص تغذیه میتواند برنامه رژیم غذایی‌ای که باعث کاهش علائم می‌شود را تجویز نماید. در این صورت لازم است که فرد از خوردن غذاهای سرخ شده و غذاهایی که باعث ایجاد گاز می‌شوند، خودداری کند. یادداشت برداری از لیست مواد غذایی که مصرفی میتواند در تعیین این که کدام غذاها، باعث بروز علائم IBS می‌شوند، مفید باشد.
درمورد عفونت ژیاردیازیس نیز، پزشک برای جلوگیری از بی آبی بدن ناشی از اسهال، آنتی بیوتیک‌هایی را تجویز کرده و نوشیدن آب آشامیدنی و نوشیدنی‌های الکترولیتی را توصیه خواهد کرد. فرد میتواند از پودرهای الکترولیت، برای تهیه نوشیدنی‌هایی به منظور پیشگیری از کم آبی بدن استفاده کند.
پانکراتیت معمولاً، ازطریق تزریقات مایعات داخل وریدی و داروهای ضد درد درمان می‌شود. در بعضی موارد استفاده از آنتی بیوتیک‌ها ضروری است. اگر فرد مبتلا به پانکراتیت مزمن باشد، پزشک عمل جراحی را پیشنهاد می‌کند، اگرچه چنین مشکلی نادر است.
در صورت وجود کف در مدفوع چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر فرد بیش از دو بار مدفوع کف آلود داشته باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کند.علائمی که در صورت مشاهده همراه با مدفوع کفی، باید به پزشک مراجعه شود:
- درجه حرارت بالاتر از ۱۰۰.۴ فارنهایت
- مدفوع خونی
- سرگیجه
- اسهال شدید بیشتر از دو روز
- درد شدید شکمی
پزشک می تواند علائم فرد را ارزیابی کرده و آزمایش‌هایی را برای تعیین علت زمینه‌ای درخواست نماید.
اگرچه وجود کف در مدفوع ، میتواند حالتی نگران کننده‌ای به نظر برسد؛ اما تغییر رژیم غذایی میتواند باعث کاهش علائم شود. اگر مدفوع کف آلود نشان دهنده‌ی وضعیت جدی، مانند پانکراتیت باشد؛ آن گاه پزشک برای درمان مدفوع کف الود بزرگسالان روش‌های درمانی را توصیه کرده و راه کارهایی برای پیشگیری و مدیریت درد ارائه می‌دهد.
