تعریف
افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون که در علم پزشکی به پلی‌سیتمی نیز مشهور است، به ازدیای سلول‌های حمل‌کننده اکسیژن در جریان خون اطلاق می‌گردد. این سلول‌ها اکسیژن را به تمامی بافت‌های بدن رسانده و تا حدودی در بازگشت گاز دی‌اکسیدکربن نیز مؤثر خواهند بود. افزایش تعداد گلبول‌های قرمز ممکن است ناشی از عارضه‌ای باشد که اکسیژن دریافتی فرد را در ریه‌ها کاهش داده ویا مستقیماً مرتبط با افزایش تولید این یاخته‌ها در مغز استخوان باشد.
تعریف دقیق میزان بالای گلبول‌های قرمز خونی تفاوت‌هایی در موارد پزشکی گوناگون دارد. میزان طبیعی به‌طور عمومی در میان مردان بزرگسال عددی بین ۷۰۰،۰۰۰ تا ۵.۲ میلیون در هر میکرولیتر را نشان می‌دهد؛ این در حالیست که این محدوده برای زنان بین ۵۰۰،۰۰۰ تا ۴.۶ میلیون عدد سلول در هر میکرولیتر خون خواهد بود. در میان کودکان آستانه تعداد بالای گلبول‌های قرمز خونی بسته به سن و جنسیت متفاوت خواهد بود.
علل افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون
همان‌طور که اشاره افزایش میزان گلبول‌های قرمز خونی ممکن است مرتبط با کمبود میزان اکسیژن در هوای جوی ویا تهویه ریوی باشد؛ همچنین یکی دیگر از عوامل بروز این عارضه، مشکلات کلیوی است.
میزان پایین اکسیژن
بدن شما ممکن است برای جبران کمبود اکسیژن تولید گلبول‌های قرمز خونی را افزایش دهد. از جمله شرایطی که سبب بروز این پاسخ از سوی بدن می‌گردند، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بیماری‌های قلبی ارثی در بزرگسالان
- نارسایی قلبی
- عارضه‌ای که در دوران کودکی سبب کاهش ظرفیت حمل اکسیژن سلول‌های قرمز خونی می‌گردد (هموگلوبینوپاتی)
- ارتفاع بالای محل زندگی
- بیماری‌های انسدادی مزمن ریوی (COPD)
- آپنه زمان خواب
- وابستگی به نیکوتین
دارو‌های بهبود دهنده عملکرد
برخی از دارو‌ها توانایی تحریک تولید گلبول‌های قرمز را دارا می‌باشند؛ این دارو‌ها شامل موارد زیر خواهند بود:
- استروئید‌های آنابولیک
- تزریق پروتئین اریتروپویتین (تولید گلبول‌های قرمز را افزایش می‌دهد)
افزایش غلظت گلبول‌های قرمز
- دهیداسیون (این مورد هنگامی که بخش مایعات خون با کاهشی جدی روبرو شود ایجاد می‌گردد؛ در این صورت غلظت سلول‌های خونی به‌طور کاذب بالا‌تر از حالت عادی نشان داده می‌شود. این بدان معناست که تعداد کلی این سلول‌ها ثابت باقی می‌ماند.
بیماری‌های کلیوی
در موارد نادر، ممکن است کلیه به دلیل وجود تومور‌هایی خاص ویا پس از پیوند کلیه، تولید اریتروپویتین را افزایش داده و از این طریق، تولید گلبول‌های قرمز خونی را افزایش دهد.
افزایش تولید مغز استخوان
- سایر بیماری‌های میلوپرولیفراتیو (سبب ازیاد تولید مغز استخوان می‌گردند)
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
افزایش سطح گلبول‌های قرمز خونی در اغلب موارد پس از دستور پزشک مبنی بر انجام آزمایش خون، تشخیص داده می‌شود. در صورت وجود این عارضه، ممکن است پزشک شما پیشنهاد انجام سایر آزمایش‌ها را نیز بکند.
