یک زبان سالم اصولا باید صورتی و یا قرمز رنگ بوده و دارای بافتی نرم باشد. رنگ و حالت بافتی متفاوت در زبان نشانه‌ای از یک بیماری است. علت سبز شدن زبان می‌تواند ناشی از یک مشکل جدی باشد.
علل محتمل سبز شدن زبان چه می‌تواند باشد؟
سبزی زبان می‌تواند از شرایط متفاوتی ناشی شود. این اختلال ابتدا با حالت سفیدی زبان ظاهر می‌شود و با ادامه خوردن و آشامیدن و مصرف دارو به سبز تغییر رنگ می‌دهد.
موارد زیر چند مورد از علل احتمالی سبز شدن زبان هستند:
بیماری زبان جغرافیایی
زبان جغرافیایی باعث پیدایش زخم‌های مخربی در سطح زبان می‌شوند که می‌تواند موجب تغییر در رنگ زبان شود. در ابتدا، زخم‌های ناشی از زبان جغرافیایی دارای رنگ قرمز با حاشیه‌های سفید هستند، سپس این حاشیه‌ها به مرور زبان سبز می‌شوند.
سایر علائم زبان جغرافیایی:
- زخم‌های غیر عادی در زبان که نرم بوده و دارای سایز و شکل مختلفی هستند
- زخم‌های مهاجر در زبان، زخم‌های که در ناحیه‌ای از زبان محو شده و در طول روز‌ها یا هفته‌ها در قسمت دیگر آن ظاهر می‌شوند
- زخم‌هایی که مکررا ظاهر شده و سپس ناپدید می‌شوند
- احساس سوزش و ناراحتی خفیف در زبان و دهان
از دیگر علائم زبان جغرافیایی می‌توان به افزایش حساسیت زبان خصوصا به مواد مخصوص اشاره کرد. این مواد عبارتند از:
- دود سیگار
- دهان‌شویه‌ها
- شکر یا مواد غذایی شیرین
- غذاهای تلخ یا اسیدی
سندرم زبان مودار
زبان مودار شرایطی است که نوع خاصی از سلول‌های زبانی در مسیری که باید تکامل پیدا نمی‌کنند. این پدیده باعث ایجاد حالتی زبر و مودار در زبان می‌شود. این سطح زبر شرایط را برای رشد قارچ و باکتری محیی می‌کند. در نتیجه این اتفاق‌ها، زبان ظاهری سبز به خود می‌گیرد.
تغییر رنگ در زبان همچنین می‌تواند در پی مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های خاص و یا انواع خاصی از محصولات بوجود آید. سایر علائمی که از سندرم زان مودار ناشی می‌شوند به شرح زیر هستند:
- احساس سوزش در زبان
- حالت خارش یا gagging ناشی از سلول‌های طویل شده در زبان
- تنفس بد ناشی از حضور باکتری و قارچ در زبان
- طعم غیر عادی در سطح زبان و یا کاهش حس در زبان که به علت پوشیده شدن جوانه‌های چشایی است
لیکن پلان
لیکن پلان حالتی راش مانند در زبان است که می‌تواند به تغییر رنگ در زبان بینجامد. لیکن پلان معمولا به رنگ سفید ظاهر می‌شود. در صورت رشد باکتری و قارچ ، مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های خاص می‌توان شاهد تغییر رنگ به رنگ سبز در زبان بود.
سایر علائم لیکن پلان عبارتند از:
- زخم‌های سفید رنگ در زبان که می‌تواند دردناک بوده و حس سوزش را در فرد القا کند
- زخم‌های سفیدی که در اثر باکتری، قارچ و غذا و نوشیدنی و سایر ترکیبات به سبز تغییر رنگ می‌دهد
سرطان‌های دهانی
سرطان‌های دهانی باعث پیدایش تومور و زخم در سطح زبان می‌شود که در صورت رشد باکتری و قارچ و مصرف انواع خاصی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها و دیگر ترکیبات تغییر رنگ می‌دهد.
