اهمیت رفع مشکلات بی خوابی و استرس، بر هیچ یک از ما پوشیده نیست. در این مقاله با آخرین گیاه از سری گیاه‌های موثر در درمان بی خوابی و اضطراب آشنا خواهیم شد و به پرسش‌هایی از قبیل مکانیزم گل ساعتی چیست ، نحوه مصرف آن چگونه است و … پاسخ خواهیم داد.
گل ساعتی چیست ؟
گل ساعتی با نام علمی Passiflora incarnata، نوعی درخت مو بالارونده و چند ساله است که به طور طبیعی در بوته‌های جنوب ایالات متحده و مکزیک می‌روید.
قسمت مورد استفاده‌ی دارویی گل ساعتی شامل گل‌ها و میوه‌های خشک شده، بخش‌هایی از ساقه چوبی شده و پیچک‌های باریک و نرم گیاه است.
ترکیبات گل ساعتی عبارت اند از:
- فلاونوئیدها مثل ویتکسین
- گلیکوزیدهای سیانوژنیک
- آلکالوئیدها (مثل هارمان و هارمالین)
- مالتول
مکانیزم گل ساعتی چیست ؟
مکانیزم گل ساعتی و ترکیبات فعال آن از لحاظ فارماکولوژیکی مشخص نیست.
مالتول نوعی ماده‌ی سرکوب کننده است؛ ولی غلظت آن در گیاه چشمگیر نیست.
آلکالوئیدهایی مثل هارمان، محرک دستگاه عصبی مرکزی هستند و حتی می‌توانند توهم زا باشند؛ ولی غلظت آن‌ها در گل ساعتی بسیار پایین است.
برخی آزمایش‌هایی که روی گل ساعتی انجام شده است، نشان دهنده‌ی دو ترکیب فعال در این گیاه است؛ ولی هیچ از این دو ترکیب، با ساختارهای فلاونوئیدی یا آلکالوئیدی شناخته شده در گل ساعتی مطابقت نداشتند.
کاربردهای بالینی گل ساعتی چیست ؟
از سال ۱۸۴۰، فرآورده‌های گل ساعتی به داشتن اثرات دارویی شناخته شده‌اند و در سال ۱۸۹۸، این گیاه دارویی به عنوان یک آرام بخش استفاده شد.
کمیسیون E آلمان، گل ساعتی را برای درمان اضطراب و اختلالات خواب تایید کرده است. هیچ گونه مطالعه بالینی از گل ساعتی به (تنهایی و نه در ترکیب با اجزای دیگر) وجود ندارد. با این حال، یک مطالعه‌ی کارآزمایی کنترل شده و تصادفی از فرآورده‌ای حاوی گل ساعتی و سنبل الطیب، نشان داد که این فرآورده در درمان اختلال سازگاری و اضطراب موثر است.
بیشتر بخوانیم: اختلال سازگاری چیست؟
عوارض جانبی و موارد منع مصرف گل ساعتی چیست ؟
گل ساعتی به بی ضرر بودن معروف است؛ ولی واکنش‌های حساسیت بیش از حد، التهاب عروق و تغییر سطح هوشیاری در اثر مصرف فرآورده‌های حاوی گل ساعتی گزارش شده است.
در حال حاضر هیچ گونه جزئیاتی در مورد ایمنی مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد.
همانند سایر گیاهان ضد اضطراب و خواب آور، گل ساعتی نیز می‌تواند باعث تقویت اثر مواد سرکوب کننده‌ی سیستم عصبی مرکزی، مثل اتانول شود.
دوز و نحوه مصرف گل ساعتی چیست ؟
روش‌های استفاده از گل ساعتی عبارت اند از:
- دم کرده‌ی ۸-۴ گرم پودر خشک شده‌ی گیاه در ۱۵۰ میلی‌لیتر آب، به میزان ۳ بار در روز
- مصرف ۱-۰.۲۵ گرم پودر خشک شده‌ی گیاه، به میزان ۳ بار در روز
- مصرف ۱-۰.۵ میلی‌لیتر عصاره‌ی گیاه به نسبت ۱:۱ با اتانول %۲۵، به میزان ۳ بار در روز
- مصرف ۲-۱ میلی‌لیتر تنتور گیاه به نسبت ۱:۸ با اتانول %۴۵، به میزان ۳ بار در روز
گل ساعتی به ندرت به تنهایی مصرف می‌شود و بیشتر به صورت ترکیب با گل ساعتی یا سایر گیاهان دارویی ضد اضطراب و خواب آور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