علائم سرطان دهانی عبارتند از:
- جراحت و زخم در سطح زبان که بهبود نمی‌یابند
- حضور یک توده یا گوشت اضافی (تومور) در زبان
- خونریزی زبان
- کاهش وزن قابل توجه
- بی‌حسی در لب پایینی، صورت، گردن یا چانه
- ضایعاتی در به رنگ سفید، سفید-قرمز، قرمز و یا سبز در زبان
برفک دهانی
برفک دهانی حالتی از رشد بیش از حد قارچ در سطح زبان و دهان است. معمولا این رشد بیش از حد در قارچ‌هایی رخ می‌دهد که فلورنرمال دهان محسوب می‌شوند ( و در شرایط عادی در دهان حضور دارند). این گروه از قارچ‌ها معمولا رنگ سفید دارند اما همراه با رشد مجموعه قارچ‌ها، تغییر رنگ می‌دهند.
سایر علائم برفک دهان به شرح زیر هستند:
- برآمدگی‌های سفیدرنگ در زبان و لوزه‌ها
- خونریزی از برآمدگی‌ها هنگام کنده شدن توسط دندان‌ها و مسواک
- احساس درد در ناحیه برآمدگی
- بلع سخت
در نوزادان علائم شامل تغذیه دشوار، حالت ناخوشی و تحریک پذیری نیز می‌شود
درمان سبز شدن زبان چگونه صورت می‌پذیرد؟
روند درمانی سبزی زبان بسته به علت آن می‌تواند متفاوت باشد. در اغلب مواقع که سبز شدن زبان ریشه در رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در دهان دارد، از دارو‌های ضد قارچ استفاده می‌شود، مانند:
- فلوکونازول
- کلوتریمازول
- نستاتین
- ایتراکونازول
مواردی تحت عنوان «روش‌های خانگی» نیز می‌تواند در رها شدن از شر باکتری‌ها و قارچ‌ها مفیر واقع شوند:
- دندان‌های خود را به آرامی مسواک بزنید تا از تحریک زخم‌ها جلوگیری شود
- تا زمان ریشه کن شدن تمامی عفونت‌ها ، هر روز از مسواک جدیدی استفاده کنید
- از مصرف اسپری‌ها و دهان‌شویه‌ها اجتناب کنید
- دهان خود را با محلولی رقیق شست و شو دهید
- در دارای بیماری دیابت هستید، قند خونتان را در سطح نرمالی حفظ کنید
- مصرف ماست ساده برای ایجاد تعادل در میزان باکتری‌های مفید در بدن
اگر سبزی زبان از التهاب ناشی شود، راه‌های درمانی عبارتند از:
- کورتیکواستروئید‌ها برای کاهش التهاب
- آنتی‌هیستامین برای برای کاهش التهاب و جلوگیری از واکنش‌های آلرژیک
- مسکن‌های درد مانند ایبوبروفن (Advil)
برای درمان سبزی زبان ناشی از التهاب، از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که باعث تحریک دهان می‌شوند دوری کنید. دوری از برخی دیگر از ترکیبات مانند خمیردندان‌های طعم‌دار نیز به همان اندازه مهم است زیرا باعث تحریک دهان می‌شوند.
اگر علت سبزی زبان سرطان باشد، درمان با توجه به مرحله، نوع و محل دقیق سرطان اعمال می‌شود. درمان‌های این نوع از اختلال شامل موارد زیر می‌شوند:
- عمل جراحی
- رادیوتراپی
- شیمی‌درمانی
- درمان هدفمند
- درمان از طریق مواد غذایی
برای تمامی بیماران مبتلا به زبان سبز، حفظ بهداشت دهان یکی از راه‌های درمانی بسیار مؤثر است. روزی حداقل دو بار و حدالامکان بعد از هر وعده غذایی ندان‌های خود را مسواک بزنید. استفاده از نخ دندان نیز برای سلامت دهان بسیار مهم است.
عوارض ناشی از سبزی زبان
با اینکه سبزی زبان می تواند علل متعددی داشته باشد، اغلب ناشی از رشد باکتری و قارچ در دهان است. در صورت وجود زخم در دهان، این عوامل عفونی می‌توانند آلودگی‌های جدی بوجود آورند. در صورت داشتن این علائم بهتر است هرچه زود‌تر به دنبال راه‌های درمانی باشید.
و در نهایت…
در بسیاری از موارد پس از درمان‌های مناسب، سبزی زبان سریعا بهبود می‌یابد. توصیه‌های پزشکتان را بدرستی دنبال کنید تا از به بهترین نتایج دست یابید.
